Басқару іс-әрекетіндегі ұжымдық мәдениет

Басқару іс-әрекетіндегі ұжымдық мәдениет

Қазақ интеллигенциясының алтын ұясы — әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті еліміздің ғылыми және рухани дамуына зор үлес қосып келеді. Университеттің 90 жылдан астам тарихы бар, бұл кезеңде талай кәсіби мамандар мен ел басқару ісінде өз орнын тапқан тұлғалар тәрбиеленді. Бүгінде білім ордасы тек ғылым мен білімнің орталығы ғана емес, сонымен қатар басқару мәдениетін қалыптастыратын ортаға айналып отыр. Университет қабырғасындағы әрбір студент пен оқытушы арасындағы қарым-қатынас ұжымдық мәдениеттің айқын үлгісін көрсетеді.

Басқару іс-әрекетіндегі ұжымдық мәдениет — ұйымның тұрақты дамуы мен тиімділігін қамтамасыз ететін негізгі факторлардың бірі. Басқару процесінде ұжым мүшелерінің өзара түсіністігі, сенімі мен жауапкершілігі жоғары деңгейде болған жағдайда ғана ұйымның стратегиялық мақсаттары табысты жүзеге асады. Ұжымдық мәдениет — бұл тек этикалық немесе моральдық нормалардың жиынтығы емес, ол ұйым ішіндегі психологиялық ахуалдың, құндылықтардың, мінез-құлық стандарттарының және коммуникациялық өзара іс-қимылдың жүйесі.

Ұжымдық мәдениет басқару психологиясымен тығыз байланысты. «Басқару психологиясы» пәні аясында біз ұжымдағы тұлғааралық қатынастар, көшбасшылық феномені, шешім қабылдау үдерісі және конфликтіні басқару сияқты маңызды мәселелерді қарастырамыз. Бұл пән студенттердің кәсіби құзыреттілігін арттырумен қатар, басқару ісіндегі мәдениеттілікті де қалыптастырады. Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-де бұл пәнді тереңдетіп оқыту арқылы болашақ мамандар тек теориялық білім алып қана қоймай, оны практикалық тұрғыда қолдануға мүмкіндік алады.

Ұжымдық мәдениеттің деңгейі ұйымдағы әрбір қызметкердің мінез-құлқынан және қарым-қатынасынан көрініс табады. Егер ұйым ішінде сыйластық, өзара көмек және әділдік принциптері сақталса, ондай ортада психологиялық жайлылық орнайды. Ал бұл өз кезегінде еңбек өнімділігінің артуына, инновациялық ойлау мен бастамашылықтың дамуына ықпал етеді. Керісінше, сенімсіздік пен әділетсіздік басым ортада қызметкерлердің жұмысқа деген ынтасы төмендейді, конфликтілер жиілейді, ал бұл басқару тиімділігіне кері әсер етеді.

Басқару іс-әрекетіндегі ұжымдық мәдениетті жетілдіру үшін жетекші тарап келесі қағидаттарды ұстануы қажет: ашық коммуникация орнату, ұжым мүшелерінің пікірін тыңдау, әділ шешім қабылдау және мотивациялық жүйені дамыту. Әсіресе, заманауи менеджментте эмоционалды интеллект пен мәдени сезімталдықтың маңызы ерекше. Басшының өз қызметкерлеріне құрметпен қарауы және олардың кәсіби әрі жеке дамуына жағдай жасауы ұжымдағы тұрақтылықтың кепілі болмақ.

Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінде осы қағидаттар білім беру жүйесіне де енгізілген. Университет әкімшілігі мен оқытушылар ұжымы студенттермен серіктестік және өзара сенім негізінде жұмыс жасайды. Бұл тәсіл студенттердің белсенділігін арттырып, академиялық ортаның мәдени деңгейін көтереді. Осындай ұжымдық мәдениеттің арқасында университет тек білім ордасы ғана емес, сонымен қатар басқару мәдениетінің үлгісіне айналып отыр.

Қорыта айтқанда, басқару іс-әрекетіндегі ұжымдық мәдениет – ұйымның табысты дамуының басты кілті. Ол тек ресми ережелер мен тәртіптерге емес, адамдар арасындағы сенімге, өзара сыйластық пен ынтымақтастыққа негізделеді. Ұжымдық мәдениет дұрыс қалыптасқан ұйымдарда басқару процесі тиімді жүреді, ал қызметкерлер өз әлеуетін толық жүзеге асыра алады.

Жубаназарова Н.С.
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті,
психология ғылымдарының кандидаты, профессор м.а.

Садыкова Н.М.

Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ 

психология ғылымдарының кандидаты, доцент м.а.

Тойбазар А.
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті,
Филология факультетінің 1-курс магистранты

Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз: