Ахмет Байтұрсыновтың қазақ қоғамындағы рөлі

Ахмет Байтұрсынов сөз өнерінің жоғары руханиятын болашақ ұрпаққа мұра етіп қалдырды. Белгілі қазақ ғалымы және ағартушысы Ахмет Байтұрсынов бүкіл өмірін туған халқының тағдыры мен тілі үшін күреске арнады. Ол сөз өнерінің жоғары руханилығын болашақ ұрпаққа мұра етіп қалдырды.

А. Байтұрсынов-өзін өзі халқына, қазаққа арнаған, оны шексіз сүйетін, ешқашан оларды бай және кедей адамдарға бөлмеген, өз ұлтының дамуына көп күш салған, қазақ халқының дамуы мен рухани байытуына ерекше көңіл бөлген адам.

"Басқа білімді мырзалар атақ пен иық іздегенде, Ахмет жалғыз болды, ол намысы мен қадір-қасиеті үшін күресіп, ұйқысыз халық санасын оятуға, ұлт намысын қысымшылықтан, құлдықтан шайқауға тырысты. Білімді қазақтардың көбі уездік, губернаторлар мен судьяларға сатылды, толмачтар болып орналасты, кейбіреулері тіпті ар – намысты сатты және сатқындықпен айналысты, Ахмет өз жанын қазақ халқына берді", - деп жазды ол туралы замандасы, рухани бауыры Сәкен Сейфуллин.

Қазақ тілінің ғылым ретінде пайда болуына "Алаш"зиялыларының өкілдері тікелей әсер еткені бәрімізге белгілі. Жалпы, қазақ тіл білімін зерттеу мен таныстыруда Ахмет Байтұрсыновтың "оқу құралы" мен "тілдік құрал" ерекше рөл атқарады. Қазақ тіл білімінің іргетасын қалаудағы Ахметтің тағы бір маңызды еңбегі – осы ғылым саласындағы терминдерді қалыптастыру. Ол қазақ тілінің грамматикасына жататын әр категорияның қазақша атауларын ұсынды. Біз әлі күнге дейін қолданып жүрген "зат есім, сын есім, етістік, есік, одағай, үстеу, кету, бастау, баяндауыш, жай сөз, құрмалас сөз, қаратпа сөз" сияқты лингвистикалық терминдерді қазақ ұлтының ұлы ұстазы ойлап тапқан.

Ахмет Байтұрсынов сөз өнерінің жоғары руханиятын болашақ ұрпаққа мұра етіп қалдырды. Белгілі қазақ ғалымы және ағартушысы Ахмет Байтұрсынов бүкіл өмірін туған халқының тағдыры мен тілі үшін күреске арнады. Ол сөз өнерінің жоғары руханилығын болашақ ұрпаққа мұра етіп қалдырды.

А. Байтұрсынов-өзін өзі халқына, қазаққа арнаған, оны шексіз сүйетін, ешқашан оларды бай және кедей адамдарға бөлмеген, өз ұлтының дамуына көп күш салған, қазақ халқының дамуы мен рухани байытуына ерекше көңіл бөлген адам.

"Басқа білімді мырзалар атақ пен иық іздегенде, Ахмет жалғыз болды, ол намысы мен қадір-қасиеті үшін күресіп, ұйқысыз халық санасын оятуға, ұлт намысын қысымшылықтан, құлдықтан шайқауға тырысты. Білімді қазақтардың көбі уездік, губернаторлар мен судьяларға сатылды, толмачтар болып орналасты, кейбіреулері тіпті ар – намысты сатты және сатқындықпен айналысты, Ахмет өз жанын қазақ халқына берді", - деп жазды ол туралы замандасы, рухани бауыры Сәкен Сейфуллин.

Қазақ тілінің ғылым ретінде пайда болуына "Алаш"зиялыларының өкілдері тікелей әсер еткені бәрімізге белгілі. Жалпы, қазақ тіл білімін зерттеу мен таныстыруда Ахмет Байтұрсыновтың "оқу құралы" мен "тілдік құрал" ерекше рөл атқарады. Қазақ тіл білімінің іргетасын қалаудағы Ахметтің тағы бір маңызды еңбегі – осы ғылым саласындағы терминдерді қалыптастыру. Ол қазақ тілінің грамматикасына жататын әр категорияның қазақша атауларын ұсынды. Біз әлі күнге дейін қолданып жүрген "зат есім, сын есім, етістік, есік, одағай, үстеу, кету, бастау, баяндауыш, жай сөз, құрмалас сөз, қаратпа сөз" сияқты лингвистикалық терминдерді қазақ ұлтының ұлы ұстазы ойлап тапқан.

Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ 1-курс магистанты Суйеубай Ұ. Н.

Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз: