Йод гормондардың синтезіне қатысатын және олардың құрамдас бөлігі болып табылатын жалғыз микроэлемент. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының айтуынша, 1,5 миллиардқа жуық адам осы элементтің жетіспеушілігінен зардап шегіп жатыр.
Адамға 1 тәулікте 100-200 микрограмм йод жеткілікті. Ағзада 20-50 мг ғана йод бар, оның 60%-ы қалқанша безде, 40%-ы бұлшықеттерде, анабезде және қанда болады. Денедегі мөлшері аз болғандығымен, бұл микроэлементсіз салауатты өмір сүру мүмкін емес. Оның жетіспеушілігі адам денсаулығына теріс әсер етеді.
Йод — адамның қалыпты өсуіне және дамуына қажетті микроэлемент. Ол организмге түскеннен кейін қалқанша безге жиналып, тироксин мен трийодтиронин сияқты гормондардың құрамдас бөлігіне айналады. Бұл гормондар — ағзадағы зат алмасу процесін реттеп, барлық органдар мен жүйелердің жұмысына қатысады.
Йод келесі процесстерді реттейді:
— энергетикалық алмасу, дене температурасы;
— биохимиялық реакциялардың жылдамдығы;
— ақуыз бен майлар алмасуы;
— бірқатар витаминдердің метаболизмі;
— қан қысымын арттыру.
Йод жетіспеушілігінің салдары мынадай:
— қалқанша безінің ұлғаюы және эндемиялық жемсаудың пайда болуы;
— қалқанша безі қызметінің бұзылуы;
— холестериннің жоғарылауы;
— кретинизмнің дамуы, баланың физикалық және психикалық жағынан баяу дамуы.
Негізгі көздері:
— барлық теңіз өнімдері: балықтар
— көкөністер: баялды, пияз, сарымсақ, қасқыржем, асжапырақ, қызылша, сәбіз, картоп, шалғам;
— жарма, сүт, жұмыртқа, май, сиыр еті;
— жеміс-жидектер, цитрус жемістері, құрма, ананас, банан, жүзім, қауын.
Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз:
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі