Мұнарбекке мұңаза

— Маңғыстаудың 362 әулиесін аралап тәу етіп,
"жалғызыма жар бола гөр!.. " — деп сиынып едім.
Қайтейін...
Иранбектің әңгімесінен.

Маңғыстауға неге келдің, бөрі аға?
Ұлып қашып нең бар еді молаға?!
Маң далада кілең бейіт тұр мүлгіп,
Жан біткенді қамамақ боп қораға.
Маңғыстауда молалар тұр мүлгіген,
Көрінеді қарамай-ақ дүрбімен.
Шеттерінен шынжыр балақ, шұбар төс,
Шайқы, пірлер, есіл ерлер —
Дүр кілең!
Талай нәһан жатыр жерге шақ сыйып,
Бастарына ай қадаған жақша иіп.
Күн шапағы жұққан қан-қан күмбездер —
Кәрі Ажалдың азуындай ақсиып.
Анау жатқан Күй-Аңыз бен Жыр-Абыз,
Біз де жиі хабарласып тұрамыз.
(Домбыраның құлағын сәл бұраңыз) –
Жолап кетсең — тоқсан толғау шер-нала
Ақтарады,
Нанбасаңыз сұраңыз.
Ақтарады,
Жадқа алады өткенді,
Ердің соңы... Пірдің соңы - Бектерді.
"Қоңыр салқын үні шығып бейістің",
Кеулейді кеп өзегің мен өкпеңді.
Күздің желі сарнағандай орманда,
Зар естисің жақындасаң сол маңға.
Мың сан найза қадалады кеудеңе —
Қарқалләзи шақ бұл жерде болған ба?!
Мұң мен Зарға талғақ болған мекенім,
Шың мен Жарға әруақ қонған мекенім...
Сол әруақтар айтып тынар ақыры —
Қияғы жоқ.., тұяғы жоқ екенін.
Қашаған боп күңіреніп бір шатқал,
Аралбай боп еміреніп бір шатқал,
Ыңыранып Сәттіғұл мен Түмен-шер —
Тұрып алып көзден жасы бұршақтар.
Нұрым шығар көкірегі желденіп,
Мұрын шығар екі көзі шелденіп.
Теріс бұрап домбыраның құлағын,
Беріш Мұрат Еділ жақтан еңменіп...
Кіл тұяқсыз...
Бұ не қылған қасірет?..
Шайырлардың құлай берген қосы көп.
...Көсе құмның кемсеңдейді иегі:
"Тақтақ түбі — тақ-тұқ!" деген осы деп..!
(Құмның бетін, жасынды бұлт, осып өт!)...
Құмға айналып біткені ме жігердің? —
Жігерімді түткені ме шідердің?
Әруақтардан тұяқ қалса егер де,
Тұқайымен таптар ма еді кілең жын?!
Сұңқарлардан қияқ қалса төбемде,
Тұлпарлардан тұяқ қалса төменде —
Мүйізінен бұрап тұрып шыңғыртып,
Кілең жынды матамас па ем —
Көгенге?!
Баба жолын керек еді мәңгі ұстау,
Тұяқсыз ғап кілең жынмен аңдысты-ау —
"Сонадайдан тозаңытқан Маңғыстау...
Жүрегіңді қобалжытқан Маңғыстау..."
...Маңғыстауға неге келдің, Жыр-аға?
Шақырды ма мұнар, мұнар... Мұнара? —
Хас жетім ғып кетіпті Ажал — тас метім,
Ол неліктен Ақындарға құмар, ә?..
Неге жұлды бүршік жарған мәуені?
Сенен бұрын неге оны алды әуелі? —
Себебі ме? —
Ақын Зары Ажалдың
Мәңгі-бақи сүйіп тыңдар Әуені...
Көктей солып бүршік-арман, бүр-арман,
Шын сүйе алмай,
Бір шыға алмай құмардан,
Мұнарыңды іздеп жүрсің мұнардан.
...Ызыңдай ма Зариғауып тұл орман,
Моладағы сайғақ құсап қуарған?
...Бөлтірігін қапияда алдырған
Айдан енді не іздейсің,
Құба Арлан?! —
Ей, Құба Арлан! —
Сен де әруақсың! —
Алғызба! —
Андызға бас бауырыңды,
Жалбызға.
... "Сақтай гөр!.." - деп күбірлеймін мен де енді,
Қарап қойып бесіктегі Жалғызға...

---