Тәрбие беру міндеттері

Тәрбие беру міндеттері.

1. Адамгершілік тәрбие беру.
2. Еңбекке баулу тәрбиесін беру.
3. Эстетикалық тәрбие беру.
4. Ақыл-ой  тәрбиесін беру.
5.  Жеке және қоғамдық гигиеналық дағдыларды қалыптастыру және дене жаттығуларын өздігінен пайдалану біліктілігін қалыптастыру.
6. Салауатты өмір салтын қалыптастыру қажеттілігін қалыптастыру.
7.  Денсаулық мәдениетіне тәрбиелеу.
8.  Мектепке дейінгі баланы – жеке тұлға ретінде дамыту.

 

1. Адамгершілік тәрбие беру.

Дене шынықтырудағы адамгершілік тәрбиенің мазмұны адамгершілік сана, сезім, көзқарас, мінез-құлық нормалары, морапльді-ерікті қасиеттерін қалыптастыруға бағытталған. Осылайша, балалар дене шынықтыру оқу қызметі барысында ұйымшылдық, тәртіптілік, қарапайымдылық, жауапкершілік және т.б. процестерде оң сипаттағы мінез-құлық қасиеттерін дамытады. Адамгершілік қасиеттері: адалдық, әділеттілік, өзара көмек, тапсырма үшін жауапкершілік, көрнекіліктерге мұқият қарау, ұжымдық айналысу қабілеттері көтеріледі. Ерік-жігер қасиеттері: батылдық, сенімділік, табандылық, шыдамдылықты және т.б. тәрбиеленеді. Педагог дене шынықтыру оқу қызметі барысында адамгершілік тәрбие беру әдістерін және физикалық мәдениетті қамтамасыз ететін жеке тұлғаның қалыптасуына әсер ететін нақты тәсілдерді қолданады.

Осылайша, адамгершілік тәрбиелеу әдістерінен: адамгершілік мінез-құлық, адамгершілік сана-сезімін қалыптастыру әдістері және т.б. қолданылады. Адамгершілік тәрбиелеу әдістері дене шынықтыру саласында ерекше қолданылады. Дене шынықтыру жаттығуларында өте маңызды:

а) этика-эстетика мінез-құлықтың айқын мысалы. П.Ф. Лесгафт балаға сөз емес, ең бастысы баланың бәрі көретін іс-әрекеттермен байланысты екенін көсетті.

б) сендіру әдістері адам мінез-құлқының ақылға қонымды негізіне әсер етеді;

в) мақұлдау, мадақтау, ескерту, айыптау, мақұлдамау;

г) белгілі бір мінез-құлық түрлеріне оқыту әсіресе қатаң реттелетін жаттығу әдісімен байланысты;

д) қоғамдық пайдалы іс-әрекеттерді қайталауға бағытталған ынталандыру;

е) басқа да шаралар тиімсіз болған жағдайда ғана жаза қолданылуы тиіс.

Жалпы дене шынықтыру жаттығулары кезінде қолданылатын барлық адамгершілік тәрбие беру әдістері, баланы адамгершілік қасиеттерге негізделген әрекеттер бейімдеуге, дәлелдеуге және сендіруге тиіс.

2. Еңбекке баулу тәрбиесін беру.

Дене тәрбиесі, баланы еңбек сүйгіштікке қажетті физикалық қасиеттерін дамытады, денсаулығын жақсартады, еңбек етуге дайындайды, сонымен қатар мектеп жасына дейінгі балалар білім беру және басқа да еңбек түрлерімен ұштастыра отырып, шығармашылықты ынталандырады, салауатты ағзаның мұқтаждықтары ретінде жұмыс істеуді қалыптастырады. Еңбекке баулу балалардың қарапайым еңбек әрекеттерімен соның ішінде,  дене шынықтыру бөлмесіндегі, ауладағы құрал-жабдықтарға қамқорлықпен қарау қамтамасыз етіледі.

3. Эстетикалық тәрбие беру.

Дене тәрбиесі үрдісінде балалар үйлесімділік пен үйлесімді қозғалыстардың сұлулығын қабылдап, дене бітімінің тұрақтылығы, нәзіктік, үйлестірілген және келісілгенқозғалыс сұлулығын түсіну және дұрыс бағалай білу​​қабілетін дамыту керек.

Эстетикалық және адамгершілік тәрбиенің маңызды бағыттарының бірі адами қарым-қатынастың, іс-әрекеттің, мінез-құлықтың сұлулығын қалыптастыру болып табылады.

Осы проблемаларды шешу үшін көрнекі әсер ету әдістерін, эстетикалық жағынан байытылған сөздік әдістерін, сондай-ақ дене тәрбиесі үдерісінде адамның шығармашылық қабілеттерін танытуға болады.

4. Ақыл-ой  тәрбиесін беру.

Ақыл-ой тәрбиесі – баланың жан-жақты дамуы үшін негіз болып табылады.

Дене тәрбиесі үрдісінде жүйке жүйесінің қалыпты қызметі үшін, сондай-ақ ойлау үдерістерін (қабылдау, ойлау, есте сақтау, қиял және т.б.), психикалық операцияларды (байқау, салыстыру, талдау, синтездеу, қорытындылау) дамытуға ықпал ететін басқа ағзалар мен жүйелер үшін қолайлы жағдайлар жасалады. және т.б.

Дене тәрбиесі барысында балалардың алған арнайы білімі олардың алдын-ала белсенділігін дамытуға ықпал етеді.

Қозғалыс проблемаларын шешу кезінде балалардың белсенділігін, тәуелсіздігін, ақыл-ойларын, дағдыларын қалыптастыруға болады. Дене шынықтырумен айналысу барысында ақыл-ой білім беру проблемаларын шешу үшін мынадай әдістер қолданылады: арнайы ұйымдастырылған бақылау және кейінгі талдау, түсіндірме әңгіме, коучинг, ілеспе түсініктемелер, жаттығуларды өзара түсіндіру, жедел ақпараттың әдістері мен тәсілдері. Ішінара іздестіру әдісі, бір немесе басқа нұсқаулы жаттығуды орындау кезінде балалардың өздігінен ізденуді қажет ететін тапсырмалар.

5. Жеке және қоғамдық гигиеналық дағдыларды қалыптастыру және дене жаттығуларын өздігінен пайдалану біліктілігін қалыптастыру.

1. Өзіне және өзінің денсаулығына деген қызығушылық, өзі туралы және денсаулық туралы білім жүйесі, өзін-өзі тану, өзін-өзі дамыту, өзін-өзі жүзеге асыру;

2. Салауатты тұқым қуалаушылық;

3. Жеке және қоғамдық гигиена ережелеріне сәйкес жоғары гигиеналық мәдениет;

4. Тәндік жайлылық, өзінің рухани жағдайын бақылау қабілеті;

5. Аймақтық сипаттамаларды ескере отырып, ұтымды, теңдестірілген, физиологиялық жағынан дұрыс тамақтану;

6. Жеткілікті қозғалтқыш белсенділігі;

7. Табиғатпен үйлесімділік, шынықтыру;

8. Жеке профилактикалық іс-шараларды ұйымдастыру, дәрігерге тұрақты түрде бару;

9. Зиянды әдеттердің болмауы;

10. Өздерінің әлеуметтік ортасын ұйымдастыру, отбасылық қатынастарды оңтайландыру, өмір салтын ұйымдастыру;

11. Жұмысқа қанағаттану және жұмысқа белсенділік;

12. Жеке тұлғаның, қоғамның, денсаулық мәдениетінің, экологиялық мәдениеттің жоғары мәдениеті;

13. Жоғары руханилық пен адамгершілік;

14. Жоғары әлеуметтік қызмет, өмірге қанағаттану, әлеуметтік және материалдық әл-ауқат;

6. Салауатты өмір салтын қалыптастыру қажеттілігін қалыптастыру.

Өмір салтының қалыптасуы адамның дүниетанымын қалыптастырумен, оны сақтау мен нығайту арқылы адам денсаулығына деген саналы қатынасты қалыптастырумен байланысты. Қоғамдық денсаулық мәдениеті, адам денсаулығы мәдениеті де өмір салты мәдениетін анықтайды. Демек, салауатты өмір салты көбінесе денсаулық мәдениетінің деңгейімен байланысты.

Баланың денсаулығын нығайту, оны салауатты өмір салтымен таныстыру барысында, педагог XXI ғасырдың азаматын қалыптастыратындығын ұмытпауы керек.

7. Денсаулық мәдениетіне тәрбиелеу.

Жеке мәдениет денсаулығын, адамның жеке мәдениетінің бөлігі ретінде түсіну керек, оның ішінде өзін-өзі және денсаулығына қалыптасқан құндылықты сақтау, қоғам жинақтаған білім мен денсаулық тәжірибелерін денсаулықты сақтау және нығайту үшін пайдалану. Бағдарламаның мақсаты баланың денсаулығын нығайту және оның толыққанды үйлесімді дамуы, салауатты өмір салты үшін әдеттер мен қажеттіліктерді қалыптастыру, әртүрлі тұрмыстық жағдайларға бейімделуді қамтамасыз ету болып табылады. Ең бастысы – өз денсаулығының құндылығын түсіну, дене шынықтыру және салауатты өмір салтындағы өз құзыреттілігін дамыту, өз денсаулығына жауапкершілік сезімін ояту, өз мінез-құлқын қадағалау, денесін гигиеналық ережелермен таныстыру және осы негізде денсаулық мәдениетін қалыптастыру.

8. Мектепке дейінгі баланы – жеке тұлға ретінде дамыту.

Мектепке дейінгі баланың  дамуының негізгі бағдарламасының тұжырымдамасында баланың жеке басының негізгі сипаттамалары көрсетіледі, олар толығымен қалыптасқан кезде белгілі бір тұлғаның даралығын қалыптастыруы тиіс. Оларға мыналар жатады: құзыреттілік, шығармашылық, бастамалар, тәуелсіздік және жауапкершілік, еркіндік, мінез-құлық пен қауіпсіздік бостандығы, өзін-өзі тану және өзін-өзі бағалау.

Осылайша, құзыреттілік күрделі интеграцияланған бірқатар аспектілерді қамтиды: интеллектуалдық, лингвистикалық, әлеуметтік.

Интелектуалдық: Зияткерлік операцияларды қалыптастыру, тиісті ақпаратты таңдау мүмкіндігі.

Лингвистикалық: Өз тілегін ауызша айту және ауызша емес қарым-қатынас құралы арқылы көрсету, басқаларды түсіну.

Әлеуметтік: 1) Мотивациялық компонент – басқа адамға жоғары құндылық ретінде қатынасы. 2) Когнитивтік аспект – басқа адамның білімі. 3) Мінез-құлық – әлеуметтік құзыреттілік - қоршаған ортаны шарлау мүмкіндігі

---

Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз: