Біреу
Көтеріліп, қомақтанып,
Қоқиланып келесің
Жақсылардың жақсысы деп
Тек өзіңді көресің.
Маған қарап тұрдың да,
Оның жырын мақтадың.
«Тобықтан бәлем ұрдым ба?!.»
Дегенді ішке сақтадың.
Өмір, шіркін, маған сонша өшіктің,
Қырларыңды, сырларыңды кеш ұқтым.
Жас баладай мен талпынсам, биікке,
Сен сұстанып дейсің дәйім: «кешіктің».
Көзге ыстық көрінесің,
Жастық жыры, «Жас жүрек»,
Қалады бір көңіл өсіп,
Айтса қауым жақсы деп.
Ерегестірсең кіміңмен болса да тайталасам.
Ергенек құрма есігіңе, бәрібір айқара ашам.
Сен жаралған сүйек пен еттен мені де
Алла жаратқан,
Ақын екенсің төгіліп тұрған
Ар-намысқа көп көңілін бұрған.
Арман-мұңыңды жырға ақтарып,
Заманмен мынау жекпе-жек құрған.
Құндыз ішік, бұлғын бөрік,
Көз қуантар сәнге серік
Затсың бірақ, бір жаманың —
Бере алмайсың ақыл бөліп.
Сөйлесе сөздің асылын
Зер етіп төккен жезтаңдай
Ақын өтіпті өмірден
Хабар еді зілмауыр қандай!
Бесік етіп даласын
Құндақтаған жырларын,
Өтіпті мынау пәниден
Қалихан есімді дарын.
Кім өтпеген бұл өмір,
Қара да өткен, хан да өткен.
Ұлы атанған жандар да
Еңбекпен мақсатқа жеткен,
Отанын, туған өз елін,
Жыр етіп, елең өзенін.
Тасытқан Қасым сол Қасым,
Өр тұлғасын өлеңнен
Уа, армысыз, ақындардың іргелі елі,
Көк қаудай қуалай өскен сал мен сері.
Сыбанды сауықшыл ел атандырып,
Жол салған Ақтайлақтай кемеңгері.
Өнер деп, өлең сөзді тандап едік,
Ойы жоқ сылдыр сөзге бармап едік.
Ер құнын шешкен екі-ақ ауыз сөзді
Әділет заңына балап алған едік.
Адамдық қасиетіңнің мән-болмысы
Ой мен сөз бойындағы пәрмендісі.
Ой түбі ақыл болса, сөз арқылы
Көрінер ол ойыңның ең мәндісі.
Мызғымас деп келдік көптер коғамы,
Онда көптің мәртебесі жоғары.
Көп ұйғарып көпке беріп билікті
Еш пенденің кемітілген жоқ ары.
Көше адамды өз заманы өсірген,
Қабілетіне қарай аяқ көсілген,
Бір-бірінің ар-намысын қамшылап
Деген қалма ілгері озған көшіңнен.
Ұжмақ қоғам болғаны жоқ болмайды,
Пәндаға Алла арнап тағдыр жолдайды.
Не жазса алғаш маңдайыңа, сол болады
Жан азабын берсе міне, сол қайғы.
Ұжмақ коғам болғаны жоқ, болмайды,
Өмір — күрес, кемшіні әсте толмайды.
Бес қоғамды түгел зерттеп салыстыр,
Адам үшін қайсысы екен оңтайлы.
Көсілген кең сахара жазық едім,
Кеудеде жаны барға азық едім.
Ұя едім, үміттіге өмір едім,
Қазаққа ата жұрт, түп қазық едім.
Құзырлығы құдайдай тәу өткізіп,
Қойған халден құтқарған тәуелсіздік,
Саған бүгін сый басқа, құрмет басқа
Елім шырқап шың асып, шықты үздік.
Кел, Жаңа жыл! Кел төрлет жана ғасыр!
Адамдардың мерейін аспанға асыр,
Саған аман жетуді қиялдаған,
Жан біткеннің арманы болсын ғасыл.
Аяқты шалып басып, тәлтіректеп,
Әрнені ауызға ұрып дәмін тектеп.
Жүргенде-ақ үмітті едім мен өзіңнен
Қолынан бұл қыпшақтың келер көп деп.
Жететін құлағыңа күндік жерден,
Менсінбей ән төресін Алла берген.
Өнердің алды қызыл тіл деп ұғып,
Сыйқырлы сұлу сөздің соңына ергем.
Абылайхан даңғылынан түсіп төмен,
Өмірдің қилы қырын ойлап келем.
Бір кезде өз көзіме өзім сенбей,
Дауысым да шығып кетті паһ-паһ деген.
Естімеген елде көп, естімеген,
Ер адасты дәстүрден есті деген.
Халқымыздың ғажайып әдет-ғұрпы,
Тәрізді еді бүгін де ескірмеген.
Жар салдым: «Сөйле, қалам!» деп
Қазағым, елім, далам деп
Қаламгерлерге арнадым
Болатын жәйің алан, деп.
Жерді ешкім әкете алмас көтеріп,
Бос даурығып талас құрып не етелік.
Қойнауынан байлық күреп қопарып,
Қауымдасып зор мақсатқа жетелік.
Көптің бірі емеспін, дарасымын,
Рухымын елімнің санасымын.
Тілі берік, жүрегі даласындай.
Қазақ дейтін халықтың баласымын.
Молодец, бастық!
Сөзінде тұрды, ерледі!
Ұят па? Қой оны, жерледі...
Ашпаған есігі жоқ,
Ұл тілейді құдайдан жылап қазақ,
Ұлсыз қалса тұрғандай күтіп тозақ.
Қатыгездік, мейірім тайталас тұр,
Жеңіп шығар қайсысы бақ пен азап.
Ұлы сезім! әлемге тараған іс,
Жан атаулы хош көріп қалаған іс.
Алла өзі жаратып, бойыңа егіп,
Табиғатын осы деп қараған іс.
Алабұртып, алқынып, алаңдадым,
Кімді іздеймін, білмеймін, таба алмадым,
Асау тұлпар тәрізді тықыршыған,
Тыным таппай толқыды алау жаным.
Өмір — керуен, жетелеген алды — үміт, арты —
«Измдерден» өтіп талай ілгері озған халқымыз
Қилы тағдыр — құмырсқа жол қыбырлаған ілгері
Күліп-жылап келе жатқан сол баяғы қалпымыз.
- Джон Максвелл
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі