Ақылды істі асығып ойланбайды,
Ішегің көп жүгірсең майланбайды.

Ілмектер: ақылды, асығу, ой, ішек, майлану

---

---

Ақылдыға айтса, біледі,
Ақымаққа айтса, күледі.

Ілмектер: ақылды, ақымақ, күлу

---

---

Ақылдыға жақындас,
Ақылсыздан өз басыңды алып қаш.

Ілмектер: ақылды, ақымақ, бас

---

---

Ақылдыға ишарат,
Ақымаққа тоқпақ.

Ілмектер: ақымақ, тоқпақ, ишарат, ақылды

---

---

Ақылдыға сөз айтсаң,
Толыса түсер ақылы.
Ақылсызға сөз айтсаң,
Сол күйі қалар ақыры.

Ілмектер: ақылды, ақыл, ақылсыз

---

---

Ақылдыға сөз ерер,
Ақылсызға бөз ерер.

Ілмектер: ақылды, ақылсыз, сөз

---

---

Ақылдымен отыру — ақымаққа жаза,
Ақымақпен отыру — ақылдыға тозақтан жаман қаза.

Ілмектер: ақылды, ақымақ, жаза, тозақ

---

---

Ақылдыны білім ұстамды қылады.

Ілмектер: ақылды, ақыл, білім, ұстамдылық

---

---

Ақымақ әкімнің айналасында жарамсақтар отырады,
Ақылды әкімнің айналасында ақылды адамдар отырады.

Ілмектер: ақымақ, ақылды, әкім, айнала, жарамсақ, адам, отыру

---

---

Ақымақпен жараспа,
Ақылдыдан адаспа.

Ілмектер: ақымақ, ақылды

---

---

Алған қатын ақылды, ізгі болса,
Ол еріне жан болар.
Ақымақ, жауыз болса,
Құр жұмысқа жар болар.

Ілмектер: қатын, ақылды, ізгі, ер, ақымақ, жауыз, жұмыс

---

---

Жүзігі алтын болғанмен,жүзі жарқын емес .

Ілмектер: адамшылық, жарқын жан, алтын адам, мейірімді, ақылды, Таза

---

---

Ақылды мақтанса, істі тындырар,
Ақылсыз мақтанса, аяғын сындырар.

Ілмектер: ақыл, ақылды, мақтану, мақтаншақтық

---

---

Ақылды жігіт атқа да мінер,
Таққа да мінер.

Ілмектер: ақылды, жігіт

---

---

Ақылды "көндім" десе,
Ақымақ "жеңдім" дейді.

Ілмектер: ақылды, ақымақ

---

---

Ақылды арын қорғайды,
Сараң малын қорғайды.

Ілмектер: ақыл, ақылды

---

---

Ақылды кісіні аяла,
Ақымақ кісіні аяма.

Ілмектер: ақылды, ақымақ

---

---