Ер, ерлік, батырлық туралы мақал-мәтелдер

Ерлік білекте емес, жүректе.

*** *** *** ***

Ел барда, ер қор болмас,
Ер барда, ел қор болмас.

*** *** *** ***

Батырды жауда, шешенді дауда сына.
 
*** *** *** ***

Батырдан — сауға,
Аңшыдан — сыралғы.
 
*** *** *** ***

Ердің құны — жүз түйе,
Көздің құны — елу тайлақ.
 
*** *** *** ***

Батыр болсаң — жауыңа найзаң тисін,
Бай болсаң — еліңе пайдаң тисін.
 
*** *** *** ***

Мерген қорғаныста тіреніш,
Шабуылда сүйеніш.
 
*** *** *** ***

Мергеннің көзі де мерген,
Қолы да мерген.
 
*** *** *** ***

Еліңді сүйсең ерлік істейсің.
 
*** *** *** ***

Қылышты қорқақты,
Сойылды батыр соғып алады.

*** *** *** ***

Еңбек ерлікке жеткізер,
Ерлік елдікке жеткізер. 

*** *** *** ***

Батырға оқ дарымайды,
Батылға жау жоламайды.
 
*** *** *** ***

Жауынгерге жара да жарасады.
 
*** *** *** ***

Қаһарлы қамал бұзады.
 
*** *** *** ***

Тізерлеп жүріп түңілткеннен,
Тік жүріп өлген артық.
 
*** *** *** ***

Қорқақтың қатыны болғанша,
Батырдың жесірі бол.
 
*** *** *** ***

Ерліктің шарты — өзіне сенгендік.
 
*** *** *** ***

Шапшаң жүргенге шаң жұқпас.
 
*** *** *** ***

Айлалы батыр алдырмас.
 
*** *** *** ***

Ер сасқанда белгілі,
Ат шапқанда белгілі.
 
*** *** *** ***

Батырға таяқ та — жарақ.
 
*** *** *** ***

Отызыңда орда бұзбасаң,
Қырқыңда қырып келдім дегеніңе ешкім сенбейді.
 
*** *** *** ***

Алыссаң атаң да болса жық.
 
*** *** *** ***

Отқа салып ерітсең де,
Алтын сірә жез болмас.
Аяққа шылғау қылсаң да,
Асыл жібек бөз болмас.
 
*** *** *** ***

Жауға жалынба,
Досқа тарылма.
 
*** *** *** ***

Тәуекел ет те тас жұт,
Ажал жетпей өлмек жоқ.
 
*** *** *** ***

Табақ тамағымен жарасты,
Батыр жарағымен жарасты.
 
*** *** *** ***

Батырлық айқаста танылар.
 
*** *** *** ***

Шешінген судан тайынбас.
 
*** *** *** ***

Қашпақ болсаң зымыра.
 
*** *** *** ***

Тәуекелсіз іс бітпейді,
Тәуекел етпеген арықтан өтпейді.
 
*** *** *** ***

Ер жолдасы — тәуекел.
 
*** *** *** ***

Өжет өлімнен қаймықпас.
 
*** *** *** ***

Күш батылдыққа ереді.
 
*** *** *** ***

Тәуекелдің кемесі суға кетпейді.
 
*** *** *** ***

Болат бүгілмес, шорт сынар.
 
*** *** *** ***

Уайым түбі тұңғиық,
Батасың да кетесің.
Тәуекел түбі жел қайық,
Мінесің де өтесің.
 
*** *** *** ***

Аты аталмаған жігіттен,
Аты аталған төбе артық.
 
*** *** *** ***

Қашпақ, қумақ ерге сын,
Көшпек, қонбақ жерге сын.
 
*** *** *** ***

Жомарт бергенін айтпас,
Ер айтқанынан қайтпас.
 
*** *** *** ***

Оқсыз мылтық — таяқ.
 
*** *** *** ***

Дұшпанға тастай қатты бол,
Досыңа балдай тәтті бол.
 
*** *** *** ***

Жүрек — ер, бас — кемеңгер.
 
*** *** *** ***

Ақылдан асар амал жоқ,
Батылдар алмас қамал жоқ.
 
*** *** *** ***

Шамасыз батырлық — шарасыз өлім.
 
*** *** *** ***

Тура ағаш үйге тіреу,
Тура жігіт елге тіреу.
 
*** *** *** ***

Атқыштан ажал қашады.
 
*** *** *** ***

Батырға да жан керек,
Пақырға да жан керек.
 
*** *** *** ***

Ат өнері білінбес,
Бәйгеге түсіп жарыспай.
Ер өнері білінбес,
Қоян-қолтық алыспай.
 
*** *** *** ***

Қимылдаған қыр асар.
 
*** *** *** ***

Ердің ісі — елдің мойнында,
Елдің ісі — ердің мойнында.
 
*** *** *** ***

Ел үмітін ер ақтар,
Ер атағын ел сақтар.
 
*** *** *** ***

Ер салмағын ел көтереді,
Ел салмағын жер көтереді.
 
*** *** *** ***

Ауырлықты жер көтерер,
Ауыр қазынаны ер көтерер.
 
*** *** *** ***

Ұранды елдің — ұрпағы қайсар.
 
*** *** *** ***

Ерлік білектен емес, жүректен.
 
*** *** *** ***

Елін сүйген ер болар.
 
*** *** *** ***

Батыр туса ел ырысы,
Жаңбыр жауса жер ырысы.
 
*** *** *** ***

Бір оқты бұлан көтереді,
Екі оқты ұлан көтереді.
 
*** *** *** ***

Қашпақ, қумақ — ерге сын,
Көшпек, қонбақ — жерге сын.
 
*** *** *** ***

Ат басына күн туса,
Ауыздықпен су ішер.
Ер басына күн туса,
Етігімен су кешер.
 
*** *** *** ***

Бөрі соғар жігіт бөркінен белгілі.
 
*** *** *** ***

Болар елдің баласы он бесінде баспын дер,
болмас елдің баласы отызында даспын дер.
 
*** *** *** ***

Ердің екі сөйлегені өлгені.
 
*** *** *** ***

Ер бір рет өледі,
Қорқақ мың рет өледі.
 
*** *** *** ***

Ерді қорласаң — састырар,
Асты қорласаң — құстырар.
 
*** *** *** ***

Күшті кісі алып та жығады,
Шалып та жығады.
 
*** *** *** ***

Қоянды қамыс өлтіреді,
Ерді намыс өлтіреді.
 
*** *** *** ***

Бөрікті тастап, бөріден құтылуға болмайды.
 
*** *** *** ***

Жауға жаныңды берсең де,
Сырыңды берме.
 
*** *** *** ***

Бақ-бақ еткен текені
Қар жауғанда көреміз,
Батырсыған жігітті
Жау келгенде көреміз.
 
*** *** *** ***

Судан тонын аямаған,
Жаудан жанын аямас.
 
*** *** *** ***

Қауғадан шошынған мал оңбас,
Жаудан шошынған ер оңбас.
 
*** *** *** ***

Болат қайнауда шынығады,
Батыр майданда шынығады.
 
*** *** *** ***

Жүк ауырын нар көтерер,
Ел ауырын ер көтерер.
 
*** *** *** ***

Ұланы бар елдің ұраны бар.
 
*** *** *** ***

Мал қонысын іздейді,
Ер жігіт туысын іздейді.
 
*** *** *** ***

Ер тарықпай, молықпайды.
 
*** *** *** ***

Ер сүрінбей, ел танымас,
Ат сүрінбей, жер танымас.
 
*** *** *** ***

Ер мойнында қыл арқан шірімес.
 
*** *** *** ***

Оқ жетпес жерге қылыш суырма.
 
*** *** *** ***

Ер қартайса, қазанды болар,
Бүркіт қартайса, тышқанды болар.
 
*** *** *** ***

Шын ер — жеңсе тасымас,
Жеңілсе, жасымас.
 
*** *** *** ***

Ерді кебенек ішінде таны.
 
*** *** *** ***

Ердің атын,
Не аты шығарар,
Не қатыны шығарар.
 
*** *** *** ***

Су жетпейін демейді,
Жар жеткізбейді.
Ер жетпейін демейді,
Мал жеткізбейді.
 
*** *** *** ***

Ер бақыттың
Қонғанын білмейді,
Ұшқанын біледі.
 
*** *** *** ***

Қорыққанға қос көрінер.
 
*** *** *** ***

Жау жоқта батыр көп,
Дау жоқта ақыл көп.
 
*** *** *** ***

Ердің жақсысы
Елімен ойласады.
Әйелдің жақсысы,
Ерімен ойласады.
 
*** *** *** ***

Ер қадірін білмеген,
Ел қадірін білмейді.
 
*** *** *** ***

Арманымен ер сұлу,
Орманымен жер сұлу.
 
*** *** *** ***

Тау мен тасты су бұзар,
Ер арасын қу бұзар.
 
*** *** *** ***

Қойдан қойдың несі артық,
Қол басындай еті артық.
Ерден ердің несі артық,
Ойлап айтқан сөзі артық.
 
*** *** *** ***

Тәуекел тау жығар.
 
*** *** *** ***

Ер жоқта ергежейлі ерсінер.
 
*** *** *** ***

Қару күшті емес,
Қару ұстаған күшті.
 
*** *** *** ***

Белдескеннің белін сындыр,
Тірескеннің тізесін бүктір.
 
*** *** *** ***

Қара бет болып қашқаннан,
Қайрат көрсетіп өлген артық. 

---

Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз: