Зиянды әдеттер: олардың салдары және соңы
Қазіргі қоғамда зиянды әдеттер – адамның денсаулығына, өміріне және әлеуметтік жағдайына кері әсер ететін басты мәселелердің бірі. Бұл әдеттер уақыт өте келе адамның физикалық, психологиялық және қаржылық жағдайына зиян келтіруі мүмкін. Олардың соңғы нәтижесі көбінесе денсаулықтың нашарлауы, өмір сапасының төмендеуі және кейде өлімге дейін апаруы мүмкін.
Зиянды әдеттердің негізгі түрлері
1. Темекі шегу
Өкпе, жүрек-қан тамырлары ауруларына әкеледі.
Өмір сүру ұзақтығын 10-15 жылға қысқартады.
Қатерлі ісік ауруларына себеп болады.
Тыныс алу жүйесін зақымдап, иммунитетті әлсіретеді.
2. Алкогольді шамадан тыс тұтыну
Бауыр циррозы, гастрит, жүрек-қан тамырлары ауруларын тудырады.
Ойлау қабілетін төмендетіп, психикалық ауруларға әкелуі мүмкін.
Әлеуметтік мәселелерге (отбасыдағы жанжал, жұмыссыздық, кедейлік) себеп болады.
Созылмалы алкоголизм өлімге апаруы мүмкін.
3. Нашақорлық
Дененің және мидың бұзылуына әкеледі.
Әлеуметтік байланыстар үзіледі, адам қылмыс жолына түсуі мүмкін.
Психикалық ауытқулар мен өлімге әкелуі ықтимал.
4. Тұрақты түрде зиянды тағамдар жеу (фастфуд, тәтті сусындар, артық қант, тұз)
Семіздікке, қант диабетіне, жүрек-қан тамырлары ауруларына әкеледі.
Ас қорыту жүйесін бұзады, иммунитетті әлсіретеді.
Энергия жетіспеушілігі мен көңіл күйдің тұрақсыздығын тудырады.
Зиянды әдеттердің соңы неге апарады?
1. Денсаулықтың нашарлауы – жоғарыда айтылғандай, зиянды әдеттер түрлі ауруларға және өмір сапасының төмендеуіне әкеледі.
2. Отбасылық және әлеуметтік мәселелер – зиянды әдеттер адамды жалғыздыққа, отбасыдан, достардан алыстауға әкелуі мүмкін.
3. Қаржылық қиындықтар – темекі, алкоголь, есірткі немесе фастфудқа кететін қаражат ұзақ мерзімде үлкен шығынға айналады.
4. Өмір ұзақтығының қысқаруы – зиянды әдеттер денені тез қартаюға, иммунитеттің әлсіреуіне және өмірді ерте аяқтауға әкеледі.
Зиянды әдеттерден қалай құтылуға болады?
1. Саналы түрде шешім қабылдау – зиянды әдеттен бас тарту үшін, оның сізге қандай зиян тигізіп жатқанын толық түсіну қажет.
2. Дұрыс орта қалыптастыру – зиянды әдеттерге әуес адамдардан алшақ болу, пайдалы ортаға қосылу.
3. Спортпен шұғылдану – денені күшейту, психологиялық тұрақтылықты сақтау үшін.
4. Дұрыс тамақтану және су ішу – денсаулықты жақсарту үшін пайдалы тағамдарды тұтыну.
5. Кәсіби көмек алу – психолог, нарколог немесе арнайы мамандардың көмегіне жүгіну.
Қорытынды
Зиянды әдеттердің соңы ешқашан жақсы болмайды. Олар адамды денсаулығынан, байлығынан, отбасынан, кейде өмірінен айыруы мүмкін. Сондықтан олардан мүмкіндігінше ертерек бас тартқан дұрыс. Денсаулық – ең үлкен байлық, ал салауатты өмір салты – ұзақ және бақытты өмір сүрудің кепілі.
- Джон Максвелл
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі