Өлең, жыр, ақындар

Қадыр Мырза Әли

Қадыр Ғинаятұлы Мырзалиев, Қадыр Мырза Әлі (1935 жылы туған) — ақын, Қазақстанның халық жазушысы (1995), ҚР Әнұранының сөзін жазған авторлардың бірі
Ақын 1935 жылы 5 қазанда Орал облысының Жымпиты кентінде туған. 1958 жылы Қазақ мемлекеттік университетінің филология факультетін тәмамдаған. Еңбек жолын сол кезде жаңадан ашылған балалар журналы «Балдырғаннан» бастаған. «Жұлдыз» журналы редакциясында поэзия және сын бөлімінің меңгерушісі, жауапты хатшы, бас редактордың орынбасары, 1968-1973 жылдары «Жазушы» баспасында қазақ поэзиясы бөлімінің меңгерушісі, «Балауса» баспасының редакторы, кейін Қазақстан Жазушылар одағында поэзия секциясының кеңесшісі болған. 1966 жылы «Ой орманы» жинағы үшін Қазақстан Ленин комсомолының сыйлығы берілді. 1980 жылы «Жерұйық» жыр кітабы үшін Қазақ КСР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты атанды. Ол Қазақстанның халық жазушысы. 2001 жылы Тәуелсіз «Тарлан» сыйлығын алды.


Туындылары Өлеңдері Нақыл сөздері

Адам күліп тумайды, туа сала күлмейді.
Үйренеді күлуді, бірақ күліп өлмейді.
Адам жылап туады, жатады жұрт жұбатып,
Және жылап өледі, өзгені де жылатып.
Жылайтыны туарда – жамандар бар қинайтын,
Жылайтыны өлерде – жақсылар бар қимайтын.

Ілмектер: адам, жылау, жамандар, жақсылар Қадыр Мырза Әли

Ана тілің – арың бұл, Ұятың боп тұр бетте.
Өзге тілдің бәрін біл, Өз тіліңді құрметте!..

Ілмектер: ана тіл, тіл, ұят, құрмет Қадыр Мырза Әли

Абыройыңды жауып жүрудің өзі оңай шаруа емес!

Ілмектер: абырой, шаруа Қадыр Мырза Әли

Лайық емес адамға даңқ жоламайды.

Ілмектер: адам, даңқ Қадыр Мырза Әли

Әкеңді білмеген ештеңе емес, қаптаған халықтың ішінен ұлтыңды білмеген не деген сұмдық!

Ілмектер: халық, ұлт, әке Қадыр Мырза Әли

Талант – халық қазынасы. Талантты қадірлемеу халықтың намысына тиеді.

Ілмектер: талант, намыс, халық, қазына Қадыр Мырза Әли

Адам кейде өз үйіне де сыймайды.

Ілмектер: адам, үй Қадыр Мырза Әли

Адам алысқа қараймын деп, жақындағысын көрмейді.

Ілмектер: адам, көру Қадыр Мырза Әли

Адам боп оңай туғанмен,
Адам боп қалу көп қиын.

Ілмектер: адам, қиын, оңай Қадыр Мырза Әли

Тілің болса, үнің бар,
Тіл болмаса, түгің жоқ...

Ілмектер: тіл Қадыр Мырза Әли

Басқа қамың түк емес,
Тілдің қамы тұрғанда.

Ілмектер: тіл Қадыр Мырза Әли

Ана тілің – біліп қой, -
Еркіндігің, теңдігің.
Ана тілің – біліп қой, -
Мақтанышың, елдігің.

Ілмектер: ана тілі, еркіндік, мақтаныш Қадыр Мырза Әли

Ақша талғамға қызмет етеді.

Ілмектер: ақша, талғам Қадыр Мырза Әли

«Қан сасыған хан сарайы» дейді қазақтар. Осыны халық өте ерте түсінген.

Ілмектер: қазақ, хан, қан, халық Қадыр Мырза Әли

Әңгіменің төркіні — әңгіме.

Ілмектер: әңгіме, төркін Қадыр Мырза Әли

Өлімнен де ауыр ит өмір кімге керек?!

Ілмектер: өлім, өмір Қадыр Мырза Әли

Еуропа ондаған халықты отарласа, темекі мен есірткі Еуропаны отарлады.

Ілмектер: Еуропа, темекі, есірткі Қадыр Мырза Әли

Бүкіл ақын атаулыны маскүнем ғып көрсету – мақсат емес. Менде ондай ой жоқ. Ал енді ішпейтін ақын тағы аз.

Ілмектер: мақсат, ақын, маскүнем Қадыр Мырза Әли

Дегенмен арақтың істемейтіні жоқ, дәлірек айтсақ, істетпейтіні жоқ.

Ілмектер: арақ Қадыр Мырза Әли

Нағыз қайыршы ұрлық жасамайды.

Ілмектер: қайыршы Қадыр Мырза Әли

Қарап көріңіз