Өлең, жыр, ақындар

Қадыр түні

Білмеймін, әлдекімнен өш ала ма?
Желтоқсан жын қаққан-ды кеше ғана.
Көбесі қара тастың қопарылып,
Көкке ұшып кетердей еді мешел аға.

Толық

Сағызда

... Шекпеген салқам сынды қайғы, күйік,
Қарайды дәл сен құсап ай жымиып.
Өзіңсіз келіп тұрмын Құм Сағызға,
"Ел қайда, Сағыз қайда?" - әй, Құлиев?!

Толық

Жайық

Ақ Жайық - ақ көйлектей ілгегі жоқ,
Көп шалған бір жағын оқ, бір жеңін от.
Айналып төбесінен кете алмаймын,
Сәуірде көшкен бұлттың дүрмегі боп.

Толық

Ай – кірсіз, әруақ – үнсіз, Алла – мінсіз ...

Естерек Жаманбайұлы ақсақалға
Сапырып тұр Желтоқсан ала шаңын,
Мықыр аспан. Мүжік тау. Аласа қыр.
Төсек тартып қалыпты сар жамбас боп,

Толық

Айрақты

Айрақты, сүйенемін тіреуіңе,
Ажар қыздың әні.
Жасынын Шерғала мен Жалғанға атып,
Көзінен Айрақтының тамған жақұт.

Толық

Қош, Құрық

Көштім мен, көшкім келмей,
Қош, Құрығым!
Түсесің кейде есіме кештіғұрым.
Өтеді қапталымнан қанат сабап,

Толық

Фольклорлық практика

Тост айтып жастық тойында,
Көзімде балқып күндер шат,
Есімде, Сырдың бойында,
"Фольклор жинап" жүрген шақ.

Толық

Жастық жаңбыры

Жаумай жатыр жастықтың бұлты кімге?
Жетем саған, деуші едім, түн түбінде.
Сен мен жаққа қарасаң, бір мөлт күлкі,
Тұратын-ды тығылып кірпігінде.

Толық

Көкем кететін жыл – 1981

"Таразыдан өттік қой таң суыған,
Сүмбіленің сақта, Алла, шаншуынан.
Сегізкөзде суық бар соғыс жылғы,
Сыр беріп жүр кезде енді қан шуыған.

Толық

Біздің қыс

Қазақтың қыры құйынды,
Қазақтың желі арқалы.
Қаққылап өтті үйімді,
"Қазағымның қара талқаны".

Толық

Біздік ахуал

Қағады, о, балақ далада қаһандар шаңы,
Шағала қанат самала шаһарлар шамы.
Үйімді үптеп кетердей жанығам елге,
Сарқылған шақта жарқылды сапарлар сәні.

Толық

Өрмекшінің торы

Тіршіліктің қаңқасы - арбасы ұлып,
Келеді алға сүйрелеп далбаса үміт.
Далбаса үміт талақ қып кеткен күні,
Өліп жатыр ерлерім дарға асылып.

Толық

Жолайрық

Бастама, Тәңір, теріске жолды,
Бір өзің жанның тірегі.
Оң қанатымнан Періште келді,
Ата - тегі оның - Нұр еді.

Толық

Әттең!..

Жылқы жайған ту өңір толды құл мен кесекке,
Қоңсы қылған, қу өмір - доңыз бенен есекке.
Қабағымда қайғы ізі, мен жатырмын шалқалап,
Жарқылдаған ай жүзі қиялымды жаңқалап.

Толық

Халық па сол да?..

Халық па сол да - соңында үні қалмаған!
Өз өркендерін өздері тірі жалмаған.
Салдақы сатқын сол болар, бабаның ділін,
Белінен тамған тамшыға сіңіре алмаған.

Толық

Қадыр түнгі талпыну

Қыс кезіп жүр даланы күміс табан,
Тазарды әлем өкпесін түн ыстаған.
Тереземнің түтеді ақ түбітін,
Тентек аяз тісі өтпей жыны ұстаған.

Толық

Өлең екеуміз

Жалтармай сөз айтқанмен түнге тура,
Зарыңды ұқтырып көр күлбет ұлға.
Басында бабалардың жанған шырақ,
Болармыз, байғұс өлең, кімге тұлға?!

Толық

Жоғал көзден, жаман елес

Жоғал көзден, жаман елес,
Тұрған өсек, төпеп кіл.
Менің дуам - шарап емес,
Шылап берген етеккір.

Толық

Тыныштықбек аңқылы

Шәр - Семейде, "Шәкәрімнің даңғылын",
Мекен қылып тұрып жатыр Ар - Ғұн ұл.
Күйік қанат Періштеге ұқсайды ол,
Кешіп келген Жұмақ жақтың шалғынын.

Толық

Жартас пен теңіз

Жел тірілсе - теңізің де тентек қой,
Тұлан ашу тыншытпай ма өртеп бой?
Тауға шауып,
Толқындарын жентектей,

Толық

Қаңбақ хикаясы

Қарады да дүбіліскен жан-жаққа,
Әруақ бітті,
Желік кірді қаңбаққа.
Қозғап көрді тамырларын әуелі,

Толық

Жапан дала - желтоқсан

"Шағырма жұлдыз - шарпы аяз,
Мұңды келін - мұзды аяқ,
Күннің несін сұрайсыз?.. - депті –мыс,
Ертеде бір мұңды келін,

Толық

Құпия қақпа тамшалы

Тербеген тереңімді Тамшалы мұң,
Сол жерде емдеп жүрмін жан шалығын.
Ару - Тау кірпігінде жәутілдеген,
Жетемін тұңғиықтың аңсап үнін.

Толық

Ақтау қаласы

Аталады "Ақтау" деп қалам аты,
Салған оны қиямет Қағанаты.
Бір кездері бола да жаздап қалған,
"XX - ғасырдың ғаламаты!"

Толық

Отман - тау

Отман Тау! Мен қайтейін биігіңді,
Иіріп бір жағыңа Иіріңді.
Жиырып бір жағыңа бүйі құмды,
Кей кезде тас төбеңнен ай туғанда,

Толық

Құм мен қобыз

Құм,
Сексеуіл мүйізді жаралы өгіз,
Ыңыранады түн болса... Тоба, деңіз!
Түнде келем мен оған. Мүйізінде

Толық

Бұлттан қала салу

Біссіміллә!
Қонаша бұлт құралып, тоңаша бұлт,
Бір биіктеп, біресе аласарып,
Абың - гүбің түнгі аспан... Ала шаңыт...

Толық

Заңдылық

Мен де Пушкин емеспін - ол белгілі,
Шәйірмін тек дарыған елден мұңы.
Кімдігіміз тақтаға жазылады,
Мүңкір-Нәңкір жауапқа келген күні.

Толық

Шыдамға шақыру

Шырағым, шытынама шықшыт керіп,
Шамшылдық шараңа тұр шып-шып толып.
Шақ тұрған шерменде - шер, шырпы - шыдам,
Шарт кетер шамырқанса быт-шыт болып.

Толық

Күз аңқыған

Ай астында балқиды бозаң қырым,
Жұпар лепті аңқытып тозаң нұрын.
Алтын сағат байланған нұр шынжырға,
Айдың күміс тілінен, жыр, сыңғырла.

Толық

Түн жыры – 2

Ей, салқын ай, Ей, ыстық ай!
Ділдадай алтын ерегім деп ем,
Тимедің көптен, іңгаламайтын бөбегім деп ем,
Сүймедім беттен. Кезегім келсе - нұрыңа шомып,

Толық

Түн жыры - 1

Босата алмай қыл дұзақтан тау-ботасын тұмса түн,
Көрдіңіз бе, үрпісінен жұлдыз аққан бір сәтін.
Ыңырсыған тұмса дүние уызына жарытпай,
Өтер ме екем, болмай, сірә, шөл басуға мұрсатым?!

Толық

Сырттан туралы баллада

Есімі Сайлыбай ма, Майлыбай ма,
Толтырған жан еді бір сайды қойға. Жарайды,
Майлыбай-ақ болсын, делік,
Тергемес барсаңыз да қай құдайға.

Толық

Өтежан Нұрғалиев туралы жалпы мағлұмат

Бұл кім өзі?
Нұрғалиев Өтежан!
Неге айылын жимайды хан көзінше?
Жоқ қоғамнан оған барар төте заң,

Толық

Базарбайдың Төлегенінің Қособадағы толғауына қосымша

Аспандап ұшқан алты қаз,
Қоятын саған шартым аз.
Назым бар айтар халқыма аз,
Қарайлай кетші артыңа аз.

Толық

Шерғала - шер

Шерғала!
Уа, шерменде шерлі қала,
Аршылан бұзып шыққан торды жаңа.
Қымтама құпияңды тырнағыңмен,

Толық

Қызғалдақ қызы Қызылорданың

Қызғалдақ қызы Қызылорданың,
Қып-қызыл күйде үзіп алғаным.
Жастықтың жасыл бағында көрдім,
Қыжым көйлекпен жүзі жанғанын.

Толық

Жаңбыр сұрау

Безеу бет жел барымды қылды ысырап,
Қарайыншы көңілдің дүрбісін ап.
Су қыңсылап,
Қалыпты сай сансырап,

Толық

Таң қауызын жарғанда

Бір Жаратқан барлығын жұп жаратқан,
Жалқымын деп, ендеше, мұңға батпан.
Жұлдыз өніп жатады сыңарымен,
Жапырағы жайқалған түн дарақтан.

Толық

III - қан қанаты талғанда

Шашылып түн сынған,
Шыныдай құм жүзі.
Шығасың тылсымнан,
Шырай Таң Жұлдызы.

Толық