Өнерлі баланың он саусағы тең,
Өнерсіз баланың бір саусағы кем.

Ілмектер: өнер, тәрбие, өнеге

---

---

Тең құрбыңнан кем болсаң,
Көрінгенге жем боларсың.

Ілмектер: тәрбие, өнеге

---

---

Абырой қонар жігітке
Ажалды қоян тап келер.

Ілмектер: абырой, тәрбие, жігіт, өнеге

---

---

Жұпары бар жігіттің
Жанында жүр,
Жұтары бар жігіттің
Малында жүр.

Ілмектер: жігіт, өнеге, тәрбие

---

---

Тәрбиелі кісі —
Қант қосқан жармадай,
Тәрбиесіз кісі —
Шаң боратқан арбадай.

Ілмектер: тәрбие, кісі, өнеге

---

---

Әдепсіз бала
Ауыздықсыз атпен тең
Ақылды кәрия
Жазып қойған хатпен тең.

Ілмектер: әдеп, бала, қария, тәрбие, өнеге

---

---

Ақшаңнан айрылсаң,
Өкінерсің, күйінерсің.
Арыңнан айрылсаң,
Қайтып тірі жүрерсің.

Ілмектер: ақша, тәрбие, өнеге

---

---

Қолағашың мықты болса,
Киіз қазық жерге кірер.

Ілмектер: тәрбие, өнеге

---

---

Жігітті — сын шыңдайды.

Ілмектер: сын, өнеге, жігіт

---

---

Не жоқ болса, сол қат.

Ілмектер: өнеге, тәрбие

---

---

Тонының жылылығын иесі біледі.
Көсеуі қысқаның қолы қүйеді.

Ілмектер: тәрбие, өнеге

---

---

Зор шортан шапса,
Қармағыңды әкетеді.
Зормен ұстассаң,
Бармағыңды әкетеді.

Ілмектер: тәрбие, өнеге

---

---

Жас жастың тілегі бір.
Жібектің түйіні бір.

Ілмектер: жігіт, тәрбие, өнеге

---

---

Құрмет етсең,
Құрмет көрерсің.

Ілмектер: құрмет, өнеге, тәрбие

---

---

Жаста берген тәрбие —
Жас қайыңды игендей.

Ілмектер: тәрбие, өнеге

---

---

Жердің үстімен барып,
Астымен қайтыпты.

Ілмектер: тәрбие, өнеге

---

---

Жөн білмеген ағалар:
Бүлініп кетсең қуанып,
Сүрініп кетсең табалар.

Ілмектер: аға, туыс, тәрбие, өнеге

---

---

Ағасына қарай інісі,
Апасына қарай сіңлісі.

Ілмектер: тәрбие, өнеге

---

---

Жер басқанға мәз болма,
Жерде ізің қалмаса.

Ілмектер: тәрбие, өнеге

---

---

Елгезек екі айттырмас.

Ілмектер: тәрбие, өнеге

---

---