Бойына қарай - ойы.

Ілмектер: бой, ой

---

---

Ойдың түбі - терең,
Ақылдың түбі - берен.

Ілмектер: ой, ақыл

---

---

Әркімнің ойы – атағы,
Көсенің ойы – сақалы.

Ілмектер: ой, сақал, парсы мақалы

---

---

Соқырдың ойы «Көзі бар көп асайды».

Ілмектер: соқыр, көз, ой, парсы мақалы

---

---

Жақсы ой – жарым ырыс.

Ілмектер: жақсы, ой, ырыс

---

---

Кісінің көркі - жүз,
Жүздің көркі - көз,
Ойдың көркі - тіл,
Тілдің көркі - сөз.

Ілмектер: тіл, сөз, көрік, ой

---

---

Сөздің таяғына ойдың шалы сүрінер.

Ілмектер: моңғол халқының мақалы, ой, сөз

---

---

Адамнан тілеген ариды,
Құдайдан тілеген тариды.
Есті кісі әр істі ойменен таниды.

Ілмектер: адам, тілеу, ой

---

---

Ақкөңіл — адам ойының тазасы,
Әділ, тура, ақкөңілге не жетсін,
Парасат пен білімді де қажетсін.

Ілмектер: парасат, білім, ақкөңіл, ой, әділ

---

---

Ақылды ой ойлағанша,
Тентек ісін бітірер.

Ілмектер: ақылды, ой, тентек, іс

---

---

Ақылды істі асығып ойланбайды,
Ішегің көп жүгірсең майланбайды.

Ілмектер: ақылды, асығу, ой, ішек, майлану

---

---

Ақыл-ой мен білім — әр адамның сәулеті.

Ілмектер: ақыл, ой, білім, сәулет

---

---

Ақылы жоқтар азады,
Ойы озбырлар тозады.

Ілмектер: ақыл, ой, озбыр, тозу

---

---

Асыққан ойына жетпес.

Ілмектер: асығу, ой

---

---

Атаның ақ батасы балалардың ойларын біркітеді,
Шешенің қарғысы балалардың зейінін жоқ етеді.

Ілмектер: ата, ана, шеше, бата, қарғыс, зейін, ой

---

---

Атаның баласының ат төбеліндей ой белгісі болсын.

Ілмектер: ата, бала, ой

---

---

Әркімнің ойлап жүрген бір тілегі бар.

Ілмектер: ой, тілек

---

---

Тіл – адам ойының айнасы.

Ілмектер: тіл, ой, айна

---

---

Жел өтпеске сөз өтеді, жер көтергенді ой көтереді.

Ілмектер: Жел, сөз, жер, ой

---

---

Терең ой биікті көргіш.

Ілмектер: ой, биік, Араб мақал-мәтелдері

---

---