Өлең, жыр, ақындар

Ақпарға семірген атжалмандар

Қыстың суығында,
Үйдің ығында
Қызыл қасқа баспақ тұр еді,
Жүре алмай ақсап тұр еді.

Толық

Ұстаз

Мұз жамылып жатпасын деп қыста мен —
жылы жел боп маңдайымнан сүйіп ең.
Бір ғажайып құзар-шыңды нұсқап ең,
Өзіміздің Алатаудай биік ол...

Толық

Қошалақ

Жатырмысың, самалды сай, сырлы алап,
жусаныңнан сынап-шықтар сырғанап.
Құм-шағылдан өсіп шыққан шоқыңа,
жолаушыдай өте алмадым бір қарап.

Толық

Жылқышы - депутат

Алматыда қарсы алдым
Колхоздағы әкемді.
Көрмегелі қанша күн
Көп жаңалық әкелді.

Толық

Ленинградтық өренім!

Ленинградтық өренім!
Мақтанышым сен едің!
Нева өзенін сүйкімді!
Бұлағымдай көремін.

Толық

Алғыс

Дос-жараным, өренім,
Сүйінішпен келіпті.
Бәрін билеп денемнің
Бір қуаныш ерітті:

Толық

Майшы бала

— Неткен қайсар өзің де,
Бір өлермен баласың!
Сарша тамыз кезінде
Қайда тартып барасың?!

Толық

Орал

Көк астында бір алып,
Көргенімде Оралды.
Көк вагонда ырғалып,
Көкірегімді жыр алды.

Толық

Жігіт

Кездесуге алғаш бетпе-бет
Жүгірді Дон Еділге,
Орнады теңіз көкпеңбек
Құшақтасқан жерінде.

Толық

О, ерлер - ау, ерлер - ау

О, ерлер - ау, ерлер - ау!
Еділге бүгін жау шапты,
Ежелгі ерке, ер Еділ
Солдат болып оқ атты.

Толық

Жүріп келе жатырмын

Жыл жарым болып барады.
Шыққаныма шығыстан,
Қоштасқалы бас иіп
Алатаумен туысқан.

Толық

Мысық пен төбет

Мысыққа қара төбет бұрынғыдай
Арс етпей жылы жүзбен бұрылды жай:
— Кел, достым, қас болмайық, дос болайық,
Сырласып іс істейік досқа лайық,

Толық

Ән құдіреті

Жаның бір күміс үнге тамсанғанда,
балбырап бөленесің қанша арманға!
Бар дүние бұлбұл болып сайрайтындай
Нұрғали ән салғанда!

Толық

Жақсылық туралы жыр

Ей, жарық күн, нұрыңды шаш далама,
шаш нұрыңды қарттарға, жас балаға,
ызғар сіңген жеріме шуақ керек,
мұқтаж оған ауыл да, астана да.

Толық

Жеңеше

Ауылдың сол бір-кезі-ай самала күн.
Жасаңмын, көңілім шат. Дала жаным.
Бетіме шаң тигізбей жүруші еді
қырандай қайран менің ағаларым.

Толық

Майлық пен сулық

Майлық пен сулық бірге өсті,
Бірде жаңа, бірде ескі.
Болып жүрген байғұстар,
Бір күндері тілдесті.

Толық

Терек пен алма

Терек тұр тәкаппар боп кекірейген,
Жел қақса жапырағы желпең қағып,
Иілсе алма ағаштар бүкірейген,
Қарайды жемісіне ел таң қалып.

Толық

Түлкі мен көкқұтан

Көкқұтан көрші болып түлкіменен,
Түндерде нөсерлі бұлт күркіреген,
Достасып, балаларын бірге қорғап,
Боп жүрді болашағын бір тілеген.

Толық

Бала шымшық

Балапан, темір қанат, қызыл тұмсық,
Қауырсын қатып болмай қара қылшық,
Сайрағаны бір күндер сәтті шығып,
Көп аузына ілінді бала шымшық.

Толық

Уақытша жеңістер

Ғасыр буаз болмаса да әділдікке желіндеп,
Қай кезде де Жеңіс даңқы екі топқа бөлінбек:
«МӘҢГІ ЖЕҢІС» және «БАРЛЫҚ УАҚЫТША ЖЕҢІСТЕР».
Күш жоқ осы заңдылықты тайдыра алар өрістен.

Толық

Дара талғам қасіреті

Зор рухи бұла күшке кім тосқауыл бола алар?!
Нағыз ақын мәңгі жастық шуағына оранар.
Үш мың жасқа тартқан Гомер одан әрі жол алар,
Үш ғасырды жеңген Байрон әлі жап-жас саналар.

Толық

Жетінші түйсік

Үйленіп отау көтердің, мінекей, сен де, бала қаз,
Тірліктен, бірақ, жарқыным, үйленбей кеткен адам аз.
Сен түгіл қасқыр қасқырмен, маймыл мен маймыл жұптасқан,
Өз теңін тапқан соң ғана адымын олар нық басқан.

Толық

Әмір-Темірдің соңғы өсиеті

Күш пен ақыл кімде мықты — соның даңқы ең үстем.
Қиып өтіп өзен-көлден,
Қия-шыңнан,
Еңістен.

Толық

Қызбел

Табиғат, құпия әлі сырың жұртқа,
сұлулық сыйла әніме мұңымды ұқ та.
Келемін бас июмен талантыңа
ғашық боп ғұмыр бойы сұлулыққа.

Толық

Ұнатып ем...

Жасымнан ұнатып ем бір жігітті,
сүюдің қиындығын кім біліпті.
Көз қырын тастамай ол өте берді,
жүрекке арқалатып нұрлы үмітті.

Толық

Ұстаз

Заводта болсаң, күнбе-күн
көрінер еді табысың.
Дәрігер болсаң, түрлі емің –
сырқаулы жанның бағы шын.

Толық

Қырланады, сұрланады

Қырланады, сұрланады,
Өңің кейде бұзып дала.
Келіп қарттық бір хабары,
Соқпай көңілің қызыққа да,

Толық

Бақытты бол, қазағым

Бақытты бол, қазағым, қайда жүрме,
Бара алмадық көбінде тойға бірге.
Үлестіріп әркімге беретіндей,
Біздің туған өлкеміз бай ма гүлге?!

Толық

Борыш

Лыпылдап түскеніммен жылдам көзге,
Мен жолдас таба алмадым жырдан өзге.
Қайғыны шабу керек қылышпенен,
Ай-күнің сені аялап тұрған кезде.

Толық

Тарыққанда табынарым - өлеңім

Тарыққанда табынарым - өлеңім,
Жабыққанда жалынарым - өлеңім.
Барлығы да өлеңімде сақтаулы -
Ақын болып нені айттым мен, не дедім.

Толық

Таң атты, біраздан соң күн шығады

Таң атты, біраздан соң күн шығады,
Жаяды бар әлемге нұр шұғаны.
Тағы ерте оянып ап ой қуалап,
Көңілім бір жақтарға құлшынады.

Толық

Өлең жазбасам

Өлең жазбасам, бірдеңем жоғалғандай,
Мазам кетіп жүремін оңала алмай.
Әлсіздік пен мәнсіздік, мазасыздық,
Соңымнан бір ереді олар қалмай.

Толық

Ақын

Ақынның нәзік жүрегі
самалдан тоңар гүл еді.
Халқының махаббатымен
ақсұңқар құстай түледі,

Толық

Қырдағы қыс

Түнімен долы дауыл құрыстаған
секілді арыстандай жыны ұстаған.
Жамылып ақ көрпесін енді ғана
маужырап байтақ дала тыныстаған.

Толық

Бесінші еркек

Намыс туы желбіреген өрінде,
Дүниеге келтірген сан алыпты,
Отырарда, Менің туған жерімде
Мынадай бір асқақ аңыз қалыпты.

Толық

Ананы жоқтау

Айсәуле ана – ақ ана,
балаушы ем сені данаға,
өсиет сөзің санада.
Ұзатып сені сапарға,

Толық

Сандуғаш

Кеудеме сандуғаш құс түнеді ме –
шақырды мені мәңгі Күн еліне.
Әуені тыншытпайды, әлде әнші құс
ұясын салды ма екен жүрегіме?..

Толық

Мақатаев туралы жыр

Бір өзі мұхит сынды жағасы арман,
ағысы жағасына жара салған;
толқыны, тасқындаса, тау қопарып,
жабықса, жусаннан да аласарған.

Толық

Қыз сыры

Жігіттердің жүрегін
Ұрлай бергім келмейді.
Сүйдім деген тілегін
Тыңдай бергім келмейді.

Толық

Дүниеге мейман көңілім

Дүниеге мейман көңілім,
Мақтансам дауа тілерсің.
Өлшеніп берген өмір бар,
Уақытыңмен жүрерсің.

Толық