Жырақта

(аударма)

Ұлы Индия!
Жалба-жұлба түріңе қарадым мен,
Мұң естідім сендегі қаралы үннен.
Ұлдарың жүр қарусыз дала кезіп,
Құтыла алмай азаптан бала күннен.
Жылдар-жылдар салыпты шимайларын,
Көкіректер өксиді сыймай жалын.
Бабаларың қалдырған сан мұраны
Қайғы, азапқа мен тұрмын қимай бәрін.
Көшең қандай гүл тұнған жасыл желек,
Тамашалап көруге ғасыр керек.
Дана халқың жүр бүгін жүдеп-жадап,
Жүрген бар ма өмірде асылды елеп.
Сәнді сарай, молалар белестегі,
Аталардың белгісі емес пе еді –
Бірақ осы әшекей, өрнектерден
Жазықсыз қан, өлімдер елестеді,
Елестеді жауыздық арды аттаған,
Бұл жауыздық кімдерді зарлатпаған.
Тірліктегі бар қадір-қасиетті
Сылдырымен ақшаның салмақтаған.
Құдайлар көп. Жұрт одан арылмады,
Тас мүсінге келеді табынғалы.
Сұсты бейне, кекшіл көз қарағанда,
Гүлдер солып кетердей жанындағы.

II
Қарап тұрдым ғасырыма
бос жіберген жауыздықтың жүгенін.
Әлде жаным ашыды ма,
Әлде менің айныды ма жүрегім -
Біле алмадым ол жерін
Мынау менің көргенім:
Сайгон жерін араладым,
Мадрас пен Кандида да болғанмын.
Мұхиттарды жағаладым,
Кездім ішін джунглидей орманның.
Бангкокта таңдандым,
Тас маскалы биші қызды көргенде.
Өзендерден іздеп күндік талғамын,
Мыңдап жүрген қайыршылар сор кеуде.
Өзен ассаң алдыңда
Жер жатады сүйреткендей теріні.
Қара халық зар мұнда
қара нанға. Өшкен елдің сенімі.
Қолбасшы да, мырза да
тұрады аппақ әсемделген сарайда.
Берер екен кім жаза
Бұл өмірге қайғы салған талайға,
Соларда екен жауыздық пен бар былық.
Ал халықты жылатқан
өз байлығын өздеріне зар қылып.
Европалық ақ адам,
мұнай қуған америка байлары
қаңғып келіп қаладан
біреулердің жерін тартып, жайлады.

ПАБЛО НЕРУДА

---