Бесік қалған

Баллада

"Тәңірден, деп, бұйырса, таңғы несіп",
Шыға келдік бір белге әңгіме есіп.
Ауыл көшіп кетіпті. Жұртында тек,
Қызыл сырлы қалыпты сәнді бесік.
Топ басшымыз бөгелді шалт бұрылып,
Бәріміз де үйірілдік қалт кідіріп.
Әлденеге күйзеліп күбірлеп тұр,
Ортадағы обадай қарт түңіліп.
Күздің желі бебеулеп бошаласын,
Күбір-күбір... Әлі тұр қосағасым.
"Алып шыққан ел ек қой, қай жұттан да,
Шаңырағын, бесігін, босағасын".
Қабағынан кәрімнің зілді көрдім,
Қара ошақтан оты өшкен күлді көрдім.
Қосақабат қартпенен күрсінеді,
Қақпан белі қайысып піл-күреңнің.
Кіл төбені ықтатып тұр қара шың,
Тозған көзбен шолады қыр-даласын.
... Әлде ұмытып қалдырған, әлде әдейі,
Бәлкім, біреу, баласы тұрмағасын.
Келе алмай тұр қария тобасына,
Асығыстау сөз болар о да, сірә,
Ары кетсе, бесікті қоятын-дұр,
Шетінеген сәбидің моласына.
Қонатын жер табылар төбе болса,
Алмай ма екен аластап көне болса.
Тіле артының қайырын, жақсылықтың,
Нышаны емес, балалар, не де болса.
Бір кездері бөбекке сая бесік,
Бедер көше бастаған, бояуы өшіп.
Еппен ғана бесікті тербетеді,
Жетім желі даланың жаяу есіп.
Шарпығандай үйінің есігін от,
Шал тұр әлі елестер есін іреп.
"Болмаған бір іс екен, - дейді тағы,
бесігі жоқ ауылдың — несібі жоқ".
Сайратқандай шығарып төріне абыз,
Бұл даланың айтады желі де аңыз.
"Бір бесікті соншама жыр қылды!"-деп,
Күліп жүрдік. Баламыз, нені ұғамыз?!
Бала болдық. Тай міндік. Ойын қудық.
Ересейіп әрнеге зейін бұрдық.
Бесігі мен есігін қастерлеген,
Шал сөзінің астарын кейін білдік!
Кеткенімен көп жылдар кірпік іліп,
Көзімде әлі сол бір шал тұр түңіліп.
Бесікті алып мың өрттен өткен еді ол,
Кете жаздап ұрқы да ұлты құрып.
Сол кісіден тыңдап ем жастай дастан:
"Бала көрдік,-дейтін-ді, (қаз, тәй басқан),
Ана көрдік ажалға бас байласқан,
Ақ дүлей мен қызыл өрт шарпысқанда,
Бесігін ап, қос ұлын тастай қашқан".
Деуші еді шал,
Көз жасы мұртта жанған,
Кірпігінде мөлтілдеп ұрттам-арман.
Бөтенге - аңыз,
Маған - шын.
Жұртқа - жалған,
Жақсы білем.
Зауалды ұлт қамалған.
Шар-шар етіп жылайды түсімде ылғи,
Жалғыз бесік,
Баяғы жұртта қалған.

---