Ұзақ мерзімді жоспардың тарауы: 9.3.А    Мектеп: «№184 ЖББМ» КММ

Сандар тізбегі, оның берілу тәсілдері және қасиеттері

Күні:  Мұғалімнің аты-жөні: Таубаева Фарида Жилкишиевна

Сынып:  9   Қатысқандар:  Қатыспағандар:

Сабақтың тақырыбы:

Сан тізбегі және оның берілу тәсілдері

Осы сабақта қол жеткізетін оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтеме)

9.2.3.1 сандар тізбегі туралы түсінік болу;

9.2.3.2 тізбектің n-ші мүшесін табу.

Сабақтың мақсаты

• Сан тізбегі және оның берілу тәсілдері туралы білу және тізбектерді жазу;
• Сан тізбектерінің берілу заңдылықтарын, қасиеттерінn-ші мүшесінің формуласын жазуға қолдану;
• Сан тізбектерінің берілу тәсілдерін пайдаланып күрделілігі жоғары есептерді шығару.

Бағалау критерийі

• Сан тізбегі және оның берілу тәсілдері туралы біледі және тізбектерді жазады;
• Сан тізбектерінің берілу заңдылықтарын, қасиеттерінn-ші мүшесінің формуласын жазуға қолданады;
• Сан тізбектерінің берілу тәсілдерін пайдаланып күрделілігі жоғары есептерді шығарады.

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

Тізбек анықтамасын және олардың берілу тәсілдерін тұжырымдай алады.

Пәнге қатысты лексика және терминология:

Сандар тізбегі, тізбек мүшесі,аналитикалық, баяндау, рекурренттік, графиктік,шекті,шексіз,өспелі,кемімелі,тұрақты,монотонды

Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер:

Сандар тізбегінің мүшесі...

Сандар тізбегінің берілу тәсілі...

Құндылықтарға жеткізетін баулу

Еліміздегі жалпыұлттық « Мәңгілік Ел» идеясынына негізделген тәлім-тәрбие құндылықтарының бағыттары бойынша оқушылардың бойында Қазақстандық партиотизм және  азаматтық жауапкершілікті қалыптастыра отырып көшбасшылыққа, жауапкершілікке, ынтымақтастыққа және сыйластыққа тәрбиелеу арқылы жүзеге асады.

Пәнаралық байланыс

География, статистика

Тақырып бойынша алдыңғы білім

Функция, функцияның аргументі, анықталу облысы, мәндер жиыны, функцияның графигі.

Сабақтың барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған жаттығу түрлері

Ресурстар

Сабақтың басы  12 мин

 Ұйымдастыру кезеңі:
 -    Оқушылардың сабаққа дайындығын, қатысуын тексеру;
 -    «3-33» ойыны арқылы оқушылардың зейіндерін  шоғырландыру.
 -    «Төртке дейін санау» арқылы оқушыларды топқа бөлу

«Миға шабуыл» әдісі: Сұрақтар:
 -   Функция деген не?
 -   Функцияда тәуелсіз айнымалыны басқаша қалай атауға болады?
 -   Функцияның графигі деген не?

Қандай да бір  y=f(x)  функциясының графигі арқылы ол функцияның анықталу облысын, мәндер жиынын, өспелі ,кемімелі  екендігі анықтату.

Мақсаты: Жаңа тақырыпқа қажетті білім қорларын тексеру және бақылау мақсатында жүргізіледі.

Саралау: диалог және қолдау,қарқын әдістері.
ҚБ. «Бағдаршам, әр топ бірін-бірі бағалау»

Ширату жаттығулары: «Ойымды жалғастыр» ойыны бойынша мұғалім бастаған сандар қатарын оқушылар жалғастырады.Әр сандар қатарының қандай заңдылыққа сүйеніп, құрылып тұрғаны туралы қысқаша түсіндірмелер айтылады. Оқушылар осы ойынды ойнай отырып, сабақтың тақырыбы мен мақсатын анықтайды.

1- тапсырма: -5; -3;-1;1;....
2- тапсырма: 1; 4;9;16; ....
3- тапсырма:1; 1/3; 1/5;  1/7;  1/9;....
4- тапсырма: 1/2; 3/4;  5/6;  7/8;...
ҚБ «Қол шапалақ» әдісімен әр баланың жауабына қолдау жасау

    слайд

y=f(x)  функцияларының  графиктері салынған плакаттар

    Слайд

Сабақтың ортасы

20 мин

Оқушыларға тақырыпты топ болып оқып, сан тізбегінің анықталу облысы тек натурал сандардан тұратын функция түрінде берілетінін түсіне отырып сан тізбегінің анықтамасын,сан тізбегінің мүшесінің жазылуын талқылап айтып шығады.Жалпы сан тізбегі туралы мағлұмат алынған соң әр топқа сан тізбектерінің берілу тәсілдері бөлініп беріліп, топта талқыланып, сәйкес мысалдар келтіріледі.

«Аялдама» әдісімен әр топ мүшелері келесі топтағы көшбасшының түсіндіруімен әр тәсілді меңгереді.

Ауызша жаттығу мысалдары: Тапсырмаға жауап бере алдында оқушыдан тізбектің қандай түріне жататындығын және тізбекті  айту талап етіледі

1-мысал. Натурал сандардың кубтарынан тұратын тізбек:

Жауап:

баяндау тәсілі

1; 8;27;64;125;216;...

Формуласы - a_n= n³

2-мысал. 10-ға еселік екі таңбалы сандар тізбегі:

Жауап:

баяндау тәсілі

10;20;30;40;50;60;70;80;90.

Формуласы- a_n= 10ⁿ

3-мысал. n-мүшесінің формуласы  a_n= 1/n болғандағы сандар тізбегі: 

Жауап:

Аналитикалық  тәсіл

1;  1/2;  1/3;  1/4;… 

4-мысал (жазбаша орындауға арналған) a_(n+1) = - a_n+3 ; a₁=1   болса рекуррентті тізбектің алғашқы 5 мүшесін табыңдар.

n=1 болғанда a₍₁₊₁₎ = a₂ = - a₁+3= -1+3= 2
n=2 болғанда a₍₂₊₁₎ = a₃ =- a₂+3= 2+3= 5
n=3 болғанда a₍₃₊₁₎ = a₄ =- a₃+3= 5+3= 8
n=4 болғанда a₍₄₊₁₎ = a₅ =- a₄+3= 8+3= 11

Өспелі, кемімелі, шекті,шектеусіз, тұрақты сан тізбектеріне мысалдар келтіру арқылы олардың түрлерін анықтату.

1. Цифрлар қатары: 0,1,2,3,4,5,6,7,8,9 – өспелі,шектеулі сандар қатары, мүшелер саны 10. a₁= 0, a_10= 9,

2. 30-дан  кем 6-ға еселік болатын сандар тізбегі: 24,18,12,6,0,-6,-12,-18,-24,...- кемімелі, шектеусіз.

a₁= 24.

3. Қаңтар айының 1 мен 6-ның аралығында тұрақты түс мезгілінде ауа райы -12℃ -ді көрсетіп отырды. Көрсетілім нәтижесі:

    -12℃  , -12℃ , -12℃ , -12℃  , -12℃ , -12℃  - тұрақты сан тізбегі

ҚБ « Бас бармақ » әдісімен әр баланың жауабына қолдау жасау

4. Оқулықпен жұмыс: № 155 есеп

Жауабы:

 a) a_k=4+5(k-1)
a₂=4+5(2-1)=4+5=9
a₄=4+5(4-1)=4+15=19
a₇=4+5(7-1)=4+30=34
b) a_k= 5∙2^(k-1)
a₂= 5∙2^(2-1)=10
a₄= 5∙2^(4-1)=40
a₇= 5∙2^(7-1)=5∙64 =320

 әр топ есептерді шығарып біткен соң жауаптарын стикерге жазып, тақтаға іледі. Барлық топ жұмыстарын аяқтаған соң тексеріледі және ең жылдам жұмыс істеген топқа мадақтау айтылады.

Саралау: қарқын

ҚБ. «Бас бармақ  әдісімен топтағы оқушылар  бір-бірінің жауаптарын бағалайды»

Жаңа сабақты меңгеру мақсатында  тапсырмалар беріледі.

2- тапсырма Семантикалық карта 

Топ арасында ЖАДА топтарын құру арқылы семантикалық картамен жұмыс істеу.

2- тапсырма Семантикалық карта 

Тақтада семантикалық карта жауабы ашылғанда  ЖАДА топтарының мүшелері  ақылдаса отырып әркімнің  білімін сәйкес дескрипторға байланысты  бағалайды.

Бағалау критерийі:бірін-бірі бағалайды.

Саралау: бағалау әдісі

ҚБ. «Бес саусақ » әдісі

Слайд

Слайд

Алгебра

9 – сынып

Авторы: 

А.Абылқасымова,

И.Бекбоев,А.Абдиев

"Мектеп" баспасы 2013

Слайд

Сабақтың соңы  8 мин

Жаңа тақырыпқа қатысты сұрақтар:

1.Ең басында топқа бөлінгенде топ мүшелерінің реттік сандары қандай тізбекті құрайды? (тұрақты)

2. Монотонды сан тізбегі дегеніміз не? ( тұрақты өсетін не кемитін тізбек)

Кері байланыс  « мен бүгінгі сабақта ... жақсы меңгердім, ал сен ше?» бір-бірінің сөзін жалғастырып алып кету  арқылы оқушылардың жаңа сабақты меңгеру деңгейлері  анықталады.

Рефлексия: Оқушылар өздерінің бүгінгі көңіл күйлерінің, алған білімдерінің қай дәрежеде тұрғандығын «Күн», «Жер», «Ай» аспан денелерімен бағалайды.

Үйге тапсырма беру: А тобының есептері