Өлең, жыр, ақындар

Дүйсеке ата үні

Мынау мешіт ұрпақ үшін салғанбыз,
Құшағында ғалымдардан қалған із.
Талай сансыз қарылғаштар ұшты одан,
Болмау үшін болашақта қорғансыз.

Толық

Нарынбай батыр үні

Кел ақыным жазған ерлік дастанын,
Аласұрып кеудеңдегі жас жаның.
Отан атты тарихыңның киелі,
Іздедіңбе туған жерден бастауын.

Толық

Төремұрат батыр баба үні

Таусылмайтын арман көп әр жүректе,
Ем жоқ екен, құлыным ажал дертке.
Кең Жылойдың бұйырмай топырағы,
Қалған жерім осы жер шөл үстірте.

Толық

Өтен батыр үні

Еске алып ерлік даңқын мәңгі тозбас,
Бабасын қадірлеген ұрпақ азбас.
Кел балам ерлігімнен сыр шертейін,
Жаныңа қуат беріп болсын жолдас.

Толық

Бегалы ата үні

Құламаған екен ғой шаңырағым,
Кел,кел бері жақында шамшырағым.
Менен туған Сейсекен ұлымын деп,
Тебіреніп жеттіңбе жапырағым?

Толық

Аққулар үні

Кел ақын кімді іздедің сағынышпен,
Бұл дала мұңға батып сағым ішкен.
Қаншама сырды жатыр бұғып ішке,
Сөйлесе шығарардай жалын іштен.

Толық

Байбақты ата үні

Ел намысын берместен ешкімге де,
Үлгі болып сыр ұғар естілерге.
Төремұрат, Нарымбай, Өтен болып,
Жауға шаптық, ту байлап өскен елде.

Толық

Құлжабай би ата үні

Сейілмеді қара бұлт көгімізден,
Қаптаған жау тартқылап жеңімізден.
Түгел қоршап айнала от салғаны,
Айыруға киелі жерімізден.

Толық

Арыс баба үні

Ерлігімнен өшпейтін көздеп белгі,
Жырларыңмен тербетіп іздерімді.
Тебіреніп келдіңбе ақын балам,
Сағыныштан сарғайып іздеп мені.

Толық

Басшы ата үні

Біздер мұнда бесеуміз, ақын балам,
От дауылда қас жаумен алқымда алған.
Алысқанбыз туған ел намысы үшін,
Денемізде сау жер жоқ шарпылмаған.

Толық

Есентемір ата үні

Тамыр тартып тарихыңнан тереңнен,
Қуат беріп махаббатқа бөлеген.
Ата мекен әркімге де тым ыстық,
Алға тартқан өмір атты кемемен.

Толық

Есболай батыр баба үні

От құшағы мәңгі көктем жап-жасыл,
Туған ел ғой жанға жақын ең асыл.
Айрылған соң бірлігінен уыздай,
Азап кешті бейнет тартып сан ғасыр.

Толық

Тастемір әулие баба үні

Кең Жылой әуел бастан ел ырысы,
Мұнда бар ән менен күй, күн күлкісі.
Ой салар келер ұрпақ зердесіне.
Сан заман ғасырлардың жүгірісі.

Толық

Шотан батыр баба үні

Жырлай білген шексіз-шетсіз даламды,
Кел, кел бермен еркін ойдың ұланы.
Көкте ойнаған нажағайдан от алып,
Ер Қосай мен Бекет болған ұраны!

Толық

Назар әулие баба үні

Сан ағылтып жүректің жыр моншағын,
Бастауыңды іздесең құлыншағым.
Ол өзіңнің туған жер бесігіңде,
Анаң болып айқарған кең құшағын.

Толық

Арал батыр үні

Қолыма семсер алып он бес жаста,
Мен ендім қанды майдан сан соғысқа.
Бостандық-ел тұтқасы Тәңір сыйын,
Басқыншы бұғау салып былғамасқа.

Толық

Әжібай әулие баба үні

Кел, кел балам жақында бермен қарай,
Күтудемін өзіңді төзім қалмай.
От кеудеме ой салып сағынышпен,
Ақ босаға-Кең Жылыой алтын арай.

Толық

Бақашы әулие баба үні

Құлдықты бас көтермей кім қостаған,
Ханымыз Әбілхайыр қол бастаған.
Ерлермен еркіндікке дабыл ұрып,
Бұл жерде Қалмақтармен өтті майдан.

Толық

Жаңабай әулие баба үні

Кең Жылой деп, жыр төгіп аңқылдаған,
Кел, кел, бермен жақында ақын балам.
Тарихыңның беттерін ақтарайын,
Бабалардың демімен алтындалған.

Толық

Мырзағұл әулие баба үні

Бақыт деген өздерің ұрпақтарым,
Ұғынсын-деп, жаныңа сыр ақтардым.
Сендер әлсіз болсаңдар бірлігі жоқ,
Былғанғаны киелі топырақтарым.

Толық

Жаналы әулие баба үні

О, ұрпағым, үмітті аппақ таңым,
Өн бойында ып-ыстық аққан қаным.
Сенде менің – Алаш деп ұрандаған
Ең әдемі әуезді асқақ әнім!

Толық

Мен

Елім барда еңсесі жығылмаған,
Тілім барда кеудемде жалындаған.
Туған елдің күмбірлер үні болмай,
Бауырым-ау, қалайша тыным табам.

Толық

Туған жер жас жанымда жалындап ой

Туған жер жас жанымда жалындап ой,
Мен сені аңсап келдім сағындым ғой.
Өзіңде тәй-тәй бастым сенде ағайын,
Атыңнан Кең Жылойым айналайын.

Толық

Менің сүйген Отаным

Өткеніңмен тарихыңды танымай,
Мүмкін емес алға басу адымдай.
Айнымастан ата салттан жан салып,
Ақ жолында алаулай біл жалындай

Толық

Сан ғасырлар еркіндікке күрескен

Сан ғасырлар еркіндікке күрескен,
Қилы-қилы тағдыры бар мұң кешкен.
Менің сүйген қасиетті Отаным,
Әуел бастан ерлікпенен бірге өскен.

Толық

Бабалар салған жолменен

Уа, муза, ақындардың қыз бөбегі,
Cұлулық адамзаттан іздегені.
Жасынан жүрегі пәк өнер сүйген,
Талабы таудай ұлға ақ тілегі,

Толық

Ата рухыменен сырласу

Жан атам ерлік толы жыр дастаным,
Қалайша бұған дейін сыр ашпадың.
Алдымда әулиемдей тұрсың міне,
Ойлардың сыйға тартып ең асқағын.

Толық

Жоғалған ел

Ерте, ерте, ертеде,
Болыпты бір ғажап ел.
Нәзік сырын шертерде,
Тына қалған дархан жел.

Толық

Хазар патшасы туралы ой

Табиғаттан тауып әсем жарасым,
Құт дарытып Қызыр кезген жағасын.
Аңыз болған сұлулығы әлемге,
Мекен еткен екі теңіз арасын.

Толық

Той күнгі тілек

Қазақы кемем, шайқала көрме, шайқалма.
Күлкі болып, тоқырау кәрі шайтанға.
Төбемізде қарғалар жүр, қарқылдап,
Ілік іздеп өсекшіге айтарға

Толық

Желтоқсан

Желтоқсан қуат барма сенен асқан,
Сілкінтіп бодандықты түнек басқан.
Тарихтың кең төрінен сөйледің сөз,
Қазақ боп, намысы үшін арпалысқан.

Толық

Алаш ұраны

Біз қазақ жасампаз елі бар,
Ер Түрік тегінен таралған.
Алаш боп киелі ұраны,
Азаттық таңы үшін тау жарған.

Толық

Абыз аға

Абыз аға, асыл аға ел сүйген,
Дауыл кешіп ерліктермен есейген.
Сәуле шашып бар маңайға ақ таңдай,
Өн бойыңа қайрат жігер күш берген.

Толық

Абыл ақын

Сүйекем сапар шекті сексен бесте,
Сәскеде қалды аға жатып төсте.
Қорлыққа көнбен деген бір пенде еді,
Ажалға ол да көнді салған іске.

Толық

Нұрым ата басында

Осы жерме Топырақ шашты дегенің,
Нұрым атам оқып соңғы өлеңін.
Көкжиекке қимастықпен көз тастап,
Тіліп өткен сұм ажалдың түнегін.

Толық

Адайдың жүйрік Ақтаны

Адайдың жүйрік Ақтаны,
Алты Алаштың мақтаны.
Мәңгілік мұра қалдырған,
Халқымның өшпес отты әні.

Толық

Дауылпаз жырау Сүгірім

Ақ нұрына орап күн - айдың,
Өзі арнап берген Құдайдың.
Дауылпаз жырау Сүгірім,
Бұлағындай мөлдір қайнардың,

Толық

Оспан батырдың соңғы сөзі

Бір өзіме бәрі аян сырым анық,
Сұм ажалды қайтемін есіме алып.
Бәрінен де туған ел қымбат маған,
Көз алдымда езілген қайран халық,

Толық

Нұрпейіс қазірет

Қатал тағдыр алса дағы сынаққа,
Құмарлықты ақылыңа билеттің.
Азап кешіп түссең дағы сан отқа,
Қайсарлықпен даналықты үйреттің.

Толық

Табын Досжан қазірет

Ой салған Шұбарда дос қарсы аларда,
Келемін әр жыл сайын осы араға.
Асығам атам салған мешітіне,
Жетектеп немеремді бастап алға.

Толық