Өлең, жыр, ақындар

Ұлы Мұхтар Әуезов

Мың жылдар өшпес өрнек,
Айғақ тұлға,
Кең мінез, кең даламдай
Байтақ тұлға

Толық

Үш жұлдыз

Күткені де осы еді
Өзіңді туған елінде!
Бұрын да көңіл хош еді,
Адамдық биік белгіңе!

Толық

Қаһарман ғалым

Қаһарман ғалым Шапықжан,
Маған — іні, елге — аға.
Құттықтап саулық тілейді,
Құрметті ел-жұрт, кең дала!

Толық

Әлжаппарға

Жайнақтап өскен асыр сап,
Ғажап ең-ау жастық шақ!
Жас жетті жылдар жетелеп,
Басатын болдық тасырқап.

Толық

Алтай асулары

Күн көзі сары үрпек жас балапандай,
Күзгі аспан ала шабыр, ала таңдай,
Әр ұста бытыраңқы қорғасын бұлт,
Ырғиды долы ашуын тарата алмай.

Толық

Мен жүрекпін тірлік үшін соғатын

Мен — еліммін,
Мен — қазақпын, ақ жанмын,
Анашымның ақ сүтіне адалмын.
Жарық дүние, жаннатыңа іңгәлап,

Толық

Ильич

Ғасырлар - Аналар
Әлдилеп сәбиін тербеген.
Қатыгез күн туса, паналар
Ер ұлға жерік боп шөлдеген.

Толық

Құдіретті комедия

Бұл фәниде жарты өмірді жасадым да, әрі астым,
Әрі астым да, қара орманға қапелімде жанастым.
Ойпаттағы опа көрген оң жолымнан адастым.
Ежелгі оның қорқынышын есте тұтып келемін,

Толық

Қаратөбе

Қаратөбе,
Қаратөбе,
Қаратөбе!
Маңғыстауда ерекше дара төбе.

Толық

Немереме өсиет

Алдыңда жар, бар үңгір,
Жұтар, мейлің темірсің.
Өзге тілдің бәрін біл,
Өз тіліңмен өмір сүр.

Толық

Қайшыбай жездеммен әзіл

Қайшекемнің көрік үйі бар еді,
Құрқылтайдың ұясындай тар еді.
Жем өзені баяу ғана ағатын,
Арғы беті жазықтау,

Толық

Жем бойында Ақмешіт...

Ару Жем-ау,
Ару Жем –
Жан дертіме дәру Жем!
Менің Мысыр Шәрімсің.

Толық

Өмір — ғажап, алтындаған өзегін...

Өздеріңдей, өздеріңдей менде осы,
Кең Алланың періште емес пендесі.
Бір басыма кемшілігім жетерлік,
Бірақ, бірақ өсектерге сенбеші...

Толық

Құлпырады Құлсары

Бүгін, бүгін Құлсарының нұр шағы,
Сексен жылдық желкілдейді жыр сәні.
Қарашүңгіл – кәрі атасы жебеген,
Құлпырады қызыл-жасыл Құлсары.

Толық

Іздедім сені

Іздедім сені арманым,
Құлпырған әсем бақтардан.
Бүр жарған қызғалдақтардан,
Алғашқы жауған ақ қардан...

Толық

Сыр ашқан түннен бері

Куәсімін,
Нұрға бөккен шақтардың,
Біздің жақта неткен әсем мақпал түн.
Есіңде ме,

Толық

Құбырлар

Денеңді алып құбырлар,
Құрсаулап жатыр құрсаулап.
Сезіммен ғана ұғынар,
Жыр саулап жатыр жыр саулап.

Толық

Мұнай көліне қонған аққулар

Күн нұры төгіледі аппақ арай.
Көз тігіп құмартпассың көкке қалай?
Сыңсыған аққу әнін естисің бе,
Самғаған мұнаралы жаққа қарай.

Толық

Аспан мұнарадан басталады

«Қария дария» буырқанып тасыған,
Айнымайды арулардың тарқатылған шашынан.
Білесің бе,
Біздің жақта аспан деген, жас ұлан,

Толық

Май сіңген күртеше

Қойшыға қандай ыстық,
Даланың жусаны, қымыздығы.
Маған да сондай ыстық,
Качалканың сазды үні, сыбызғы үні.

Толық

Уақыт босқа ақпайды

Ырғалады, качалка ырғалады,
Ырғалады, бір нәзік сыр қалады.
Жер астында жасырын тұнған мұнай,
Жүрегімнің жасырын тұнған әні.

Толық

Барлаушы бақыты

Дірілдейсің Атырау,
Динамиттен емес аттырған.
Қара моншақ-жақұтыңнан,
Менің шексіз бақытымнан!

Толық

Тұз күмбездері

Төсіңді
Кім теспеді,
Кім кезбеді,
Аш бөрідей жортумен бір кездері.

Толық

Ерлік жалғасады

Дос-жарандар
Сүйсінерлік,
Білерлік,
Ұят екен жасамаған бір ерлік.

Толық

Бұрғылау алаңына сапар

Құйып тұр күн ыстығын,
Күйіп тұр сағым дала.
Мол түсті жүріс бүгін,
Мезгіл жоқ дамылдаған.

Толық

Мұнайшы сөзі

Күлер болсаң шын көңілден .......... күл,
Қанжар сұқпай сыйлап тұрып барқыт гүл.
Жер шарының барлық биржаларынан,
Мен өндірген мұнай исі аңқып тұр.

Толық

Мұнай – дәулет, мұнай – сәулет, мұнай – жыр

Не қиындық болсадағы шыдайды ұл,
Өзіңді-өзің төзімге сап сынай біл.
Туған жердің жарып шыққан құрсағын,
Мұнай – дәулет,

Толық

Жер-ана, тербе мені!

Тоқтамасын нұрлы өмір дөңгелегі,
Адамзатқа бейбіт күн ең керегі.
Алтын БЕСІК өзіңсің әлдилеген,
Тербе мені, ЖЕР-АНА, тербе мені!

Толық

Барыс мінез халықпыз

Адамдыққа, асылға,
Толған барлық айналам.
Жиырма бірінші ғасырға –
Қазақ елі жайнаған.

Толық

Бекет-Ата байламы

Сұлулардың мықынындай мықыны
Кекіліне татар сәндеп үкіні.
Көшпенділер үшін қымбат бәрінен,
Қас тұлпардың тұқымы.

Толық

Омардың екінші әні

«Құм басып талай қайтатын ізді,
Бабамның кешкен күндері көп.
Ал бүгінде айтады бізді,
Жиырмасыншы ғасырдың көшпенділері, — дей,

Толық

Сонда Омар шырқаған ән

«Барлаушы деген қиялшыл жанбыз,
Мұнара тұрар жапанда жалғыз.
Думанға бөлеп маңайды маңғаз,
Көлінен көңіл ұшырып сан қаз.

Толық

Қадірбайдың дәптеріндегі екінші өлең

«Атырауым,
Бұлтын серпер аспанның,
Шат ордасы тілі басқа достардың.
Өзің жайлы қалдық бір сәт айтысып:

Толық

Қадірбайдың дәптеріндегі бірінші өлең

Атырауым!
Мықтылығыңа ел сенген,
Көкжиегің кең сенің биік еңсеңмен.
Қымбаттай түсті қадірің,

Толық

Маңғыстау пернелері

Маңғыстауда...
Көп дейді жұмбақ үңгір,
Жұмбақ үңгір құпиясын тыңдағым бір
Келген еді.

Толық

Фариза апайға

Аппақ мөлдір сезімдеріңіз үшін,
сезімге беріліп, езілгеніңіз үшін,
көз ілмейтұғын төзімдеріңіз үшін,
дара тұлға боп көрінгеніңіз үшін –

Толық

Ұландағы ұласқан той

Қаламымның қадамы ұзын
Шолды тағы Ұланды бір.
Өткен жылы айтылып еді,
Болмаса да ұнамды жыр.

Толық

«Балық адам»

Ертіс Ертіс болғалы,
Ел жағалай қонғалы,
Сақалы бар, мұрты бар,
Метр жарым тұрқы бар,

Толық

Көктемгі көріністер

Майдың майда лебін сүйіп
Жаздың сұлу жапырағы,
Гүлге бөлеп айналаңды,
Бұлбұлы әнмен шақырады.

Толық

Қалғандардың құлағына "қола сырға"

Кейде газың, кейде суың болмай,
Кейде жылу берген буың болмай,
Кейде жарығың лып етіп,
Қараңғылық сып етіп,

Толық