Тіл махаббат малайы,
Жеңіл тіл, әрі жабайы.

Ілмектер: тіл, махаббат Александр Пушкин

---

---

Ақын — ұлттың жүрегі,
Шешен — көптің тірегі,
Батыр — көптің білегі.

Ілмектер: сөз, сөз өнері, тіл, ақын, батыр, шешен

---

---

Дұрыс аударма жасау үлкен өнер. Тілдің нәзік сырларын білмей аудару мазмұнды жүдетеді, шығарманың екпінін, ішкі тынысын тарылтады.

Ілмектер: аударма, өнер, тіл, шығарма Бауыржан Момышұлы

---

---

Қазақтың наны тәтті де, тілі жаман ба?! Олай емес, қазақтың нанын жеген адам, тілін де үйренсін!

Ілмектер: тіл, нан, Қазақ Асылы Осман

---

---

Жүрек арқылы өткен ақыл тілі көпке жетеді.

Ілмектер: жүрек, ақыл, тіл Жан-Жак Руссо

---

---

Жазба әдебиет тілі - мемлекеттіліктің бірінші айырым белгісі.

Ілмектер: әдебиет, мемлекет, тіл Олжас Сүлейменов

---

---

Ана тілім менің. Сен маған ризасың ба, білмеймін, бірақ менің тілегім де сенсің, сені мақтан етем.

Ілмектер: тіл, ана тілі Расул Ғамзатов

---

---

Ана тілі халық болып жасалғаннан бері жан дүниесінің айнасы, өсіп-өніп, түрлене беретін, мәңгі құламайтын бәйтерегі.

Ілмектер: ана тілі, тіл, дүние, халық Жүсіпбек Аймауытов

---

---

Ана тілің – асылың, оны білмеген – масылың.

Ілмектер: ана тіл, тіл, асыд, масыл Қадыр Мырза Әли

---

---

Тіл – әр халықтың кешегі жүріп өткен жолын, бүгінге жалғасқан ғұмырының ертеңге апарар мүддесін бейнелеуші, яғни бар тарихының куәгері, деректі көзі.

Ілмектер: тіл, халық, жол, ғұмыр, тарих, куәгер Сарсен Аманжолов

---

---

Сөз сайыста жеңілген де бір – тілі кесілген де бір.

Ілмектер: сөз, сайыс, тіл Тоқсары

---

---

Игі істің басы – тіл, тәрбие басы – тіл.

Ілмектер: тіл, тәрбие Махмұд Қашқари

---

---

Ердің жүзін күйдіретін нәрсе –– тіл.

Ілмектер: тіл, ер Иүгінеки Ахмед

---

---

Сөз көбіне - көп өзі өмірге келген тілде тұрақтамай, сырттан келген сөздермен (вокабул) алмастырылады. Бірақ мүлдем жойылып кетпейді басқа тілдерде жан сақтап, өмір сүре береді.

Ілмектер: сөз, тіл, вокабул Олжас Сүлейменов

---

---

Ана тілінсіз халық болмайды. Тілінен айырылған ұлт – тарихынан, түп-тамырынан айырылған ұлт. Тілсізді ұлт деуге болмайды. Тілінен айырылған халық – ата-бабасының, туған әкесі мен анасының атын ұмытқан халық. Ал ондайларды мәңгүрт деп атайды.

Ілмектер: ана тілі, тіл, ұлт, тарих, халық Шерхан Мұртаза

---

---

Түрік тілінің ішіндегі гауһары – қазақ тілі.

Ілмектер: тіл, қазақ тілі, түрік тілі Мәшһүр Жүсіп Көпейұлы

---

---

Тілін білмеген, түбін білмейді. Ондай адам күлдіремін деп күйдіреді, сүйсіндіремін деп сүріндіреді, білдіремін деп бүлдіреді, қуантамын деп қуартады, келтіремін деп кетіреді, жұбатамын деп жылатады.

Ілмектер: тіл Ғабит Мүсірепов

---

---

Тіл – көңілдің ашқышы,
Көңіл – жарық, жан – қия.
Білім – бақыттың басқышы,
Қараңғыда жол қия.

Ілмектер: тіл, білім Ғұмар Қараш

---

---

Бір ұлттың тілінде сол ұлттың жері, тарихы, тұрмысы, мінезі айнадай ашық көрініп тұрады. Қазақ тілінде қазақтың сары сайран даласы, біресе желсіз түндей тымық, біресе құйындай екпінді тарихы, сар далада үдере көшкен тұрмысы, асықпайтын, саспайтын сабырлы мінезі – бәрі көрініп тұр. Қазақтың сар даласы кең, тілі де бай.

Ілмектер: ұлт, тіл, жер, тарих, қазақ тілі Мағжан Жұмабаев

---

---

Егер де біз қазақ деген ұлт болып тұруды тілесек, қарнымыз ашпас қамын ойлағанда тіліміздің де сақталу қамын қатар ойлау керек.

Ілмектер: қазақ, ұлт, тіл Ахмет Байтұрсынұлы

---

---