Болашақты құру: Қазақстанға неге компромисстер емес, стандарттар қажет – сарапшы Алмас Кисабековтың пікірі

Құрылыс саласы — бұл жай ғана қозғалыстағы экономика емес. Бұл мектептер мен ауруханалардың саулығы, үйлердің қауіпсіздігі, көпірлердің және мәдени объектілердің тұрақтығы. Қазақстанда урбанистикалық дамудың қарқынды жүруі аясында мынадай өткір сұрақ туындайды: біз шынымен де сапалы құрылыс салып жатырмыз ба? Сонымен қатар ғимарат 5 жыл емес, 50 жыл тұруы үшін кім жауапты болуы керек?

Осы сұрақтарға Алмас Кисабеков — Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген құрылысшысы, техникалық қадағалау саласының сарапшысы және ЖШС «Казстройсистема» бас директорының орынбасары жауап береді. Оның еңбек жолында елдегі ең ірі инфрақұрылымдық жобаларға қатысу тәжірибесі бар.

Бақылау парағынан — жауапкершілікке негізделген мәдениетке

Алмас Қисабеков осы салада 20 жылдан астам уақыт жұмыс істей жүріп, мемлекеттік маңызы бар әкімшілік ғимараттар, өнеркәсіптік кәсіпорындар, мәдениет мекемелері, сондай-ақ ЭКСПО-2017 жобасы аясында жүзеге асырылған ұлттық маңызы бар нысандардың құрылысын қадағалады. Алайда, оның айтуынша, басты сын-қатер — бұл оның ауқымы емес, орындау сапасы мен ұзақ мерзімді сенімділігі.

«Техникалық қадағалау — бұл жай ғана формалдылық емес. Бұл — сапасыз жұмысты тоқтататын шекара. Біз тек бетон мен арматураны ғана емес, болашақ ғимараттарды тексеріп, сол жерде өмір сүретін, оқитын немесе жұмыс істейтін адамдардың қауіпсіздігін қамтамасыз етеміз», — дейді сарапшы.

Халықаралық стандарттар — бұл сән емес, қажеттілік

Алмас Қисабеков Қазақстанда халықаралық құрылыс стандарттарын енгізу мәселесіне ерекше назар аударады. ЭКСПО-2017 көрмесіне дайындық барысында ол нормативтік базаны талқылау мен талдау жұмыстарына қатысып, халықаралық тәсілдер мен отандық құрылыс саласының болмыстарының арасындағы байланысты орнатуға көмектесті. Алмас стандарттарды әзірлеу процесіне белсенді қатысып, оларды қазақстандық жағдайларды ескере отырып іс жүзінде қолдану бойынша жұмыс жүргізді.

«Қазақстанның климаттық жағдайы ерекше. Халықаралық стандартты жай ғана көшіріп алу жеткіліксіз — біздің жағдайда нақты қандай шешімдер жұмыс істейтінін түсіну маңызды. Теория мен практиканың арасындағы осы байланысты орнатуға мен өз үлесімді қостым», — дейді.

Осындай жұмыс жобалаушылар мен реттеуші органдарға, әсіресе энергия үнемдейтін және экологиялық нысандарды жобалау кезінде жиі кездесетін қателіктерден аулақ болуға мүмкіндік береді

Бұл саланың мәселесі заңда емес – оның қолданылуында

Қазақстандағы құрылыс саласындағы ең өзекті сын-қатерлердің бірі ретінде Кисабеков мыналарды атап өтеді:

• жобалау мерзімдері мен технологиялық регламенттердің сақталмауы;
• сертификатталмаған немесе сәйкес келмейтін материалдарды қолдану;
• жобаның барлық кезеңдерінде бақылаудың әлсіздігі;
• қолданылатын шешімдердің экологиялық тұрғыдан жеткіліксіз бағалануы.

Оның пікірінше бұл мәселелерді тек қана қадағалау саласындағы ашықтықты арттыру мен жобалаудан бастап нысанды тапсыруға дейінгі барлық кезеңдерде жауапкершілікті күшейту арқылы шешуге болады.

Білім — саланың негізі

Алмас Қисабековтің пікірінше құрылыс саласының тұрақты дамуы кадрлардың біліктілігін жүйелі түрде арттырусыз және білім құрылыс жылдамдығынан кем бағаланбайтын орта қалыптаспайынша мүмкін емес.

«Медицинадағы қателіктер тәріздес құрылыс саласында да қателік кешірілмейді. Егер бұл кәсіпте оқыту мен білім алмасу мәдениеті қалыптаспаса, онда өрлеу де болмайды», — деп ойлайды.

Практикалық бағыттағы білім беру мәселесі ерекше өзектілікке ие: жоғары оқу орындарының көптеген түлектері құрылыс алаңында жұмысқа бейімделуде қиындықтарға тап болады. Қисабековтің пікірінше, тәжірибелі мамандардың міндеті тек сызбалармен бөлісу емес, сонымен қатар нақты практикалық шешімдерді де көрсету.

Ол техникалық қадағалау мен жобалауды инженерлік факультеттердің оқу бағдарламаларына енгізуді, мамандар ұрпағы арасындағы диалог алаңдарын құруды және «дұрыс салу» ерлік емес, қалыпты жағдай саналатын кәсіби ортаны қалыптастыруды қолдайды.

«Колледждерден бастап құрылыс компанияларына дейін: Ағартушылық жұмыс қателіктен емес, тәлімгерлік пен стандарттардан басталуы керек», — дейді сарапшы.

Сапалы құру дегеніміз не?

Қисабеков үшін сапа — бұл тек тегіс қабырғалар мен сәнді қасбет емес. Бұл — қауіпсіздік, пайдалану мерзімі, экологиялылық және энергия тиімділігі. Мұндай нәтижеге тек саланың негізінде асығыстық емес, кәсіби тәртіп пен жауапкершілік жатқан жағдайда ғана қол жеткізуге болады

«Егер біз көптеген жылдарға шыдай алатын құрылыс салғымыз келсе —адалдықпен салуымыз керек. Құрылысқа техникалық қадағалау — бұл құрылысшыға кедергі емес, сапаға жету жолындағы серіктесі», — деп түйіндейді.

Мақала авторы:  Болат Руслан

---

Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз: