Жалшылар, міне жеңді енді
Ауылда ірі байлардың
Өрісті малы бермеді,
Жалшы еңбегін жатып жеп,
Еңбек заңын көрмеді.
Әділдіктен бұлтару
Берілме шындық іздеп қайғыға тым,
шындықтан айныр көсем, айныр ақын.
Жерде көп қамалдар мен иірімдер
адамды әділ жолдан тайдыратын.
Әділдік жайлы арыз
Жасаңыз жолдас! Келгелі,
Болғаным жоқ жағдайсыз.
"Жақсы ма, - деп, - жай, күйің?"
Әрқашан сұрап, андайсыз.
Сен тұрған үйдің тұрғыны
Сен тұрған үйдің тұрғыны —
Көршіңе бәрін бересің.
Оның да бірақ бір күні
Оңбағандығын көресің.
Әділ билік
Келіп бидің алдына:
Қасапшы майшы жүгінді.
Қылып жүрген кәсібі
Киімінен-ақ білінді.
«Әділдік арнасы» пәлсапалық өлең
Әрі кеткен әділдікке, Жабықтым...
Бұғауынан шыға алам ба қалыптың?
Кейде аспанға айқайлағым келеді
Санамдағы сансыз ойлар!
Осы да әділдік пе?
Дүниенің дөңгелегі айналады:
Кімі үстінде гуляйттап жайланады;
Кімі астында езілер саз балшықтай,
Білмеймін, түбі неге айналады?
Аңдарға келген індет
Алланың рахметі мол, қаһары қатты,
Қарғады дерт жіберіп хайуанатты.
Қырылып у жегендей түрлі аңдар,
Әр жерде төбе-төбе болып жатты.
Ала қойлар
Айырсын аңдар қайдан қара, ақты,
Кімі ақ, кімі қара - таба алмапты.
Жоспарлап білмегенді білдіруге,
Сөз қылып данышпандар мысалдапты.
Бердім бата
Сұрасаң бата берейін,
Қолыңды жай қарағым,
Жақсы тілек тілейін,
Әумин деп қой шырағым!
Уа, Аллағым оңдасын,
Жаманшылық болмасын,
Ұлыс оң болсын,
Ақ мол болсын!
Жалғыз тәңір қолдасын,
Аман сақтап мал басын,
Кәсібің биікке өркендеп,
Еккен егін солмасын!
Жер жарылып, гүл болсын!
Жау қырылып, шөп болсын!
Жаман пиғыл, жоқ болсын!
Жақсы амалың, мол болсын!
Мықты болсаң
Әлсізді жеңу, жеңіліспен бірдей!
Мықтыны жеңу, жеңістің төресіндей!
Мықты болсаң, мықтыны жең,
Құр босқа әлсіздерге шаба бермей!
Әлсіздермен пайда үшін күрестің,
Мықтылармен айла үшін сөйлестің,
Сенемін сенің білегің емес, білімің мықты,
Алайда сен ар-ұятты ойлаппең?!
Мықты болсаң, әдептіктен сен аспа!
Мықты болсаң, әлсіздермен жағаласпа!
Әрдайым адамдықты сен ұғып,
Күнәлі іс үшін, ешқанда ат салыспа!
Мықты болсаң қарағым өзіңді жең!
Мықты болсаң ғайбатты тіліңді тый!
Мықты болсаң шешеңнің сөзінен аспа!
Мықты болсаң, Құрандағы істі сен, мен, ол жаса!
Жаманнан аулақ
Жамандыққа жолама,
Одан ісің оңама?
Жақсылықты жасасаң,
Елеусіз ол қалама?
Жамандықты ойлама,
Жақсы амалды тойлама!
Жамандықтан аулақ бол,
Сауап жазылар оғанда!
Жақсылық жаса үнемі,
Сауаппен еселеніп келеді!
Әсем әлем жақсыларға толсын деп,
Жақсы үшін, жамандардан қашық бол!
Датым бар
Қолыма қалам алдым хат жазғалы,
Болашақ ұрпақтарға ғибратты ой айтқалы,
Жамағат құлақ салып тыңдасаңыз,
Айтуға датым көп ой қозғағалы.
Адам деген бір пенде ойланбаған,
Қолда бар асылтасты сыйламаған,
Рахым етпеген үшін оны Аллам,
Бағанағы асылтасты қайтып алған!
Не ұқсын надан байғұс құр тамақтан,
Құр сандалып жүруден әуарадтан,
Гауһарды тас екен деп лақтырған соң,
Не деуге болады құр ақымақтан?!
Ерінсе өмір адамның ісі өнбес,
Құралы мен талантты да оған көнбес,
Атасынан қалған байлығына масаттанып, ол да бітет,
Ешбір адам уақыттың елшісіне ешкім қарсы келмес!
Әй, өмір қайда зымырап барасың?!
Әй, өмір қайда зымырап барасың?!
Уақыт өте мені өзіңе аласың,
Өмірімде жетістікке жете алмасам да,
“Өз кінәң ғой!” деп, қолыңды сілтей саласың!
Әй, өмір қайда зымырап барасың?!
Уақыт өте өз дегеніңді табасың!
Тас тіпті темірді де су тескендей,
Тықылдап тық-тық етіп өшпес қып ойасың!
Әй, өмір қайда зымырап барасың?!
Уақыт өте мені өзіңе аласың,
Сағаттың тілі тықылдап секунд сайын күректей,
Көрімді асықпай жәймендеп ғана қазасың.
Әй, өмір қайда зымырап барасың?!
Дым үндемей жастық шақты аласың,
Күш көп кезде жұмыс істемегеніңе,
Қартықтың ызы сезілгенде санды қағасың!
Пікірлер
-
Абай Құнанбаев
Аспан -
Ибрахим
Керемет! Өлең жазуды берді. -
Сергей Сергеевич Иванович
Бұл жерде адамдардын малдығын жаман айтыпты
- Нарша Булгакбаев
- Нарша Булгакбаев
-
- Архимед
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі