Домбыра

Әбділда Тәжібаевқа

Шабытты, шапшаң, мінезді
Сонау бір жігіт шағында,
Шебер-ақ екен бұл өзі
Домбыра баптап шабуға.
Одан соң өнер жайынан
Айтпайды солай болды деп:
«Сібірдің қарағайынан
Соғып ем,— дейді,— соңғы рет».
Қайран өнер тағдырдың
Талқысында кетіпті.
Дәм бұйырып ол бір күн
Ауылына жетіпті...
Кейінгі жақсы жылында
Құрдасы кепті елуге.
Құрдасы келсе, мұның да
Хақысы бар ғой келуге.
Сезім қандай тым күшті,
Кеудеден атар толқынды!
Тастап кеткен бір істі,
Қайта алсам деп ол тұрды.
Бар еді бір үйеңкі,
Кәрі еді әке көзіндей,
Тартылмаған күй өңкей,
Ашылмаған көмекей,
Тұрғандай ед өзінде.
Жаңқаламай құр шауып,
Жарқ етті де ақ болат.
Жауырынға бір таңып,
Әкелді үйге арқалап.
Күндер өтті түндермен,
Тер тамшылап маңдайдан.
Қай-қайдағы күйлермен
Оянғандай қайдағы ән.
Балқып, шалқып тебіренді ол
Бақыт, шаттық күйіне.
Бір аяулы перзент сол —
Өнер деген дүние! ...
Ертеңіне той-думан,
Көрді құрдас, сүйсінді.
Жарқ еткізіп қойнынан —
Домбырасын ұсынды.
Алды құрдас, алғыстың
Саны бар-ау деген не!
Тек көзінен жалғыз шық
Домалады төменге...
Білді шебер мың сырды
Құрдасы барлап ұққанын.
Білді осынау мол шудың
Өзіне құрмет тұтқанын.
Білмеді бірақ бұл сәтте,
Шеберлік деген бір шыңның
Басына бүгін шыққанын!
* * *
Көшеді бұлттар көк жүзінде
анталап,
Жауардай қатты
бәрінде соның бар талап.
Жаумайды бірақ, жел жетіп келсе сескеніп
Күрілін айтып, кетеді қайтып
шалқалап.
Тоқымдай ғана, кішкентай қара бұлт
шығып,
Алысып желмен
айбарын шашып құлшынып,
Жарқ ете қалып, денесі балқып
от болар,
Жеңілер желің, бір алып демін
күрсініп.
Сауылдап сосын көрсетер жауын құдіретін,
Тілегін елдің, қадірін жердің білетін,
Сүйемін сондай қуатты бұлтты кішкентай
От пенен суды өзімен алып жүретін.
* * *
Көк теңіздің үстінде
Келеді ұшып шағала,
«Сонау толқын ішінде
Өмір көшіп бара ма?»
Ойға батты ол бәлкім,
Жоғалтты ма сол салтын
Ұшып келе жатқанда
Ой ойлауға болмайтын.
Өз биігін жоғалтып,
Әрлі-берлі теңселді.
Деді теңіз тіл қатып:
«Көтеріп ұш еңсеңді!»
Кетті қайта түзеліп
Әлгі меңзең ойшыл құс.
Бермейсің-ау бізге ерік
Кейде осылай, ой, тұрмыс.
...Ауыр ой кеп басыңа,
Кезің туса ем іздер,
Бола берсе қасында
Ақыл айтар теңіздер.

---