Соколов-сарыбай комбинатында

1. САРЫБАЙ
Ол өзі күйші де емес, ақын да емес,
Әйтпесе садақ тартқан батыр да емес
Әйтеуір иемденіп оның атын
Қостанай жазығында жатыр белес.
Қыдырған бала жастан қыр мекенін,
Тарихтың ұстап жүрген түп етегін.
Сарыбайды сұрай қалсаң әлдеқалай
Білмейді Омекең де кім екенін.
Күн көрген шал туралы жан амалдап,
Айтады кейбіреулер жорамалдап.
Көзімен көрген адам болмаған соң,
Кім білсін, өтірікті соға ма алдап.
Зарына жаңғырыққан тау шыңдары,
Мейлі ол алба-жұлба болсын жарлы.
Мейлі жұрт қалай десе олай десін,
Белгісіз ертеде өткен шал туралы.
Ол жайлы болмаса да бізге анық,
Жүрсек те құр әшейін сөзге алданып.
Қоялық болыпты деп сондай адам
Жер бетін со бір шалдан қызғанбалық.
Бар оның көлде несі, жерде несі,
Жоқ оның ешкімменен ерегесі.
Қаңбақтай жел аударған төңкеріліп,
Қалыпты қара басы төбеде осы.
Өмірі өткен зая от басында,
Басында керек десең жоқ тасы да.
Тобылдың топырағын мол жамылып,
Темірдің жатыпты шал ортасында.
Терең көл айналасы жалбыз, қоға,
Түбінде тұрыпты оның жалғыз мола.
Есіркеп ешкім де оны еске алмаған,
Жалғыз-ақ жоқтаушысы байғұз ғана.
Қазақтың дөңгелетіп құба қырын,
Үстінен көше берген құм ақырын.
Сол бір шал сұр бейітте жата берген
Кім білген аты оның шығатынын.
2. КЕН ТАБЫЛДЫ
Шыға алмай шаруасы боп күн алданып,
Төңірек тұна қалған мұнарланып.
Селдіреп сирек біткен орман жатыр,
Бұлдырап бұлт астында бұлаң қағып.
Астында самолеттің қанатының
Жатқандай алып еркін дала тыным.
Аспанға аяғын ол салған шақта
Сол бір күн дәл осылай болатұғын.
О, ғажап, мынау не екен, мынау не екен!
Кім көрген бұл жағдайды мұнан бөтен.
Тартқандай самолетті бір магнит
Әлде ол жерді жапқан тұман ба екен?
Жас ұшқыш өтті үстінен он айналып,
Толғанды талай қиял ойына алып.
Астында ауыр жылжып тұман жатты,
Кілегей көк темірдей қоюланып...
3. ТЕМІР ЖОЛЫ
Картаға түспесе де дәл осы ара,
Белгісіз болса да ел арасында.
Самолет күндіз-түні қонып жатты
Сарыбайдың сағымданған даласына.
Шаншылып мұнаралар қалды жерге,
Атағы тез тарады барлық елге.
Апталар бойы жүрді осы арада
Аралап академик Бардиндер де.
Қаптады экскаватор, шаң бұрқады
Лезде пайда болды тау қырқалы.
Жадағай кең жазыққа көзі үйренген
Қарт қазақ не болды деп таңырқады.
Бұрғылар бойлай кіріп кен тасына,
Қол салды қара жердің қолқасына.
Қонды кеп көк шатырлы күмбезді үйлер
Сарыбайдың жазығының ортасына.
Қайраты бұрқ-сарқ қайнап қалың кептің,
Жер астын дүбірлетті дауылды екпін.
Ішінде жүр инженер қазақ жігіт,
Баласы өзіміздің Қалыбектің.
Көрем деп ойламаған өңінде оны,
Тартылды Соколовқа темір жолы.
Ең күшті локомотив зулайтұғын,
Осы жол:
Темір жолы —
Өмір жолы!

---