Әрекет кезеңдері

Тәрбиешінің іс-әрекеті

Балалардың іс-әректеті

Мотивациялық

Қозғаушы

Іздену ұйымдастырушы

• Балалар, бүгін бізде ерекше күн. Біздің оқу іс-әрекетімізге қатысу үшін қонақтар келіп отыр, қонақтармен сәлемдесейік.

Ұйымдастырылған оқу іс-әрекеті ойыннан басталады.

• Ең айлакер аң…
• Ең корқақ…
• Балды ең жақсы көретін…
• Аң патшасы…
• Мысыққа үқсайтын аң…
• Ең үзын мойын…
• Қораға шабатын аң…
• Ең ірі жануар…
• Үстіндегі тікенегі бар…
• Балалар, мына өлеңді тыңдайықшы

 Табиғатты қолдай біл,

 Аң құсын да қорғай біл.

 Біліміз керек оны біз,

 Біз де табиғаттың ұлымыз.

 Табиғат бөлек демеңіз,

 Сол үшін жауап береміз.

• Балалар, бұл өлеңде не туралы айтылған екен?
• Балалар табиғат дегеніміз не екен?
• Ия, табиғатсыз ешқандай тіршілік жоқ. Табиғат – барлық тіршілік иелерінің ортақ үйі, табиғаттың бізге берер сыйы да көп.Олай болса тіл дамыту оқу іс-әрекетінде осы табиғаттың тіршілік иелерінің бірі жабайы аңдармен танысамыз.
• Жабайы аңдар қайда болады?
• Балалар, үлкен қалаларда адамдар жақыннан көру үшін, танысу үшін хайуанаттар бағында да жабайы аңдар болады екен. Сол хайуанаттар бағына барғыларың келе ме?
• Ал хайуанаттар бағы  дегеніміз – үлкен бақ. Онда тек жабайы аңдар ғана емес, жан-жануарлардың көптеген түрлері, құстардың әр түрлісі арнайы торларда ұсталады. Біз оның барлығын аралап тауыса алмаймыз. Біз тек қана өзіміз ертегілерде естіп жүрген, теледидардан көріп жүрген жабайы аңдарды ғана көріп тамашалаймыз (Хайуанаттар бағындағы балалардың кауіпсіздігін айтып ескерту.) Қане, балалар, хайуанаттар бағына баруға жиналайық.

• Балалар, қайда бара жатырмыз?
• Балалар, қараңдаршы мынау қандай аң?(Барлық аңдардың сурет слайдтан көрсетіліп тұрады).
• Бұл сұр түсті қасқыр неге ұқсайды?
• Тамаша! Тік кұлак, қара ауыз қабаған итке  ұқсас екен.
• Құлағы қандай пішінге ұксас деп ойлайсыңдар? Құлағы – үшбұрыш тәрізді екен (қайталату).
• Қасқыр – күшті, батыр, ержүрек, ақылы да айласы да бар өте қауіпті жыртқыш аң. Ал аяқтары ұзын болады.  Олар далада қоректенеді: жан-жануарлармен, құстармен. Үй жануарлары  кездесе қалса, ұстап жеп қояды.

• Ал мынау қандай аң екен?
• Түсі қандай екен?Аю – қоңыр түсті (қайталату).
• Қасқырға қарағанда аю үлкен бе, кіші ме? Қасқырға қарағанда, аю –үлкен.
• Аю икемсіз жыртқыш аң. Аюлардың қорегі: судан балық аулап, жидек теріп және құстарды аулап жейді. Аюдың терісі, еті бағалы емдік қасиеттері бар деп есептеледі. Аюлар қыс бойы ұйқыда жатады.
• Балалар, қараңдаршы, мына аң –қандай әдемі! Бұл қандай аң?
• Түлкінің түсі қандай? Түлкі – сарғылт түсті (қайталату).
• Түлкінің денесі қасқырға ұқсас болып келеді, бірақ қасқырға қарағанда тұмсығы ұзын ба қысқа ма? Қасқырға қарағанда түлкінің тұмсығы  – ұзын және сүйріктеу (қайталау).
• Түлкінің терісі бағалы жыртқыш аң. Қазақтың атақты бас киімі «Тымақ» осы түлкінің терісінен тігіледі. Оны «Түлкітымақ» деп те атайды (қайталату). Түлкінің корегі: түрлі құстарды, құстың жұмыртқасын,балық аулап жейді.
• Ал мынау қандай аң екен?
• Жолбарыс неге ұқсайды екен?
• Жолбарыс та өте күшті, жылдам жүгіретін жыртқыш аңдардың бірі. Түсі қандай аң екен?
• Сұр және қара жолақтары бар (қайталату). Ал жолбарыстың құйрығы қандай?
• Жолбарыс –  жан-жануарлардың, аңдардың етімен қоректенеді.
• Ал енді, балалар, мынау қандай аң?
• Арыстан неге ұқсас?
• Арыстан да – мысық тұқымдас, ең ірі әрі күшті жыртқыш аң.
• Арыстанның басы денесіне қарағанда қандай екен?
• Арыстандарды ертегілерде, аңыздарда (аң патшасы» деп атайды (қайталату). «Аң патшасы» ол – андардың ішідегі үлкені, мықтысы дегенді білдіреді. Ол да жан-жануардың етімен қоректенеді.
• Ал,балалар,осы торда тұрған кезде бұл аңдар немен қоректенеді деп ойлайсыздар? Оларды хайуанаттар бағында еңбек ететін адамдар қоректендіреді  

(Балалар топқа келеді).

• Балалар сендер қандай бардыңдар?
• Онда қандай аңдарды көрдіңдер?

       Жұмбақ жасыру:

 «Өзі бір қу, жүрген жері айқай мен шу» (Түлкі суретін тақтаға іледі)

• Балалар түлкі туралы не білесіңдер?
• Түлкіні қандай ертегілерден кездестіріңдер?
• Түлкі жайында жайында қандай тақпақ білеміз?

Келесі жұмбақ: «Сұр түсті, ақсиған көп тісті» (Слайдтан қасқырдың суреті көрсетіледі).

• Қасқыр жайында қандай тақпақ білеміз?

• Жұмбақ: «Қыс бойына жатады, Тәтті ұйқыға батады» (Слайдтан аюдың суреті көрсетіледі).
• Балалар, аю жайында қандай тақпақ білеміз?
• Келесі жұмбақ: «Тарғыл түсті, Ересен күшті» (Слайдтан арыстанның суреті  көрсетіледі).

• Балалар, арыстан жайында қандай тақпақ білеміз?

Жұмбақ: «Қанжардай тісі бар, Суық үрейлі түсі бар» (Слайдтан жолбарыстың суреті  көрсетіледі).

• Балалар, жолбарыс жайында қандай тақпақ білеміз?

• Өте тамаша! Балалар, бұл аңдар ертегілерде, мульфильмдерде мейірімді, қайырымды болып келуі мүмкін. Бірақ бұл аңдар негізінен – жабайы жыртқыш аңдар. Бірақ жыртқыш аңдар екен деп бұларды көп аулауға болмайды, азайып кетеді.

Сергіту сәті: Ойын. «Әуеніне сәйкес қимылын тап» Ойын шарты: аю, түлкі, қасқыр, бетперделерін киген балалар әрқайсысы өздерінің әуендеріне сәйкес қимылын салады, балалар қандай аң екенін табады.

 Қортындылау:

• Балалар, бүгін біз біз қайда болдық?
• Онда нелермен таныстық?
• Сендерге бұл саяхат ұнады ма?
• Балалар, сендерге көп-көп рахмет!

Күтілетін нәтиже:

Білуі: Аңдарды бір-бірінен ажырата білу.

Меңгеруі: Жабайы жыртқыш аңдар туралы толық мағлуматты меңгерту.

Жасай алуы: Көру, есту, түсіну арқылы өз беттерінше іс-әрекет жасай алу.

• Қайырлы таң Жер-Ана,
• Қайырлы таң, көк аспан.
• Қайырлы таң достар,
• Қайырлы таң апайлар,
• Сәлеметсіздер ме?

• Түлкі 
• Қоян
• Аю
• Арыстан
• Жолбарыс
• Керік
• Қасқыр
• Піл
• Кірпі

• Табиғат туралы

• Табиғат – бізді қоршаған орта.

• Далада, орманда, тауларда

• Ия

• Хайуанаттар бағына.

• Қасқыр

• Итке

• Үшбұрыш

• Аю.
• Ол – қоңыр түсті.

• Үлкен

• Түлкі

• Сарғылт түсті

• Ұзын және сүйріктеу

• «Түлкінің терісінен тігілген бас киімді «түлкітымақ» деп атайды.

• Жолбарыс
• Мысыққа

Сұр және қара жолақтары бар.

• Ұзын

• Арыстан
• Мысыққа

• Үлкен

• Аң патшасы.

• Хайуанаттар бағына

• Түлкі

«Қырда жүрер ол жортып,

іні де жоқ бармайтын.

Құйрығымен бұлтартып,

Түлкі – аң ол, алдайтын».

• Қасқыр

«Кіріп еді орманға,

Арық қойды сорғилы.

Қасқыр жолы болмайды,

Қолға түсті сорлады».

• Аю

Орманда мен жүремін,

Балды жақсы көремін.

• Арыстан

«Тауда жүрген тарғыл аң,

Ол қайратты жануар.

Айбат шегер алыстан,

Аң патшасы – Арыстан»

• Жолбарыс

«Алғашқы буыным,

Көшті бастар ұлымын.

Сосын тоғай руының,

Екеуін қоссаң ірімін,

Көп аңдардың бірімін»

Жабайы жыртқыш аңдар

• Хайуанаттар бағында
• Жабайы аңдармен
• Ия