Отбасы тәрбиесі негізінде балалардың рухани-адамгершілік қасиеттерін қалыптастыру

Ахмет Байтұрсынов атындағы орта мектебінің

Өзін-өзі тану пәнінің мұғалімі: Кенжебаева Мақпал Манарбекқызы

«Егеменді еліміздің ертеңі бүгінгі жас ұрпақтың қолында, ал жас ұрпақтың тағдыры ұстаздардың қолында»-деген елбасымыз Н.Ә.Назарбаев айтқандай Тәуелсіз ел тірегі - білімді ұрпақ десек, жаңа дәуірдің күн тәртібінде тұрған келесі мәселе - білім беру, ғылымды, дамыту, өрениет біткеннің өзегі, білім, ғылым тәрбие екендігіне ешкімнің таласы жоқ.

Отбасы – баланың бірінші ұжымы, оның тіршілік ортасына табиғилығы сондықтан қалыпты отбасының пайда болуы қажеттілігін тәрбиелеу қажет. Әрбір бала өз ата-ананың жылулығын, сүйіспеншілігі, мен сүйенішін сезіну тиіс. Мектептегі тәрбие жұмысының нәтижелігінің бәр ұшы ата-аналарымен, қоғамдастық пен мектептің бірлескен әрекетіде екені еш уақытта күмән туғызбайды. Бала тәрбиесі мен дамуындағы басты рөл атқарушы отбасы.

Отбасылық тәрбиенің тоғыз парызы

 1. Балаңыз қандай болса, сол күйінде қабылдаңыз.

 2. Өз қалауыңызға орай оларға ешқашан бұйырып сөйлеменіз.

 4. Ата-аналарыңыздың мінез-құлқы-бала тәрбиесідегі басты фактор

 5. Не нәрсе жайлы да қорықпай сөз етіп, сізге қарсы қитұрқы сұрақ қойғандарға да сеніммен қараңыз.

 6. Балаларға сыйлық жасауда артық кетуге жол берменіз.

 7. Қандай да бір қыйындық туа қалса, оны балаға түсіндіріп, бірлесе жеңу керек.

 8. Үйіңіздің есігі ашық болсын.

 9. Дер кезінде шеттей біліңіз, жаңа өмірге қадам басу.

Баланы үнемі кіналаудан аулақ болған жөн. Өзіңіздің қатеңізді мойындай біліңіз,

Сондықтан отбасы-баланы әлеуметтік өмірге бейімдейтін алғашқы тәжірибе орыны.

Балаға үнемі-қайда барсын? Неге барасын? Қайдан келдін? Т.б сұрақтарды жаудырып,

Мезі қылудың пайдасы шамалы. Бала өзін байлаулы сияқты сезінбесін. Үйдің есігі оның достарына ашық болсын. Баланызға сенім білдіріңіз, еркіндікке үйренуі керек, бұл оңай емес әрине, мұнымен баланы бақылаусыз қалдыру деген сөз емес. Қайырымдылық, құрметтеушілік қарым-қатынас болса, ата-ана тыйымға жүгінби сыпайы кеңес берумен шектеліп, олардың істерін бірлесіп талқылайтын жерлерде балалар ата-аналардан ештеңе жасырмайды. Отбасы адамзат бесігін тербеткен жылы ұя балса, баланың бас ұстазы ата-ана. Ата-ана мектеппен бірлесіп оқу-тәрбие үрдісінің не табысты, не табыссыз болуын анықтайтын тәрбиеленуші ортаның факторларының маңызды кешенін туғызады. «Тәртіптің ең тамаша мектебі - отбасы»-деген екен С.Смайлс.

Ата-аналар мен мектеп арақатынасындағы  мәселелер біздің заманымыздағы көкейтестілердің біріне саналады, өйткені өсіп келе жатқан ұрпақтың тәрбиесі мен дамуының табысты болуы, әр баланы жеке тұлға етіп калыптастыру, көбінесе осыған байланысты болды. Ата-ана мен мектеп өздеріне жүктелген. Қазақстанның болашақ азаматтарын тәрбиелеу жөніндегі міндеттерді орындап шыға алады. Қазіргі мектеп ата-ананың , яғни отбасының қолдауына бұрынғыдан да күштірек мұқтаж.

«Бірлесіп пішкен тон келте болмас»- демекші ата-ана мен мектеп өзара құрметпен, өзара қолдаумен көмек бір-біріне төімділікпен  шыдамдылық таныту. Бұл атаа-ана мен мектеп арқылы балаларда өзін-өзі тани білу, өзін таныта білуге қажетті қасиеттіліктерді, ұлттық құндылықтарыңызды қалыптастыруға мүмкіндік жасау үшін, күштерін біріктіруге көмектеседі.

Осы міндеттер арқылы, тәрбиелеу ортасын кеңейту, бала тұлғасының дамуына ықпал ету өрісін арттыру.

Ата-ана, белгілі бір дәстүрлердің  жағымды өнегелердің, мұралар мен салт-дәстүрлердің сақтаушысы. Ата-ананың басты қызметі - бала тәрбиелеу. Бала мектепте қазіргі заман талабына сай, толық өзін-озі дамытатын тұлға қалыптасатын болуы. Балаға құндылықты қарым-қатынас орнату керек. Бала өзін басқалардан арасынан шығарып, бөлек қарамйынша, өз өмірінің мағынасын өзін-өзі жете түсінбеиінше, толық қанды білім алып дамуы мүмкін емес. Өсіп келе жатқан ұрпаққа бұл мәселе де көмектесу, оған қолайлы жағдай туғызып, қолдау көрсету мектеп пен ата-ананың басты міндеті.

                                                          Балаға қолдау көрсету:

- Рухани адамгершілігін

                     - Өзін-өзі дамытуын

                                        - Денсаулығын

                                                          - Оқуын

                                                                        - Жеке бас ерекшеліктері мен               

байланысты  мәселелерді шешуді қамтамасыз ету.

   Ата-анамен бірлесе, ұйымшылдық таныста, тәрбие бастауы жеке тұлғаны қалыптастыруда жетістіктерге жетер қақ.

Назарларыңызға рахмет!