Өлең, жыр, ақындар

Күзгі фрагмент

Шахты астында жұмыс істеп, шахтер үйге қайтпады,
«Суық етіп кетпегей!» - деп жары дамыл таппады.
«Еске түссе ұлы көсем» - дейді шахтер бұрылып:
«Бар денемді, жүрегімді орап алады жылылық».

Толық

Үш шахтер туралы баллада

Табыс келіп орын алды өмірінен лаваның
Үшеу отыр әңгіме қып қуанышын табының,
Біреуі айтады:
─ Жер астында, жер бетінде атақты

Толық

Өмір туралы рапорт

Сонда гудок айқайлайды баса-көктеп өмірді
Қабыл алып, күні бойы, біздер қазған көмірді
Сонда гудок айқайлайды, баса-көктеп лаваны,
Біздіңше, ол: жүз қырықтың орындалған хабары,

Толық

Қарқаралы

Арқаның шоқтығындай Қарқаралы,
Қондырып ақбас нардан қарқараны.
Ақбаян арқа аруы аңыз дейді ел,
Кеткен деп тауға қойып Қарқараны.

Толық

Тау сыры

Басталды июль туып сарша тамыз,
Ыстық күн құм қыздырған от боп нағыз.
Сол күнге кәрі бетін сүйдірмеген,
Көп қолдың көз тіккені ақ шашты күз.

Толық

Тасарал

Балқаштың айдынында дауыл тұрып,
Көл жарып, бұйра толқын жалп-жалп ұрып,
Аспандап атой беріп жарқ-жұрқ етіп,
Жартасты құшақтап кеп жатты жұлып.

Толық

Қанатты қазақ

Іштен ер боп кім туады,
Ез болам деп кім өсер,
Жұмбақ — адам болашағы,
Күрессіз оны кім шешер.

Толық

Машинист

Ертістің долы ағынын ығыстырып,
Сом діңгек қызыл құмды шетке ысырып,
Шымырлап су түбіне бентше бойлап,
Тәкаббар балуан дүмі жатты кіріп.

Толық

Черкес кегі

Тентек Терек бұлқынып
Дариялыдан шықты ойнап,
Шың жартасты бетке ұрып,
Жосылып ойға салды ойнақ.

Толық

Айдос

Домбыра үні сыр тілі
Пернемен жосып сарнайды.
Көкейге күйдің сыбыры
Күңіреніп зарлайды.

Толық

Эпилог

Ол күндер жатыр алыс әлдеқайда,
Аққозы, көпес Садық, Нұрлан бай да
Жоғалған, із - тозы жоқ олар түгіл,
Талай жыл, талай жаңа туған ай да.

Толық

Мария

Арқадий шашты ағартқан ағаш бағып,
Кестірмей бір бұтағын тауды қағып.
Ағаштың арасында өткен өмірі,
Нан жеген сақтығымен байға жағып.

Толық

Абақ арманы

Көк мұнар кешкі тұрым тау етегі,
Жібек жел қырдың гүлін тербетеді,
Жайқалтып жапырағын жасыл тоғай,
Сыбырлап, күбірлейді, ән шертеді.

Толық

Бесік жыры

Әлди - ау, әлди - ай,
Әлди де бөпем әлди - әй.
Ұйықтай ғой, бөбек, ұйықтай ғой,
Балбырап балқып, қалқатай.

Толық

Кел, ойнайық, кел, лау-лау

Сендер де алтау, біз де алтау,
Одақ боп костер басында,
Кел, ойналық, кел, лау - лау
Түнде лагер қасында.

Толық

Орман таңы

Ұшты орманда бұлбұл сайрап,
Есті таңның самалы,
Оянды орман кетті жайнап,
Тамылжыды таң әні.

Толық

Қара көз

Жаным сүйген қара көз,
Қай уақытта болам кез.
Алдым — майдан, артым — ел,
Қосылар шақ - ақ болсын тез.

Толық

Көктем

Көңілді көкке өрлетіп көктем жыры,
Көл шалқып көк майса боп ой мен қыры,
Сылаңдап сылқ-сылқ күліп сайда бұлақ,
Мал мен жан масайраған жазғытұры.

Толық

Ақ көгершін

Бейбітшілік жаршысы, үш аспанда,
Еңбекші елге, достыққа ұран сал да,
Ақ қанатты көгершін адам досы,
Жетсін үнің, ұраның бар жаһанға.

Толық

Жорық

Біз отанның солдаты жауға аттанған,
Біз халықтың қанаты қанаттанған.
Қайтпас семсер, көк болат, біз ақ алмас,
Қаһарменен суарып кекке малған.

Толық

Бахара

"Бұхараи шәріп" деп
Әлемге атын дәріптеп
Мақтанып тәжік, өзбек
"Қасиетті қала" деп,

Толық

Бұхара-Самарқанд сапарынан

Айтқан екен данышпан бір ізгі қарт,
Ұрпағына өсиетімен қойып шарт:
"Емгің келсе байлық, бақыт емшегін
Арық ал да Зарабшанның суын тарт".

Толық

Сахна саңлағына

Өзің өскен сахараның,
Өзің ашқан сахнаның
Сандағы өрен майталман,
Сүтпен біткен өнеріңді,

Толық

Асыл замандас туралы сөз

Тұлғаңа тұтас сыйып екі ғасыр,
Толғанса ой теңізі ұлан-асыр,
Алдыңа әлем сыры кестеленіп,
Құйылып еді кеудеңнен керемет сыр.

Толық

Газ бен Ғазиза

Ғазизаның үйіне
Орнады газдың тағаны,
"Тетігі қалай, күйі не?
Отынын қалай жағады!.."

Толық

Қаралы бір сұлуға

Қара түнек қайғының ізі
Шиірін салып, шырайын алған,
Нұры тамған сұлудың жүзі
Бозарып солып сүлдері қалған.

Толық

Қараңды көрсем қиырдан

Қиырдан көрсем қараңды,
Елжіреп құштар жүрегім,
Ұмытып кәрі жарамды,
Елестер ескі тілегім.

Толық

Нарцисс

Жапырақ жарып ақсары гүл,
Сабақта жасыл шоғын түйген,
Гректің елі сыйынып бүкіл,
Табынып осы гүлді сүйген.

Толық

Тың тұңғышы

Тың құнары жатты бұғып тереңде,
Дегендей - ақ "оңайлықпен берем бе?"
Қалың қыртыс, қау өсімдік қалқалап,
Дала барын қымтай берді тереңге.

Толық

Батыстан сәлем

Жазамын сәлем сағынып,
Зарықпа ойлап, жан ана,
Қару – жарақ тағынып —
Аттанған жалғыз мен ғана.

Толық

Ана әмірі

Сүмбіле түні мұнартып,
Жүзді ай аспан еркесі,
Малынды шыққа бу тартып,
Днепрдің өлкесі.

Толық

Бауырыма

Суырылып Шу дөңбекшіп екіленіп,
Асқардан андап түсіп, ойды керіп,
Балқашқа бауырымдап ат қойғандай,
Ерке Шу құла құмға тұмсығы еніп.

Толық

Көркейгенде шөл дала

Көгінен төніп күн қақтап,
Бетінен сырғып жалап жел.
Қысында қызыл, жазда аптап,
Бырысып беті күйген жер.

Толық

Әлия туралы баллада

Тербелтіп бойын Ойылдың,
Ойнаса суы талымен
Шерткендей қылын ойымның
Су сырласып жаныммен.

Толық

Жүрек сөзі

Жолдасым!
Бізге оқылды жаңа жарлық,
Таң ата соғысқа енбек бұйрық алдық.
Қалғаны жеті-ақ сағат таң атуға

Толық

Меруерт көлі

Бір шынды Қарқаралыда дер Бұғылы,
Бұғының қонысы деп ел ұғымы,
Сақтаған ерте күннен елдің аузы
Сол жерде қалған талай жыр жұғыны.

Толық

Атасу - Манақы

Осы аңызды оқып ем
Ертеде бір кітаптан.
Көкейге сонан тоқып ем
Кеңесім болып ұнатқан.

Толық

Ескерткіш басында

Секілді еді күні кеше,
Жаңғырығып жау ойраны,
Өтсе де алуан жылдар неше,
Өшпес сыр ғой ол ойдағы.

Толық

Көктің көлі

Арқа көлін аты Кербез,
Көретін бір болса деп кез
Жүруші еді ойда мүлде,
Сол бір сағат болса деп тез.

Толық

Меллай

Ерке мінез ел бұланы "Меллайды"
Тыңдасаң сен онан халла - лелләйді.
Көз алдыңа келіп халық ән-күйі,
Жадыратып әлдилейді жан сыйы.

Толық