Өлең, жыр, ақындар

Күшейтпелі, асырмалы шырай

Қарағанды облысы Нұра ауданы

Қарой орта мектебі коммуналдық

 мемлекеттік мекемесінің

қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі

Пшембаева Замира Уменовна

Пәні:қазақ тілі

Сыныбы: 7

Тақырыбы:Күшейтпелі, асырмалы шырай.

Мақсаты:Күшейтпелі, асырмалы шырайлардың жасалу жолдарын білу.

Міндеттері:

—         шырайлардың өзіндік ерекшеліктерін анықтау.

—         диалог  әдісі арқылы когнитивті ойлауды дамыту;

—         топтық ортада сыйласымдылық орнату арқылы бірін-бірі тыңдауға үйрену.

Қолданылған модульдері: диалогтік оқыту, сын тұрғысынан оқыту, ОүБ және ОБ, АКТ қолдану, талантты және дарынды балаларды оқыту, жас ерекшелігіне сәйкес оқыту және оқу, оқытудағы басқару және көшбасшылық.

Стратегиялар:«Бір тілек»,«Өлең жолдары»,«Ой қозғау», «Бір қадам артқа», «Семантикалық карта», «Кім көп біледі?», «Өз ойыңды айт», «Галерея» эссе, Сергіту сәті«Рұқсат етілмейтін түстер»,«3 қадамнан тұратын сұхбат», Рефлексия«Insert», «Блум жүйесі» бағалау.

Сабақ жоспары

 

Сабақ кезеңдері

Уақыты

 

Жоспар мазмұны

 

Мұғалімнің іс-әрекеті

 

Оқушының іс-әрекеті

 

Бағалау

Ресурстар:

Кіріспе 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Тұсаукесер

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Негізгі бөлім

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қорытынды.

 

Ұйымдасты-ру кезеңі.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Қызығушы-

лықты ояту сатысы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Мағынаны ажырату сатысы

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Ой толғаныс сатысы

 

 

 

 

 

 

 

 

Рефлексия

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Бағалау

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Үйге тапсырма

 

Амандасу, түгендеу.Шаттық шеңберге тұрғызу.

«Бір тілек» тренингі арқылы балалар  бір-біріне  өздерінің аттарының бас әріптеріне сәйкес тілек тілеуін сұраймын.

(Психологиялық ахуалды жақсарту).

 

«Өлең жолдары».

Мақсаты: топқа бөлу.

 

«Ой қозғау» диалогтік оқыту/ БЖӘ, қайта бағыттау.

Мақсаты: оқушыларды ұжымдық талқылауға үйрету, өз пікірлерін еркін жеткізу.

1)      Сын есімнің түрленуі дегеніміз не?

2)      «Шырай» сөзінің мағынасына үңіліп көрдің бе?

3)      Салыстырмалы шырайдың өнімді, өнімсіз жұрнақтарын ата?

 

«Бір қадам артқа».

Мақсаты: оқушылардың ойларын білу, сөздік қорын дамыту.

—          Балалар, өнімі мол, өнімі аз деген ұғымдарды қалай түсінесіңдер?

—          Неліктен өнімді, өнімсіз жұрнақтар деп саралап жатамыз?

 

«Семантикалық карта»

Мақсаты:оқушы ойларын жинақтау,ізденуге, өз ойларын жеткізе білуге үйрету.

Сын есімнің шырайларын (жай, салыстырмалы, күшейтпелі, асырмалы) төрт торға бөліп жазыңыздар.

(кесте беріледі)

 

 

Кім көп біледі ? (ойын)

Мақсаты: шапшаңдыққа ойлау қабілетін дамыту.

Тапсырма. Күшейткіш буындар арқылы құралған қос сөздерді кім көп тауып жазса, сол озып шығады. Олар қандай сөз табы болады?

 

 

«Өз ойыңды айт».

Мақсаты:әңгіме мазмұнын ашу.

Мәтінді оқып, «Атамекен» деген ұғымды қалай түсінетініңді әңгімелеп бер.

 

 

Сергіту  сәті:

Мақсаты: бойларын жазып,ойларын сергіту.

Рұқсат етілмейтін түстер ойыны

Алдымен мені мұқият тыңдаңыздар. Қазір мен сіздерге сұрақтар қоямын, ал сіздер жуаптарын баған бойына жазып отырасыздар және де бұл ойынның барысында мына 2 ережені сақтауымыз керек:

  1. Ойын барысында ақ  және көгілдір түсті айтуға рұқсат етілмейді.
  2. Бір түсті екінші рет қайталауға болмайды.

Сонымен ойын шартына түсінсек ойынымызды бастайық.

Сұрақтар:

  1. Шөптің  түсі қандай?
  2. Аспантүсіқандай?
  3. Күнбағыстың жапырақтарының түсі қандай?
  4. Күзде жапырақтыңтүсіқандайболады?
  5. Күнніңтүсіқандайболады?
  6. Қардың түсі қандай?
  7. Теңіздің түсі қандай?
  8. Құрбақаның түсі қандай?

 

«Галерея»:  «Жақсы адам қандай болады?» эссе.  5 минут.

 

«3 қадамнан тұратын сұхбат»

А,В, С.  А-сұрақ қояды.

В-жауап береді.

С – айтқан жауаптарды бақылайды, толық болмаса толықтырады.

 

Рефлексия «INSERT»

Мақсаты: оқушылардың оқығанын саналы түрде түсінуге, өз ойын білдіруге үйрету.

Білетінім

Не білдім?

Мен үшін жаңалық

Таңғалдырды

 

Сабақты қорытындылау, жинақтау, жүйелеу мақсатында «Блум жүйесі»бойынша талдауды ұсынамын.

 

тапсырма

түсінік,

саралау,

мысалдар

Білім

Жаңадан қандай білім алдың?

 

Түсіну, ұғу

Берілген білімді түсіндің бе? Немен дәлелдейсің?

 

Қолдану

Алған біліміңді неге қолданар едің?

 

Анализ

Қабылдаған біліміңнің маңызын дәлелде? 

 

Синтез

Алған біліміңді жинақта 

 

Баға

Өзіндік баға бер

 

Түзету

Нені ұға алмадың, жете түсінбедің, соны сарала

 

 

75 жаттығу.

Тапсырма: Өздеріңмен бірге жүрген оқушылардың жақсы оқитыны туралы «Өте зейінді оқушы» деген атпен шағын шығарма жазып келу.

 

 

 

Амандасады.Оқушылар бір-біріне  өздерінің аттарының бас әріптеріне сәйкес тілек тілеп, жаңа сабаққа жақсы көңіл күймен аяқ басады.

 

 

 

Сынып оқушылары 5 адамнан 2 топқа бөлінеді. Әр топ жетекшісі сайланады. Топтың атын,  ұранын айтады.

 

Сұрақтар қарапайым миға шабуыл, ой қозғау үшін беріледі.

 

 

1)      Шырай формасына енуі.

2)      Бұл-өң мен сипатқа қатысты түсінік.

3)      Өнімді жұрнақ –рақ, -рек, -ырақ, -ірек, -лау, -леу, -дау, -деу.

Өнімсіз жұрнақтар –ғыл, -қылт, -шыл, -шылтым, -ілдір, -аң, -қай.

 

 

 

Себебі  олар барлық сапалық сын есімдерге жалғанып, салыстырмалы шырай жасайды.

Ал өнімсіз ол керісінше жекелеген ,- деп жауап береді.

 

 

 

Сын есімнің шырайларын семантикалық картадағы мысалдарды   төрт торға бөліп жазады.

Жай шырай: әдемі, суық, ақ, көк.

Күшейтпелі: тұп-тұнық, жып-жылтыр, тәп-тәтті,

Салыстырмалы шырай: сұрғылт, күреңдеу,ұзынырақ, кішілеу, жеңілірек, жалпағырақ.

Асырмалы шырай: өте жақсы, нағыз дос, аса қадірлі, орасан үлкен.

 

Күшейткіш буындар арқылы жасалған қос сөздерді тауып тақтаға жазады. Белсенділік, шапшаңдық танытады

Тап       —    таза, тайғақ,    (5 сөз)

Ап        —   анық, ашық,    (6 сөз)

Жап     —    жаңа, жақсы,   (10 сөз)

 

 

Атамекен ұғымы туралы білетіндерін топтасып, жұптасып орындайды,соңында бір,екі оқушы шығып қорғайды.

 

 

Түн. Мен далада сәкі үстінде жатырмын. Аспанда жаұлдыздар жымыңдайды. Жұлдыздар арасында ай. Дала сүттей жарық. Тау жақтан салқын леп соғады. Жым-жырт тыныштық. Мен ояу жатырмын. Ұйқым келер емес. Қандай сүйкімді көрініс. Табиғат бір мезгіл тыныс алғандай. Тілмен  айтып жеткізудің өзі қиын. Тіпті суретшілер де дәл оысндай көріністі көз алдыңа келтіре алмас. Тек табиғаттың ғана қолынан келетіндей.

 

 

 

Оқушылар қозғалысқа түсу арқылы бойларын сергітеді.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Жауаптары:

  1. Жасыл;
  2. Көк;
  3. Шөптің түсі сияқты;
  4. Сары;
  5. Қызыл, күрең қызыл;
  6. Жарқыраған;
  7. Қайыңтүстеснемесетеңізтолқындарыныңтүстеріменбірдей;
  8. Баптақ түстес;

 

Оқушылар 5 минуттық эссе жазады. Өз жазғандарын  дауыстап оқиды.

 

Оқушылар топта үшеуден отырады. А — сұрақ қоюшы, В – жауап беруші, С — бақылаушы рөлін атқарады. Бақылаушы қажетті жерлерін түртіп алып, әңгіме соңында қорытынды береді.

Оқушылар осы сұрақтарға жазбаша стикерге жауап береді. Ұсыныс, тілектерін айтады.

 

 

 

 

 

 

 

 

Оқушылар кестені толтырады, мұғалімге жинап бермес бұрын, ниет білдірген оқушылардың талдауы тыңдалады.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Оқушылар күнделіктеріне жазады.

Тамаша

 

 

 

 

 

 

Жарайсыңдар, жақсы.

 

 

 

Сұрақтарға жауап берген оқушыларды бағалау парағына жазып отырамын.

 

 

 

 

Ауызша кері байланыс

 

 

 

 

 

Жақсы, жарайсыңдар!

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Керемет!

 

 

 

 

 

Жақсы талпыныс!

 

 

 

 

 

 

 

 

Бәрекелді!

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Жақсы талпыныс!

 

Өте керемет!

 

 

Жарайсыңдар!

 

 

 

 

Кері байланыс

«Ынтымақтастық оқу»

Топтық жұмыс

 

 

 

 

 

 

 

 

Ноутбук, проектр.

 

 

 

 

 

 

Кесте, ақ парақ, маркер

 

Тақта

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Проектр, флипчарт, маркер

 

 

 

 

Тақта, бор

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

«Талқылау құралдары» Power Point таныстыры-лым ресурсы

 

 

Стикер

 

 

 

 

 

 

 

«Блум жүйесінің» кестесі

 

 

 


Пікірлер (1)

Пікір қалдырыңыз


Қарап көріңіз