Өлең, жыр, ақындар

Тәуелсіздік толғауы

Ереуіл күнді еске алдық,
Қоңыр да салқын төске алдық.
Көз жазып қалды көшімнен —
Кезеңнен мені тосқан жұт.

Толық

Абыз – ата

Басынан қанша бұлт ауған,
Төсінен сонша жұрт ауған —
Жасырар сырым жоқ менің
"Қаратаумын!" — деп керіліп жатқан бұл таудан.

Толық

Тастағы таңба

"Маңғыстау — машайықтың басқан жері" —
Осы жыр баурап еді жастан мені.
Қиялды ертіп ала жөнелетін,
Құбылып құбылаға қашқан желі.

Толық

Түрме туралы түс

"Болса да әлі үнің шағын,
Жыр арнайды бүгін шалың.
Түрме төрін көрдің сен де
Тумай жатып, құлыншағым.

Толық

Қашаған ақынның «Там Байғазы» тойында

Көктем де келді далама мынау,
ызғары қыстың күрт кеміп,
Бір жасап қалды Тәңірдің шашқан
ризығынан жұрт теріп.

Толық

Ел босқан

Айтты ақыры...
Айтты шындық...
Соңырақ —
Шайқалғанын бізде сансыз шаңырақ.

Толық

Жылқы қырғыны

Ат — ер қанаты
Халық даналығы.
...Үрейден үркіп тантырап,
Жатырды далам қалтырап.

Толық

Сырым баба тойында оқылмай қалған өлең

Сырым бабам-ай, Аршыландарға
есе бермей кеткен Қабылан,
Сені көргенде қайырсыз хандар
түңілген табыт — тағынан.

Толық

Шамығұлдың шағынуы

Домбырам менің, боздашы ең ақырғы рет,
Меңіреу мынау дүниеге білдірт дауысыңды.
Торғай ұшса да төбеден тоңатын жүрек
Сөніп барады... білтесі жым-жырт таусылды.

Толық

Ауылдан аттанғанда

Киіз үйден — бабамның Ордасынан
Сәру салып мен, міне, жолға шығам.
Қоңырсыған қордалы ауылымның
Қимай кетіп барамын мен қасынан.

Толық

Күзгі бақ

Келіп ем күзгі баққа мен,
Нуларымды іздеп шулаған.
Оқымақ болып жатқа өлең —
Шумағымды іздеп тумаған.

Толық

Қаладан көшу. 1987 жыл

Жерідім бұл даң-дұңнан — қырға барам,
Өзекті өшер емес — тырнаған ән.
Ғафу ет, құрбы — аламан, құрмалаған,
Тыраулап шақыруда тырна далам!

Толық

Жайлауда – жазғы құтпанда

Жайлауда –
Жазғы құтпанда
Уызын ішем іңірдің.
Көкжиек толғап жұтқанда

Толық

Қоштасу

"Қоштасам, - депсің, - сені шын ұққаннан,
Қайтеміз сезімді алдап - үмітті алдап.
Күйзелме. Ұмыт жылдам. Күдеріңді үз. —
Жетелер үміт көп қой жігітті алдан..." —

Толық

Махаббат

Түнгі аспандай жанарың жаудыраған
Қалай ғана, қарағым, ауды маған.
Мен одан бір ғаламат сезім көргем —
Мұхит көшіп, құрдымға тау құлаған!..

Толық

Бозбалаң шақтан бір елес

...Есімде сол күн — айрылған қыздан ай мүсін,
"Кірлеген жүрек — көз жасыменен шайды ішін"
Мектепте жүріп жүдеген мынау — "байғұсың".
Хат алып қыздан — ауырлап алғаш қайғысын.

Толық

Бастан өткен бір баян

Жүр едім жасып,
жүрегім — шемен,
Шырайың сенің кірді аз ғана күн.
Қандыра көр деп тіледім сенен,

Толық

Жүрегімнің жазуы

Үңілсем терең жаныма,
Ұрады көзге бір елес.
Түспесе таңба арыңа,
Елесті іздеу мін емес.

Толық

Анна. Тоғжан. Жүрек. Тас

Кеудеде тулап өр жырлар,
Көңілім самғап аспанға,
"Махаббат, қызық мол жылдар...
"Өтті ғой біздің бастан да.

Толық

Қырт қырыққа толғанда

Той жасау — зор міндет,
Той қылу - бұл да індет. –
Отызда ордым деп,
Қырқымда қырдым деп.

Толық

Торғай – жыр

Құдай-ай, менен тағы кетті тыным,
Тесілдім түнегіне тек құтының.
Жүрекке тырнақ салып қыли дауыс,
Өкпемді үңгиді кеп көк түтін үн.

Толық

Қара ағаш

Мынау — бала шағым өткен тау еді,
Тау әуені қылды тағы шала мас.
Жан сырласым тірі екен ғой! — әуелі
Қара ағашқа сәлем бермеу жарамас.

Толық

Қызды ауылдағы түн

Ұйқыға бас қойды жұрт бірі қалмай...
Жатырмын тынши алмай, шырым алмай.
Бозбала — өзі ғашық, өзі жасық,
Ал сонда қызды ауылдың түні қандай!..

Толық

Күзгі алтын

Ай сәулесі шықты жағып шөптегі,
Айналаға алтын зерін төккені.
Ойнақ салып жүрген сынды көп пері,
Жарқылдайды алтын шағыл бөктері.

Толық

Дала. Түн

Алған шақта ұлы қыр жаңа тыным,
Аңсап жеттім алыстан дала түнін.
Шарбы бұлттың етегін шалды шапақ,
Шалғысындай ұлардың қанатының.

Толық

Қарапайым жыр

Біле алмадым — тірліктің шарты қандай?
Алды мұндай болғанда — арты қандай?..
Хақ сыйлаған қып-қысқа ғұмырымды
Жүрсе болды бәз - біреу тартып алмай.

Толық

Хан кегі

Түндік ашу немесе жамиғатпен амандасу
Уа, ар ма, тең — замандас, құрма - құрдас,
Кіші іні, үлкен аға жырға жымдас?!
Бұл бір кеп сырым еді сақтап жүрген,

Толық

Сордағы із

Үңірейген құрдым, тылсым өңешін.
Қайттық бүгін ұлы ақынды өлтіріп,
Көрін қаздық, көмдік жылдам жең түріп.
Қаштық сосын төмен қарай жөңкіліп,

Толық

Шынжыр

Кетпестей ғып байлаған,
Шуда жіппен кіндіктен.
Бар ма екен деп ойланам,
Мықты нәрсе сол жіптен?!

Толық

Мылқау түн

Құдайы беріп тағы жарғанаттың,
Тұнжырап қасымда тұр жарғабақ түн.
Саусағын бопса - үміттің сорып тұрып,
Сәлемін мыңқылдаған аңдамаппын.

Толық

Олжас – алжас

Жүректің сөзі - ақ алмас,
Ұмтылған шақ еді алды аңсап.
Есімде әлі, ең алғаш,
Алматы жаққа барған шақ.

Толық

Ағам бар менің

Ағам бар менің –
Мансапқұл деген,
Ортақтарың жоқ,
Тек менің ағам!

Толық

Ата – желік

Көкмойнақ атқа ер салып,
Шығайық қырға, жарай ма?
Елеуреп алған ер шабыт,
Артына енді қарай ма!

Толық

Алматы - 86

... Желтоқсанның желі еді, ызғары еді,
Қабағында қарт таудың сыз бар еді.
Қабығында ақ талдың мұз бар еді,
Желтоқсанның желі еді, ызғары еді.

Толық

Амалдың ақша қары

Қош келдің, көктем! Қош, қалқам!
Кәрі қыр, баққа жарығыр!
Далама жайған дастархан.
"Амалдың ақша қары" бұл.

Толық

Биылғы көктем

Биылғы көктем ғажап-ақ келді,
Саңқылды самал тазалап демді.
Жаратып келді жаздың тойына,
Күлтелеп жалын қазанат белді.

Толық

Мерт болды ақын

Мерт болды ақын ...
Е, мерт болмай жатыр ма?!
Жаңалық па ол, жаңғалақтау ақынға?
Осылайша тон пішеді шамамен,

Толық

Қырда

Мына қырда тікен неткен көп еді?
Шеңгел, жантақ, түйеқарын, ошаған.
Дар-дар жыртып келіп тұрсың денені,
Ойыншық боп көрініп пе еді не саған?!

Толық

Қазақстан бар ма екен?..

Тіршілігі, тынысы, Асланы өңге,
Қазақстан бар ма екен басқа жерде?
Қазанымның кірпігін ашып тастап,
Шымыр-шымыр қайнайды жас тереңде.

Толық

Қадыр түні

Білмеймін, әлдекімнен өш ала ма?
Желтоқсан жын қаққан-ды кеше ғана.
Көбесі қара тастың қопарылып,
Көкке ұшып кетердей еді мешел аға.

Толық

Пікірлер