Өлең, жыр, ақындар

Өзгеріс жоқ менің байтақ жерімде

Өзгеріс жоқ менің байтақ жерімде,
Сау-саламат туып-өскен жерімде.
Болмағандай Шыңғысхан мен Батихан,
Болмағандай Ескендір де, Темір де.

Толық

Ай туып, Алатаудан күн шығады

Ай туып, Алатаудан күн шығады,
Көкке тұр күміс шыңы ыршығалы.
Медеуді мерей болған жер жүзіне,
Көргенше көңілім менің тыншымады.

Толық

Заман

Заман жақсы, Заң жақсы, Адам бірақ,
Болса екен деп тілеймін табандырақ.
Сатып кетер Отаның опасыз бар,
Ойламайтын қалар деп балам жылап,

Толық

Бозала таңда

Бозала таңда бозамық шырқау биіктен,
Бозторғай болып боз дала төсін иітсем.
Тоғыз ай толып толғатып жатқан табиғат,
Бозторғай сынды әншімен неткен сүйікті ең.

Толық

Балаларға арман ба, бала шағы

Балаларға арман ба, бала шағы,
Оларға арман алдағы болашағы.
Болашағы қарттардың қалтыратып,
Қам көңілі қайғыға жол ашады.

Толық

Жап-жас едік, жұрат тауып, жұрағатты жұрт болдық

Жап-жас едік, жұрат тауып, жұрағатты жұрт болдық,
Біреулерге құлықты боп, біреулерден сырт қондық.
Өмір болса болар бәрі, болар бәрі әлі де,
Толмас толар, көңіл толар, шыға келер ұрт толып.

Толық

Түнерме, бұлт, түнерме

Түнерме, бұлт, түнерме,
Түнерсең, жасын білер де.
Кеудеңді тіліп, осқылап,
Селт етіп төгер лезде.

Толық

Сөнбейді деме шырақты

Сөнбейді деме шырақты,
Сарқылмас деме бұлақты.
Сарғаймас деме құрақты,
Өзекті мынау өмірде

Толық

Бойдан қуат, күш кетсе

Бойдан қуат, күш кетсе,
Бал-бұл жанған түс кетсе.
Ауызыңнан тіс кетсе,
Қайыры бір қараға

Толық

Жел тұрса қамыс басы майда деймін

«Жел тұрса қамыс басы майда деймін,
Ат қостым, ат айдаушы қайда деймін.
Алдыңғы ат боран болмай, қылаң болды,
Құлагер жығылмаса қайда деймін?»

Толық

«Жағдайың сенің жақсы емес» деуші баршылық

«Жағдайың сенің жақсы емес» деуші баршылық,
Көргенде кейде күйімді менің таршылық.
Талайдың басын тәлкекке салған тағдырға,
Жатырмын сілтеп, тілімді отты қамшы ғып.

Толық

Күннен-күнге барамын ба бөтенденіп

Күннен-күнге барамын ба бөтенденіп,
Сыр бердің, сылқым өмір, секемденіп.
Өзіңді өліп-өшіп сүйгендіктен,
Деуші едім «құшағыңда кетем бе еріп?»

Толық

Шүкіршілік – көрсеткенге, көргенге

Шүкіршілік – көрсеткенге, көргенге,
Қайтер едім түк те көрмей өлгенде.
Жаным ырза табиғатқа, тағдырға –
Көретін көз, сөйлейтін тіл бергенге.

Толық

Телініп әлі балаға

Телініп әлі балаға,
Теңеле алмай ағаға.
Жылжумен салым сағаға,
Жақындап келем жағаға.

Толық

Наурыз көже

Көктемде, сонау көктемде,
Көктен нұр жерге төккенде.
Әлемді шуақ өпкенде,
Бұлдырық ұшып көк белде,

Толық

Дүниенің жыртығы бір жамалар

Дүниенің жыртығы бір жамалар,
Тек мен емес, солай деген даналар.
«Бақытсызбын» деп айтпағын, бауырым,
Бақ құсы да сені бір күн сағалар.

Толық

Жас тамады жанардан

Жас тамады жанардан, жас тамады,
Жан сақтаудың қалмаса басқа амалы.
Босатпаса тағдырдың тас қамалы.
Жүріп келем әзірше тәлтіректеп,

Толық

Сонау бір, сонау келер замандарда

Сонау бір, сонау келер замандарда,
Ақыл-ой, асып-тасып адамдарда.
Болмастан сараңдар да, надандар да,
Жағымсыз, жарты ауыз сөз таппас ешкім,

Толық

Қарыма талдан құрық ілмедім бе

Қарыма талдан құрық ілмедім бе,
Жапанда жылқы бағып жүрмедім бе?
Қырық құлаш қыл арқанмен қауға тартып,
Ақжем ғып алақанды тілмедім бе?

Толық

Біреудің мен де сендей балқаймағы

Біреудің мен де сендей балқаймағы,
Балбырап бал татыған таңдайдағы.
Өзімнен төмен біреу ту ұстаса,
Жүр шығар маңдайымның жанбай бағы.

Толық

Қаптаған, қайда барсам, қара халық

Қаптаған, қайда барсам, қара халық,
Екі аяқ, төрт дөңгелек барады алып.
Шаттансам бірін көріп, біреулерден,
Қалады жан-жүрегім жараланып,

Толық

Кіл маржан көкке себелеп

Кіл маржан көкке себелеп,
Сүмбіл түн шым-шым жетті де.
Үкідей үлпек ебелек,
Бұйықты шыққа бөкті де.

Толық

Көзімнен ұшып кетсең де

Көзімнен ұшып кетсең де,
Көңіліме маза бермедің.
Ақ жауын болып төксем де,
Атырау болып шөлдедім.

Толық

Мейлі, мені өздеріңнен төмен көр

Мейлі, мені өздеріңнен төмен көр,
Бұл сөзімді, бірақ бекер демеңдер.
Ұрпақ үшін біздер жүрген мына жол –
Жер бетіне жазып кеткен өлеңдер.

Толық

Ыдырыс Сағынтаевқа

Ей, аға! Жаны жап-жас асқақ едің,
Алқынбай жетпіс деген жасқа келдің.
Ғылымның ғарышында жұлдызың тұр,
Тыңнан жол «тәуекел» деп бастап едің.

Толық

Жағам деме маған қара күйені

Жағам деме маған қара күйені,
Құста – аққу, адамда – ақын киелі.
Аққу исе айдын көлге мойынын,
Ақын басын тек халқына иеді.

Толық

Балам, құмар бола көрме ащыға

Балам, құмар бола көрме ащыға,
«Ащы» қазір дүниеде тапшы ма?
«Арманы көп ақын» дейді сені жұрт,
Арманы жоқ ақын болу жақсы ма?

Толық

Әркімнің көңілі өзіне патша деген

Әркімнің көңілі өзіне патша деген,
Басынба, байқап сөйлес басқаменен.
Кісімсіп кеуде қаққан біз кінәлі,
Біреулер қашса сенен, қашса менен.

Толық

Жаңа жылға тілек

Тілек бар саған айтар, Жаңа жылым,
Жаңа жыл белесінде жаңа жырым.
Аспандап енді-енді барады үнім,
Айтпастан саған бүгін тілектерін,

Толық

Алаңдайды көңілім, алаңдайды

Алаңдайды көңілім, алаңдайды,
Елде қалған еңкейген анам жайлы.
Бұғанасы қатпаған балам жайлы,
Әлде қандай күйде деп қорыққан кезде,

Толық

Көктем саздары

Көбесі жердің сөгіліп,
Жырадан жылға тараған.
Тамыры талдың көрініп,
Өріліп түсіп жағадан.

Толық

Ақандай сері жоқ па?

Ақандай сері жоқ па ән салатұғын,
Ат жоқ па Құлагердей шабатұғын.
Құлагер десе қысып тақымымды,
Әнінен болдым ауру табатұғын.

Толық

Айналдым, ата мекенім

Айналдым, ата мекенім,
Жыл құсы саған екенмін.
Қанатым талып жетемін,
Қия алмай қайта кетемін.

Толық

Шалқысаң – бірге шалқыдым

Шалқысаң – бірге шалқыдым,
Балқысаң – бірге балқыдым.
Біреуге сәуем тимесе,
Тиген жоқ жанға салқыным.

Толық

Ақын қызға

Өртеді-ау өлеңдерің өзегімді,
Дат, құрбым, берші менің кезегімді.
Кептелген көмейіңе сөз атымын,
Жүрегім айтпасаң да сезе білді.

Толық

Шаршаттым білем

Шаршаттым білем, шақырусыз келген қонақтай,
Қабағың шытпа, жіберсең, жібер, жолатпай.
Басымды мен де иілмес жерде иіппін,
Жігіттік қайда, жігіттік қайда болаттай?

Толық

Жақсылығың – жаныңның жапырағы

Жақсылығың – жаныңның жапырағы,
Желексіз бақ не жеміс татырады?
Жақсылығы ешкімге жоқ адамдар,
Күн батырып, қалай таң атырады?

Толық

Өзімді өзім ұқпадым

Өзімді өзім ұқпадым,
Діттеген жерден шықпадым.
Құлаштар кезде құлшына,
Құлдилап құзға ықтадым

Толық

О, Алыпсоқ, білесің бе, қалды қанша ғұмырың

О, Алыпсоқ, білесің бе, қалды қанша ғұмырың,
Мойынында темір шынжыр, түні бойы ұлыдың.
Тұнып тұрған тыныштықтың тереңінен сыр тартып,
Мен де отырмын, тозса дағы, «тозбады, деп, жұлыным».

Толық

Қармағыма түс, демен, алтын балық

«Қармағыма түс, демен, алтын балық»,
Түссе болды ақ сазан жарқыл қағып.
Қарашығым қадалып, қалытқының,
Күні бойы отырмын қалпын бағып.

Толық