Мектеп: Преснов жалпы орта білім беру мектебі

Күні: 18.11.2019

Пәні: Дүниетану

Мұғалім: Сарина Эльмира Тулемисовна

Сынып: 3

Қатысқандар: 15

Қатыспағандар: -

 Сабақ тақырыбы:

Табиғи бірлестіктер қалай өзгереді?

Сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары:

3.2.1.3 өз өлкесіндегі табиғи бірлестіктерді сипаттау;

3.2.1.4 адамның іс-әрекеттерінің өсімдіктердің саналуандығына әсерін түсіндіру;

Сабақ мақсатары:

Барлық оқушылар орындай алады:

Қызыл кітаппта жойылып бара жатқан және қорғауға алынған жануарлар мен өсімдіктер туралы жазылатынын түсінеді.

Оқушылардың көпшілігі орындай алады:

Қызыл кітапқа енген өсімдіктерді айтып көрсетеді.

Кейбір оқушылар орындай алады:

Өсімдіктерді қорғауға адам жасап жатқан шаралар туралы ой қозғайды.

Тілдік мақсат:

Сұрақтар, мағынасы қиын сөздер

Адамзаттың табиғатсыз күні жоқ,табиғаттың мұны айтуға тілі жоқ

Бағалау критерийлері

Қызыл кітап туралы түсінік алады.

Өсімдік пен адам арасындағы байланысты анықтайды

Өсімдіктердің алуан түрлілігі жөнінде білім жинақтайды

Өсімдіктердің табиғаттағы орнын анықтап,маңызын ұғынады

Құндылықтарды дарыту

Табиғатты аялауға тәрбиелеу, Топта бірін-бірі тіңдау, құрметтеуге тәрбиелеу

Пәнаралық байланыстар

Әдебиеттік оқу, өзбек тілі

АКТ қолдану дағдылары

http://www.balalaralemi.kz, «Заповедники и национальные парки Казахстана»

Интербелсенді тақта

Бастапқы білім:

Табиғат өсімдіктер туралы біледі.

Сабақтыңбарысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

                Сабақтағы жоспарланған іс- әрекет       

Ресурстар

Сабақтың басы:

  1 мин

2 мин

5 мин

І. Ұйымдастырушылық кезең
ІІ. Психологиялық даярлық

Мынау менің жүрегім

Бәрі осыдан басталған

Мынау басым ақылды,

Бәрін осы басқарған

Мынау меніңоң қолым

Мынау менің сол қолым

Барлық істі атқарған

(Оқушылар жүрекше жасайды, бастарын көрсетеді, алдымен оң қолын, содан кейін сол қолын көрсетіп , өлең шумақтарына сәйкесқозғалыс жасайды)

Оқушылар 3 топқа бөлінеді. Әр топ өз топ басшыларын сайлайды.
I топ« Бәйшешек»
II топ « Лалагүл»
III топ «Қызғалдақ»

«Ия немесе «Жоқ» әдісі

-Өсімдік тірі ағза емес /жоқ/

-Өсімдікке жылу керек емес /жоқ/

-Адамдардың табиғатсыз күні жоқ /ия/

-Өсімдік тер ауамен тынысалады /ия/

-Қыста жапырақтар сарғайып жерге түседі/жоқ/

-Жазда өсімдіктер өсуін тоқтатады/жоқ/

-Күзде өсімдіктер пісіп жетіледі/ия/

-Көктемде өсімдіктер көктеп шығады /ия/

-Бөлмеде ағаш өседі/жоқ/

-Өсімдікке күтім керек /ия/

-Өсімдіктерді қорықтарда қорғайды /ия/

Оқушылар тиісті жауаптарын«ия» немесе «жоқ» сөзі арқылы береді

Оқулықтан Өсімдіктер әлемі және  адамдардың өсімдіктерді өз пайдасына жаратыу  тақырыбын  оқытып, сұрақ-жауап ұйымдастырамын.

Құптау сөздері

Сүреттер,

Плакаттар,

А4 қағазы

Сабақтың ортасы

2 мин

3 мин

15 мин

5 мин

Қызыл кітап туралы мәлімет беру

Мұқабасы қызыл түсті

-Қазақстан Республикасының қызыл кітабы 1978 жылы шығарыла бастаған .

Қызыл кітаптың беттерінің түстеріне тоқталып кету

- Қызыл түс қауіп, сақтанудың белгісі.

- Қызыл кітап не үшін керек деп ойлайсың? (Оқушылардың жауабы тыңдалады).

- Қызыл кітап – қауіптің дабылы және тірі табиғатты сақтау үшін күрестің нышаны.

«Қызыл кітап» деген сөз тіркесі ғылымға 1966 жылдан бастап енді. Осындағы «қызыл» деген сөз «қауіп төніп тұр» деген адамзат баласына ескерту ұғымын білдіреді. «Қызыл кітаптарға» жер бетінде жойылып кету қаупі төнген және сирек кездесетін өсімдіктер мен жануарлардың түрлері тіркеліп, ондай түрлерді сақтап қалудың және қорғаудың қажеттігі ерекше атап көрсетіледі. Әрбір «Қызыл кітап» шығарылу дәрежесіне сәйкес ең қажетті мемлекеттік құжат болып саналады.

«Миға шабыул» әдісі:

1. Өсімдіктерсіз жер бетін елестету/олардың азайып бара жатқандығы жөнінде естеріне саламын/

2. Не үшін жануарлар мен өсімдіктер азаюда?

3. «Қызылкітап» деген не?Не үшінкерек?

4. Неге оныңтүсіқызыл,негесарыемес, неге жасылемес?

5. Ол туралы не біліпкелдіңдер?

Оқушылардың жауаптары тыңдалады

Бейне таныстырылым

Халықаралық Табиғатты Қорғау Одағы 1948 жылы кеудесінде жаны бар тіршілікті қорғауды қолға алды. Бір жылдан соң, сирек кездесетін түрлерді қорғайтын комиссия құрылды. Комиссияның қызметі жойылып кетудің аз - ақ алдында тұрған өсімдіктер мен жануарларды зерттеп, зерделеп, қорғауға алу еді. Және оларды бір кітапқа топтастыру болатын. Комиссия төрағасы Питер Скотт адамдардың қып - қызыл түске назар салып, сәл де болса ойлануы үшін тізімді "Қызыл кітап" деп атауды ұсынды. Ең алғашқы Қызыл кітап 1963 жылы жарық көрді. Бұл адамзаттың табиғатты қорғау үшін жасаған алғашқы қадамдарының бірі болатын.
Қызыл түс әу бастан қауіптің белгісі. Қызыл кітап өмірлері қыл үстінде тұрған тіршілік иелерінің төлқұжаты істетті.
Қызыл кітапқа енген тіршілік түрлері жойылып бара жатқан түр, сирек кездесетін түр, қысқартылып бара жатқан түр, анықталмаған түр, қайтып қалпына келе жатқан түр деп бөлінеді.
Қызыл кітаптың ішінде Қара кітап бар. Немесе қара тізім. Жер бетінен мүлде құрып, жойылып кеткен тіршілік иелері осы кітапта хатталып қалған.
Оқулықпен жұмыс

-Оқулық беттерінентізбектей оқытамын.

-Әр оқушы бір сөйлемнен оқып шығады

Дескриптор:

Өсімдіктер мен жануарлар «Қызыл кітабымен»танысып біледі. Қызыл кітаппта жойылып бара жатқан және қорғауға алынған жануарлар мен өсімдіктер туралы жазылатынын түсінеді

Топтарға тапсырма

1-топ   Қызыл кітап деген не ?

2-топ   Өсімдіктерді қорғау 

3-топ   Қызыл кітапқа енген өсімдіктер

4-топ    Өсімдік болмаса не болады ?

5- топ   5 жолды өлең

Маймыл орхидеясы-гүлшоғының ортасында маймыл бетбейнесі бар. Маймыл орхидеясынан піскен апельсин исі шығады

Әлемде 500-ден астам шыбын-шіркей жейтін өсімдік түрі бар.Олардың жапырақтарында асқазан міндетін атқаратын бөлігі бар

Сүт ағашы:

.Сүт ағашы Бразилияда өседі. Сиыр сүтінен ешбір кем емес екен. Ағашы бір сауғанда 2-4 литрдей сүт береді.

Нан ағашы:

Үндістанда өседі.Оның жемісі асқабақ тәрізді.Дәмі бидайдың наны сияқты.Жергілікті тұрғындар қуырып ас етіп жеп, тоқаш пісіреді.

І-топ:Суретпен жұмыс/берілген сурет бойынша ауызша әңгіме құра/

ІІ-топ:  «Есіңде болсын!»

/Өсімдікті қорғау ережелері/

ІІІ-топ:Ойыңды дәлелде/өлең шумақтарынан нені ұғуға болады, қара сөзбен әңгімеле

Ой қорыту

І-топ:«Синквейн» әдісі
1. Не? өсімдік
2. Қандай? әдемі, жасыл
3. Не істеді? өседі, піседі, қурайды
4. Төрт сөзден тұратын сөйлем құра. Жасыл өсімдік жерде өседі.

5.Синоним. шөп
ІІ-топ:Сабақты бекіту. Өсімдіктер адамға не сыйлайды?
ВЕНН  диаграммасы бойынша: Адам мен өсімдікке ортақ нәрселер.
ІІІ-топ: «Ойды аяқта...» әдісі.

Ойыңды дәлелде/өлең шумақтарынан нені ұғуға болады, қара сөзбен әңгімеле/

Өлең жолдарын дәлелдеп, қара сөзбен қорытындылайды

Табиғат туралы ойларын жинақтайды.

Интербелсенді тақта

Суреттер

Конститутция кітапшасы

Қызыл кітап

Оқулық

А4 қағазы

Сергіту сәті:

1 мин

Көбелектер тұрып ертемен,    Күлімсіреп керілді

Бір -шықпен бетін жуды,        Екі- шыр айналып бұрылды.

Үш-еңкейіп жерге жетті,        Төрт дегенде ұшып кетті

Бес дегенде қонды.

Өлең шумақтарына байланысты қимыл қозғалыс жасайды

Сабақтың соңы:

5  мин

- Қазақстан Республикасының «Қоршаған ортаны қорғау Заңы» бар. Сол Заңның38 бабында Табиғатты қорғау, оны таза ұстау – әр адамның міндеті делінген. Демек, оқушылар, келешекті көркейтетін сендерсіңдер! Олай болса, айналамызды көгалдандыруға қатысайық. Табиғатты қорғаңдар! Өсімдіктерді көбірек өсіріңдер!
Таза болса – табиғат, аман болар - адамзат!
Кері байланыс:

-Сабақ түсінікті болдыма?

-Сабақ басындағы көңіл күйін қалай болды?

-Адам жануарлар мен өсімдіктерге не береді?

-Адамғажануарлар мен өсімдіктер не береді?

-Тағыда нелер білгің келеді?

- Егер саған сабақ ұнаса және тапсырманың барлығын сәтті орындаған болсаң, алдарыңда жатқан гүлді қызыл түске боя.
- Егер сен сабақта белгілі бір қиындықты кездестірген болсаң, жемісті сары түске боя.
- Егер саған сабақ барысында тапсырмаларды орындау қиын болып, мұғалімнің көмегі қажет болса, жемісті көк түске боя.
Бағалау: Бағалау критерийлері арқылы оқушыларды бағалаймын

Гүл суреттері,

Түрлі-түсті қаламдар

Бағалау парақшасы

Үй тапсырмасы: 1 мин

Қосымша іздену, тест тапсырмалары жасау

Күнделіктеріне жазып алады