Алатау аясында
1
Екен-ау жер әсемі Медеу, Медет!
Шыққанда шоқтығына күн дөңгелеп,
Оятып тауды таңғы ұйқысынан,
Бауырынан күй еседі бір керемет.
Ақша қар — таудың зерлі тақиясы,
Шындары шөккен нардай бұлт ұясы.
Талтүсте қарауытқан қойнаулары
Секілді табиғаттың құпиясы.
Құс сайрап көк аспанның қиырынан,
Тұрғанда тау үстіне құйылып ән,
Қылыштай дірілдейді күн көзінде
Ақ бұлақ шыңның түскен иығынан.
Сыр айтып сыпсың қайың қарағайға,
Бұлбұлдың әні еседі әлдеқайда.
Сығалар әккі барыс жапырақтан
Қойтастың үстіндегі құралайға.
Маралдың сол мезетте дауысы келіп,
Құралай ықшам ырғып, кетер желіп.
Тас шашып табанымен қалар барыс,
Биіктен қылаң етіп өтер елік.
Жарда ұшып жарбаң етіп тас жапалақ.
Сұр бөрі жүгіреді тал тасалап.
Сарыауыз балапандай сарық қойлар
Жусайды бір қойнауда оңаша қап.
Сәл ғана бір биікте бұл арадан,
Қойшы тұр ат суарып құламадан.
Аймақтың сақшысындай жіті жанар
Астынан саусағының сығалаған.
Рауғаш, тал, тораңғы, жалбыз жалпақ,
Қымыздық, қырмызы гүл қызыл қалпақ.
Алуан бедеріне жұпар сіңген
Кілемдей көз тұндырып жатыр алқап.
Он таудың Медеу, Медет ортасында,
Ұқсайды күмбез шыңдар қақпасына.
Тауларды қауыштырған көкжиекпен
Жүйткіген өрге қарай топ машина.
Екен ғой Медеу, Медет жер көркемі,
Бауырынан төмен тоқсан сел кетеді.
Бесігі қуаныштың, рақаттың
Еңбектен тыныс алған ер мекені.
2
Бір жазыққа алты асқақ
Таласып шыңдар шеккендей,
Ортадан ойып жер тастап,
Ашуын соған төккендей.
Көл екен бір ғажайып,
Қарасаң кезің талатын.
Төсінде қалқып сан қайық,
Қарлығаш малған қанатын.
Қып-қызыл жақпар тас шуда
Қолменен қашап өргендей.
Жүрегі тайып шапшуға
Жолбарыс сусап өлгендей.
Бар дейсің мұнда қандай сыр,
Көк шыныдай көл беті.
Аспан жасыл, тау жасыл,
Тартыпты соған перзенті.
Бар ма екен тосын сұлулық,
Есік көлдің көркіндей!
Жанымыз қалды тынығып,
Осынау айдың бетіндей.
3
Көңілін көлдей асқақ тым,
Есуден кім жалыққан!
Қорықпа, досым — жас ақын,
Қалтылдаған қайықтан!
Жанында жатыр жыр тұнып
Толқындай соқпай жар төсін.
Сол өлең бір күн бұлқынып,
Көтеріп кетсе қайтесің?!
4
Құшағынан сытылып
Алқаракөк аспанның,
Алтын табақ ай жатты
Өркешінде қос таудың.
Әр төбеде жиылып
Қараймыз біз көз алмай.
Бар жанарды үйіріп
Ай да тұрды қозғалмай.
Көрді ме екен Алатау
Өзінің мұз - қар басын,
Табиғаттай сұлудың
Ұстап тұрып айнасын?!
5
«Жолығыс тауы» деп мұны
Кім екен қызық атаған?!
Көзіңді тартар көп гүлі
Көргенде құмар тарқаған.
Алқынып шығып басына,
Баса алмай жүрек дүрсілін,
Сүйеніп таудың тасына,
Айтты екен қызға кім сырын?!
Белгісіз бәрі... тым-тырыс,
Жағалай майса көк шалғын.
Қатпайды маңай еш дыбыс
Құпиясын сақтап жастардың.
* * *
Төңірек сәтте тыншықты,
Біртіндеп сөніп кешкі арай.
Атылып тауға қыз шықты
Арғымақ жалын ұстамай.
— Жылқы өрісін бетке алып
Қайын құрық ұстаған,
Осынау кеткен аттанып
Таныс па еді қыз саған? —
Дейді досым жалт қарап,
Мен үңілем тағы да.
Еркін қайрат, бақ, талап
Келді көздің алдына...
Шалып қияқ бастарын
Желге тартты көп асау.
Бұлты қонып аспанның.
Қарауытты Алатау...
* * *
Ақ боз аттың үстінде
Ақын шапты көсілтіп.
Дала аңсаған кісіге
Бәрінен де осы ынтық.
Тауда қалды жаңғырық,
Сатырлаған тұяқтан.
Оң қолында тал құрық,
Қуды асауды құрақтан.
Ауызында бал қияқ
Желге тартты шу асау.
Ақын шапты құлдилап,
Қарай берді Алатау.
Қуамын деп асауды
Қуды ма, әлде, кім білсін —
Қиялдың жүйрік тұлпарын,
Өткір ұйқас жебесін!
* * *
Асқар тауға қыдырсаң,
Аласармас көңілің.
Өрмелесең, жығылсақ —
Елестейді өмірің.
Аспан жақын қаракөк,
Аңырасың сәл тұрып.
«Аялдама, алға!» — деп
Шың тұрады шақырып.
Көңілің тасып беймезгіл,
Сен шақырсаң егесіп.
Алыстайды шың түгіл
Алдындағы төбешік.
Болдырма, көңіл жүйрігі,
Тағы да алға, тағы да.
Осылай мезгіл бұйрығы,
Осылай өмір заңы да!
1955 жыл
- Джон Максвелл
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі