Өлең, жыр, ақындар

Әпішке

Жайлауы еліміздің – мидай дала,
Түріндей масатының күрең ала.
Ел кезіп, өз үйіме оралғанда,
Мұңдасып, көңіл ашар Әпіш қана!..

Толық

Әпитөк /3-нұсқа/

Қамысы Әупілдектің мүше-мүше,
Сарғайдым осынау көлдің суын іше, әпитөк.
Қос қанат құсқа біткен маған бітсе,
Бармас па ем сәулетайға әлде неше, әпитөк!

Толық

Әпитөк /2-нұсқа/

Сарғайдым жолыңа мен қарай-қарай,
Хабарсыз кеттің сәулем неге бұлай, Әпитөк.
Жастықтың ауыртпалық толқынында,
Жүрмісің ойда қалып әлдеқалай, Әпитөк.

Толық

Әпитөк /1-нұсқа/

Басында биік таудың мұнары бар,
Мойнында көк бестінің тұмары бар, әпитөк.
Құрбылар, бұл қалай деп сөге көрме,
Ғашықтың тарқамаған құмары бар, әпитөк.

Толық

Әпитөк

Көрдім де болдым құмар, сәулем, саған,
Күн туса дидарласар есен-аман, Әпитөк.
Жалғанда сенсіз маған қызық бар ма?
Тілекке жететұғын болса заман, Әпитөк!

Толық

Әмірхан

Әмірхан, неғып жүрсің қойың жаймай,
Мен жүрмін қайын атаның көңілін қимай.
Он аяқ, отыз мысқал көжеңді ішіп,
Жатасың кең төсекке кеудең сыймай.

Толық

Әмірдің әні

Ауылдан шығушы едім ертеңменен,
Жүйіткиді теңізшілер желкенменен.
Кетпейді тұрсам – ойдан, жатсам – түстен,
Жастағы өткізген күн еркемменен.

Толық

Әлди, балам, әлди-ай

Әлди, бөпем, ақ бөпем,
Ақ бесікке жат, бөпем,
Астыңа терлік салайын,
Үстіңе тоқым жабайын,

Толық

Әлди, әлди /1-нұсқа/

Әлди, әлди, әл бөпем,
Ақ бесікке жат бөпем.
Жылама, бөпем, жылама,
Жілік шағып берейін,

Толық

Әлди, әлди /2-нұсқа/

Әлди, бөпем, әлди,
Шырын сөзім, әлди,
Екі сөзім, әлди,
Әлди, бөпем, әлди.

Толық

Әйкен-ай

Домбыраңды, жеңеше-ай, қолыңа алшы,
Кекеленбей, шырқатып әнге салшы.
Әйкен-ай! Кел, ойнайық, кел, кел-ай.
Қыршын жасқа қиқаңдап қарсы шығып,

Толық

Әй, гигәй, көкем

Тігеді шебер көйлек, ей, бойға салмай,
Айтады ақын өлең ойға салмай.
Әй, гигәй, көкем.
Өлеңді мұнда айтпаған, ей, қайда айтамыз,

Толық

Әдемі қыз

Ақ көйлек, қызыл бешпет, әдемі қыз,
Тиген жоқ әлі ешкімге, әдем-ау, әлегіміз.
Бірге өскен кішкентайдан құрбым едің,
Өзіңнен әлі күнге, әдемі-ау, дәмеліміз.

Толық

Әгугәй-угәй

Кегеннің біздің ауыл, ахау, төрінде отыр-ай,
Баяғы өзің көрген, айхой, жерінде отыр, әгугәй-угәй.
Көңілің шыныменен, ахоу, менде болса-ай,
Көзіме сағат сайын, ахоу, көрін де отыр, әгугәй-угәй.

Толық

Әгөй, қалқаш

Жырғылтыдай жер қайда қар алмаған-ей,
Жібек шашың желкілдеп таралмаған-ей.
Ей, әгөй, қалқаш,
Ой, әгөй-гай.

Толық

Әгөй-гәй

Ат байладым ақ үйдің кермесіне, әгөй,
Көз салмадым біреудің бермесіне.
Әгөй-гәй, әгөй-гәй.
Оралыңның барында ойна да күл, әгөй,

Толық

Әгөй көк

Ай, жаным, торы жорға, торы жорға, әгәй көк,
Басында торы жорға шәйіден дорба, өтеді жалған, амал жоқ.
Түскенде сен есіме, сенер болсаң, әгәй көк,
Басамын аяғымды әзер зорға, өтеді жалған, амал жоқ.

Толық

Әгигәу-гигәй

Басы биік Бұлғын тау мұнарланған-ей,
Өзен ағып баурынан – ей, сылаңдаған.
Әгигәу-гигәй.
Орман іші аң тола өрмелеген-ей,

Толық

Әги, қалқаш, Қазиза-ай

Дәйім менің мінгенім мұз көк ала-ай,
Сала алмас осы әнге бала, әгигәй.
Қыл өтпес арамыздан тату едік-ай,
Арадағы айрылдық сөзге бола, әгигәй.

Толық

Әгегөй

Аттың бәрі тумайды-ей бурылдай боп,
Тату өсер бар ма екен құрбыдай боп, әгегөй-ау.
Мен қалқаны сағынып жүргенімде,
Даусы қайдан шығады бұлбұлдай боп, әгегөй-ау.

Толық

Аяулым

Қара төбел қарағым құнандайсың, аяулым,
Бір мінің жоқ ақ бауыр құландайсың, аяулым.
Тарбағатай тауының түлкісіндей, аяулым,
Болып күйік көзіме бұлаңдайсың, аяулым.

Толық

Аяужан

Қалқатай, мінезіңе болдым асық-ай,
Сыртыңнан атыңды естіп болдым ғашық-ай, болдым ғашық-ай.
Аяу жан, адасқан,
Аяу жан, адасқан,

Толық

Ахахау, айдой-ай

Ендеше, бес сала кер, бес сала кер,
Дегенім бес сала кер – бес сала кер.
Ахахау, айдой-ай.
Барады заман өтіп жылдан жылға,

Толық

Ахау, Үрия-ай

Аулың сенің белде еді, белтұрғанда,
Орамалың желп етер жел тұрғанда.
Ахау, Үрия-ай!
Күн мен айын біреудің не қылайын,

Толық

Ахау, Семей

Аспанда ай болмаса адасады,
Көңілді көтермесе кір басады.
Ахау, Семей! Тіл мен көмей,
Басылмас жанған жүрек сәулем келмей.

Толық

Ахау, сабаз

Жұрағат, өлең айт деп нұсқадың ба-ай,
Айтушы ем сізге түгіл дұшпаныма-ай.
Жаныңа бағалатсам жан жетпейді-ау,
Жетеді кім жақсының мысқалына-ай.

Толық

Ахау, мосым

Ахау, мосым – ахау, мосым,
Өзің көңіл бергенде болса болсын-ай.
Сүйген сәулем, жақын досым,
Аулымыздың арасы жақын қонсын-ай.

Толық

Ахау, лилилай-ау

Есік алды қара су, қалың жиде,
Көңілім онда болса да көзім үйде.
Ахау, лилилай-ау.
Аулың алыс кеткенде, ей, қалқатай,

Толық

Ахау, қызғыш

Ендеше қара батыр, қара батыр,
Туылған көптен жалғыз дара батыр.
Қарашы сипап тұрып кер құласын,
Аяғын, жал-құйрығын тарап жатыр.

Толық

Ахау, керім

Айналайын, қарағым, алтыным-ай,
Ақ жүзіңді көргенде балқыдым-ай.
Көрмегелі көп айдың жүзі болды,
Есен-аман жүрмісің жарқыным-ай.

Толық

Ахау, иғай, қоңыржай

Ойлап тұрсаң дүние шолақ екен-ау,
Бір-біріне адамдар қонақ екен-ау.
Ахоу, иғай,
Қоңыржай,

Толық

Ахау, жар

Ендеше торы дөнен, торы дөнен,
Болады байдан кедей соры жеңген, ахау, жар.
Жел сөзді бес-алты ауыз аямаймын,
Осындай Құдай айдап кезім келген, ахау, жар.

Толық

Ахау, жалған

Айт дегенде өлеңді тіл айтады,
Қандай адам тіліме мін айтады-ай.
Өлең айт деп балалар қолқа салса,
Мен айтпасам, өлеңді кім айтады-ай?

Толық

Ахау, дүлдүл

Өлең десе дауысым, әнге келсін,
Үлкен, кіші отырған кемеңгерсің-ай.
Алдарыңа кез болдым осы үйде,
Күн-күн сайын бақытың дами берсін-ай.

Толық

Ахау, әлиләй

Көктейді тамыр болса жалғыз терек,
Жасыннан суландырған алып қорек-ай.
Ей, ахау, әлиләй,
Ахау, әлиләй-ау.

Толық

Ахау бикем

Қозыбақтың қызы едім, атым Ұмсын,
Серттен тайған жігітті Құдай ұрсын!
Ақбоз үйдің ішінде мен отырсам,
Мені іздеген жігіттер үйге кірсін.

Толық

Ахау, Айым

Атыңнан айналайын қалқатайым,
Шерімді өзіңе айтып тарқатайын.
Қолыма домбыра алып ән шырқасам,
Дауысым ашылады айтқан сайын.

Толық

Аха-хай-ау

Сүйгенім қой ішінде ісек-тұсақ,
Турасам қойдың етін болады ұсақ, қалилай ахуай.
Атасы атамыздың әнші дейді,
Болайық біз де өлсеңші солар құсап, қалилай ахуай.

Толық

Аулым көшіп барады Алмалыға

Аулым көшіп барады Алмалыға,
Ой білмеймін шын істің, айдай, жалғанын-ай.
Бір кетпейтін есімнен есіл қалқам,
Жетер ме екенқол созғанайдай, арманына-ай.

Толық

Ау, Ғайша

Айналайын, ау, Ғайша,
Өкпем деймін, өкпем деймін.
Жаман атың естілсе,
Өкпелеймін, ау, Ғайша,

Толық