Өлең, жыр, ақындар

Желтоқсаным!..

Желтоқсаным!
Алынбаған қамалым,
Ашылмаған аралым,
Асқардағы Дарабоз,

Толық

Отаным – еркіндігім

Жүрегімде жыр оты жанса егер де,
Парасаттан түйір дән болса менде.
Бәрі де, бәрі дағы сенікі – Отан,
Ақтық сыр да – ажал кеп алса демде.

Толық

Туған елім – тоғайым

Беу, жас ағаш,
Балғын өмір балапан,
Тұр ма сүйіп еркелетіп құба таң?
Сенің нәзік жапырағыңды қолаң шаш,

Толық

Көкше десем...

Көкше десем —
Түседi еске көктемiм.
Көкше десем –
Мейiрленер көкте Күн.

Толық

Қасиет қазығы

Қасиетті зәузаты Қанай шалдың,
Қанайы деп бүгіннің сені айтармын.
Тоқпақ жалды тұлпарды, уа, дүния,
Тоқсан бестің торына қамай салдың!

Толық

Бастау

«Бірғыздың» қалың қамысы
Уілдеп әнге салады.
Қарауытып салқын тау іші
Желтаудың баурын шолады.

Толық

Ғабеңнің жұлдызы

Мөп-мөлдір сезім іздесең,
Елестер көзге мұздай таң.
Зергері сөздің кім десең,
Алдымен, Ғабе, сізді айтам.

Толық

Әуезов ескерткіші

Ардақты дос,
Алматыға бардың ба?
Астананың сырларына қандың ба?
Мұхаң отыр мұхит оймен тербеліп,

Толық

Наза

Буыршын тектес ұл едім
Бұйдасын үзген жасынан.
Сезсе де сұмдық жүрегім,
Сескеніп әлі жасыман.

Толық

Сәкнім – шерім

Әупілдек көл басында
Әнмен жанын тербеген.
Ажал-құрық қасында,
Азабы жоқ көрмеген.

Толық

Мағжан мұңы

Жебір заман былапытын жепті ғой,
Жалбыр тонын шешпей ақыр өтті ғой.
Тырнағына татымайтын жандарды
Жүз Мағжанға алмастырман депті ғой.

Толық

Қамшыгер

«Оян!» деді-ау қазағына, қанына,
Қамшы салды-ау намысына, арына.
Қапылумен,
Қамсыздықпен күн кешкен

Толық

Абыз

Ардақ тұтпан сені қалай,
Әулиедей Ахмет абыз.
Кеткеннен соң хакім Абай
Тәуеп еткен қыбыламыз.

Толық

Әлиханның арманы

Жұртым қазақ деп елжіреген еді жүрегі,
Бақыт, махаббат жолына түсуін тіледі.
Заңсыздығымен күресу үшін заманның
Заң біліп шыққан заңғарлардың зият дүрі еді.

Толық

Абай

Бір ғасыр бұрын өткен ақын адам,
Жаның жалын болған ба лапылдаған?!
Иіріміне сезімнің шым батырар,
Найзағайың қандай-ә шатырлаған!

Толық

Махамбет сапары

Төңкеріліп дүние кезегімен,
Ақын кетіп барады өз елінен.
Ақтарылған жыр болып ашу-ыза,
Ар-намысы түйрейді өзегінен.

Толық

Кенесары хан ескерткіші түбіндегі тебіреніс

Астана байтақ басында
Кенекем қонған тұғыр-ай!
Кекілік Сеңгір қасында
Қиылған шәһид ғұмыр-ай.

Толық

Байқоңыр балладасы

Қоңынан ет кесетін жақын жанға,
Ағынан жарылатын асыл зада,
Апарған бізді бастап Байқоңырға
Қайран дос Құттаяқов Шәкизада.

Толық

Қанатты Қазақстан

Қазақстаным – қанаттым,
Жайдарлы шуақ жанаттым.
Құрыштай құйма алтыны
Азаттық атты сабақтың!

Толық

Шапағат

Туар деп күткем күн қашан?
Саулар деп күткем нұр қашан?
Аңсарлы азаттығыммен
Елжіреп дәйім сырласам.

Толық

Былғары табыт

Бермей жүр тыным ғұндарда болған бір ғадет,
Ғұндардың жайын айтпайтын болса – жыр
нәлет.
Мазасызданып

Толық

Шоқан сандықшасы

Даңқы шырқап шыққан шақта асқарға,
Достоевский ақтарды сыр достарға:
Байқаңыздар сандықшаны мына бір,
Жан тербейтін жұмбағынан бос қалма.

Толық

Шошала тас

Бала жастан ойымда, қиялымның көркі еді,
Шошала тас жайында ғажайып бір ертегі.
Алып келген әріден қариясы, данасы,
Жырлаушы еді сол жырды азаматы, баласы,

Толық

Зообақтағы аюлар

Сезімді ғылым не қылсын,
Ғылымға ғылым қажет тек.
Ғылымды ғалым кемірсін,
Ақын қайтеді оған өбектеп.

Толық

Қарсылық

Көзіме тигендей-ақ қамшы бүгін,
Шырқырап бара жатыр жан-шыбыным.
Айқайға бар дауыспен бассам ба екен –
Кеудемді кернеп кетті қарсылығым.

Толық

Айдарбек

Айдарбек аға – бауырға,
Майдангер аға – ауылға.
Қар жастанып, мұз төсеп,
Соғысқан Альпі тауында.

Толық

Бірәлі-дастан

Құдайым рахметiнен құр қылмасын,
Бастаймын Бiрәлiден жырдың басын.
Нар жүгiн заманының көтерiсiп,
Сүйсiнтiп, сұқтандырған сұңғыласын.

Толық

Олжас

Атқандай болған ұлы таң,
Сол күнді қалай ұмытам.
Жадымда қалған суретпен
Жанымды жебеп жылытам.

Толық

Шақантай батырдың құдалығы

Қабанбайдың соңынан ерген еді,
Қалмақпенен соғысып жеңген еді.
Жүз он ұлы жүз он сан ауыл болған
Шақантайға қандай ер тең келеді?

Толық

Қанай – Абылай

Атыңнан айналайын Қанай баба,
Жырламай жайланайын қалай ғана.
Мұңданып аруағың мұнартқандай,
Жарқырап нұр шашқанда талай дана.

Толық

Мақтай – маршал

Сайын дала...
Сақарасы Торғайдың,
Сайын дала сағынышын толғаймын.
Тоқсан толғау –

Толық

Айтайын тыңдасаңыз сезініп(өңделген)

Айтайын тыңдасаңыз сезініп,
Бір әжей мен жолым түсті кезігіп.
Ішіндегі сырын айтар жан таппай,
Отыр екен жалғыз өзі езіліп.

Толық

Қазақ деген батыр ел ғой мәңгілік

Қазақ деген батыр ел ғой мәңгілік,
Ат үйретіп, көкпар тартқан сән қылып.
Қазы, қарта, қымыз, қымыран төл азық.
Бабалардың жолына еріп жалғасып.

Толық

Анамның саясында ер жетіп ем

Анамның саясында ер жетіп ем,
Аяулы ақ бесікте тербетілген.
Анаңдай ақ жаулықты асыл жанды,
Таппайсың айналсаң да жер бетінен.

Толық

Ана жанын күйреме

Ешқашан да қарағым,
Ана жанын күйреме.
Дүниедегі пенденің,
Қайран орны бір төбе,

Толық

Білмедік біз өмір бұндай шырғалаң

Білмедік біз өмір бұндай шырғалаң,
Аттаған соң, ақыл жасты таңқалам.
Болып едік баласы біз ойынның,
Қазір ойлап, бола алмаймын қылқалам.

Толық

Арал, Каспий, Есілім қалдың құрғап

Арал, Каспий, Есілім қалдың құрғап,
Қарасы ғаламаттың бітті қорлап.
Құртпақтың, жауыздықтың ең қорашы,
Адамзат кесірінен қара зарлап.

Толық

Халқым, қайран қазағым

Халқым, қайран қазағым,
Қолың ашық жомартым.
Өзге елдің жұртына,
Жаны ашыған қарағым.

Толық

Зымыраған уақыттар өтіп жатыр

Зымыраған уақыттар өтіп жатыр,
Адамдық дүние үшін өліп жатыр.
Байлық, мансап, рақатты қуамын деп,
Көрге де дайындықсыз кетіп жатыр.

Толық

Бір болсақ, қуанар ем

Қуанар ем,
Бір болсақ, қуанар ем.
Қиындықтан,
Әрқашан құтқарар ем.

Толық