Өлең, жыр, ақындар

Сегізінші наурыз

Сегізінші наурызда
Қызмет етіп бар қызға,
Гүл ұсынып, жайнатып,
Шаттық күйін ойнатып,

Толық

Жұлдыз

Жұлдыздың көк тұрағы,
Түнде жайнап тұрады.
Өйткені ол – көрікті
Көк аспанның шырағы.

Толық

Бәйшешек

– Бұл қай шешек?
– Гүл – бәйшешек.
Қар астында өседі.
Күнді көрген

Толық

Бал бөпем

Бал-бал бөпем, бал бөпем,
Бал жемістен ал, бөпем.
Шырынына қан, бөпем:
Шырқап әнге сал, бөпем.

Толық

Көктемде

Көктем кеп,
Көкпеңбек жер беті.
Нұрланды
Гүлзарлы келбеті.

Толық

Ата, асқа келіңіз

Ата, асқа келіңіз,
Ас мәзірін көріңіз:
Балдай шырын ас ішіп,
Батаңызды беріңіз.

Толық

Баба әжем

Баба әжем – киелім:
Басымды иемін.
Жаулығын иіскеп,
Жанымдай сүйемін.

Толық

Анаң келді

«Айналайын, күнім!» – деп,
Анаң келді күлімдеп:
Алақай-ау! Алақай!
Ал қуанғын, балақай:

Толық

Қош келдің, жаңа күн!

Сәні боп даламның,
Әні боп ғаламның,
Қарттың да, баланың,
Тойы боп ананың.

Толық

Тұмардың ойыны

Кішкентай Тұмар
Ойынға құмар –
Үй шашып ойнайды.
Шашылған заттарды

Толық

Отанымның жүрегі

Астанам – бағым, баспанам,
Қарыштап, алға бас қадам.
Отанымның жүрегі,
Елорда – менің Астанам.

Толық

Әйбәт бала

Әйбәт бала,
Болғын дана,
Айдана.
Қолға қара,

Толық

Қазақстан

Қазақстан,
Ғажапстан.
Туған елім,
Азатстан.

Толық

Елорда

Елордам менің – Астана,
Осында жаңа бастама.
Сәулетті зәулім үйлер көп,
Көрікті сондай жас қала.

Толық

Алашқа айбын Аңырақай

Аңырақай, Аңырақай – Ар мен Анттың тоғысы,
Аңырақай – алау атқан жүректердің соғысы.
Аңыраған ана уанған,
Абдыраған ел қуанған,

Толық

Мың бала

Ғасырлар сыр шерткен еткеннен мұңдана,
Елім деп күңіренген домбыра-жыр-дала.
Найзағай секілді жарқ етті жауына,
Сартайдай батырдың соңында мың бала.

Толық

Аңсау

Таң атқанда ойнап жатса Әнұран,
Мен кішкентай Отанымды сағынам.
Туған елдің босағасы, жігіттер,
Артық екен ханның алтын тағынан.

Толық

Арғымақ

Тілімізді басқан кезде жар құлап,
Туды қоғам туған айдай балбырап.
«Қазақ тілі» – дөнен, құнан, тай емес,
Туғаннан-ақ тулап жүрген арғымақ!

Толық

Желтоқсан

Көрінбес түрім де ерен, үнім де ерен,
Жүректің жарқылынан жырымды өрем.
Желінен желтоқсанның жаурап біткен,
Жалқы өскен жапырақтың күйін көрем.

Толық

Жылылық

Анық білем, жылылық бар көктемде,
Жылы жаңбыр себелеп бір төккенде.
Өн бойыңа жылылық боп тарайды,
Әке-шешең маңдайыңнан өпкенде.

Толық

Киіз үй

Есейіп қалдың, міне, жеткіншегім,
Бойыңа мін тақпайды ешкім сенің.
Ұлтыңның ұлы болып қалу үшін
Керек қой білік, білім, өткір сезім.

Толық

Кереге

Үй жасау керегеден басталады,
Оңайлау бұдан көрі басқалары.
Ағашы керегенің – сағаналар,
Біркелкі, қатар-қатар тасталады.

Толық

Уық

Тоқталып киіз үйдің уығына,
Көрейік мұны дағы біз ұғына.
Болса да жалғыз ағаш сырық сынды,
Көп мұның қиыны да, қызығы да.

Толық

Шаңырақ

Ат, затын биік ұстар ғұмырында
Шаңырақ мәнді қазақ ұғымында.
Астында шаңырақтың дүниеге кеп,
Жар сүйіп, еркелетер қыз-ұлын да.

Толық

Сықырлауық

Ауызғы керегемен қосақтағы –
Есігі киіз үйдің қос ашпалы.
Айқара ашылады қонағына,
Секілді қазақтардың құшақтары.

Толық

Жабынды

Сөз етсем киіз үйдің сүйектерін,
Жеткіншек, бір сен үшін жыр еткенім.
Тек қана құрғақ жырлап қою емес,
Аралас саған деген тілектерім.

Толық

Құмырсқа

Құмырсқам-ай, құмырсқа
Тоқта, бір сәт, тыныста!
Зыр жүгіріп барасың,
Асықтың ба жұмысқа?

Толық

Ең қымбатым менің

Атам мені үнемі,
«Құлыным» деп жүреді.
Әжем маған сенеді,
Ертегі айтып береді.

Толық

Туыстық – тым ыстық

Алақай! Балақай!
Нұр тұнсын көңілге.
Қуат та, шуақ та,
Бәрі де сенімде!

Толық

Кім кінәлі?

Бапақ шықты тақтаға,
Көздегені «бес» еді.
Жазды есепті мақтана
Үйге берген кешегі.

Толық

Білемін ғой

– Конфеттің бұл ұнарын
Сездіріп тұр жанарың.
Соның қайдан шығарын
Білесің бе, қарағым? –

Толық

Әйнек

Інісіне төрттегі
«Әліппесін» алып кеп.
Ары-бері парақтап,
Былай деді Салықбек:

Толық

Таубай

Бәтеңкесі бір күнде
Жыртылады, пай-пай.
Балшық кешіп, ішінде,
Су тұрады, пай-пай.

Толық

Алдар Көсе

– Ау, Бапақжан, бұл қалай,
Қой дегенге тыңдамай,
Өтірік айта бересің,
Кімге ұқсап келесің?

Толық

Астана

Шат қуаныш сыйлаған
Кәріге де жасқа да.
Құшақ жайып тұр маған
Әсем қала – Астана.

Толық

Иірмекіл

Асығың түссе алшыдан –
Несібе күт аңшыдан.
Биік ұшып бүркітің,
Құс іледі қаршығаң.

Толық

Қуыршақ пен Құралай

– Қуыр-қуыр, қуыршақ,
Шаршадың ба күн ұзын?
Шашың әйбат тұлымшақ,
Бұрым болды бір ұзын.

Толық

Бағдаршам

Торабында жолдардың,
Өте алмай қап, дағдарсаң,
Жолаушыны қолдар шын
Белгі беріп бағдаршам.

Толық

Құлын

Мені көріп тебіренді,
«Құлыным!» – деп еміренді.
Ақ әжеммен еріп үйге,
Сар жайлаудың лебі келді.

Толық

Ақ тиін

Ақ тиін-ау, ақ тиін!
Сауысқаннан сақ тиін,
Жылы ұяңда жат, тиін,
Жаңғағыңды шақ, тиін.

Толық