Қайран, жастық

Сардарлық уақытым өтіп кетіп,
Тоқтадым осы кезде кәрілік жетіп.
Кешегі жалындаған жастық шақты,
Отырмын көз алдыма елестетіп.

Өттің бе шыныменен шірікін жастық,
Желігіп қызығына қадам бастық.
Жиналған қыз-бозбала ойын-тойға,
Бас қосып әрбір жақтан араластық.

Қызықтың басқа келген бәрін тастап,
Безініп бұл кезеңге неге қаштық.
Жастық өтіп, орта жас жетсе-дағы,
Дұшпанды қан майданда бүктеп бастық.

Өттің бе расында жастық шіркін,
Оралып келмейтін боп дүркін-дүркін.
Топталған қыз-бозбала думанды той,
Балқытып тас жібіткен ойын-күлкің.

Қызықтың жастықтағы бәрін тастап,
Жеттің бе Қожаекеңе кәрілік шіркін.
Жастық түгіл орта жас ғайып болып,
Билеуге келмей қалды ғұмырды еркім.

Адамға өне бойы жолдас болмай,
Өтерсің әр пендеден дүние шіркін.
Жапырақтай қазан ұрған өңі кетіп,
Сақталмайды қартайғанда жастық көркің.

Қалдың ба, қайран жастық, жүрмей еріп,
Бір кезде ілестірген жолдас көріп.
Сағымдай кездейсоқта бұлдыр қағып,
Дариға-ай, кете бардың бізден жеріп.

Секілді қоламтадай бықсып жанбай,
Жастық шақ қызығыңа қалдық қанбай.
Үн қосып қобыз бенен домбыраға,
Шырқаушы ек, әсем әнді қажып-талмай.

Сияқты жел-құйындай өте шықты,
Алданып қала бердік қонбай жүріп.
Көңілін хал-хадари тауып едік,
Қалдырдың ұмытпастай неңді беріп.

Өттің бе, есіл жастық көрген түстей,
Тойыппыз қызығыңа жемей, ішпей.
Арманда асыл заттан қалғаны бар,
Күндерден қазан-ошақ оттан түспей.

Жасқанып жапалақтан қапы кетіп,
Аққуға ұядағы қыран түспей.
Лажсыз өтіп кетті бұл дер уақыт,
Шаттанар өз қалпына келген істей.

Барымен базарлаған тауып ап жүр,
Заманнан үміт еткен тамағы іспей.
Ордабасы болған кез о дағы өтті,
Шаршап кеп ұйықтап жатып көрген түстей.

Шынында өткен дәурен түс секілді,
Жастық шақ бір жарамды іс секілді.
Әркімнің шабытында бір тоят бар,
Жігіттік алғыр қыран құс секілді.

Аты бар, бірақ заты теңелмейтін,
Қола, жез, алтын, күміс, мыс сияқты.
Сол мезгіл түскенменен ойға келіп,
Оралу енді қиын іс сияқты.

Ойлаумен арманды іске жету қиын,
Таусылды кәрілік жеңіп баста миым.
Жастықтың қызығы өтті ұлғайған соң,
Болса да ауылымда думан-жиын.

Алды-артын байқатпайды ғұмыр шіркін,
Қызығы жігіттіктің соққан құйын.
Сарқылмай бойда қуат тұрған шақта,
Жасадық зергер болып түрлі бұйым.

Әзәлда болса шаруа тәңірі жазған,
Ажалсыз кімдер өлмек қайғы-наздан.
Пұшайман көңілде боп еш пайда жоқ,
Бөктергі тояттайды қоңыр қаздан.

Әркімдер жолы болмай жем болып жүр,
Қорынған мекенінде сахы наздан.
Сөз емес табалаған әлеуметім,
Ескермей күн өткіздік ақыл аздан.

Пенденің жастық шағы базар екен,
Еті тығыз, беті қызыл ажар екен.
Қартайып күш-қайраты кеміген соң,
Адамзат жылдан-жылға азады екен.

Жастықта жігіт кісі озады екен,
Ду десе, делебесі қозады екен.
Жас жетіп, уақыты өткен сайын,
Матадай өңі оңған тозады екен.

Шашы мен сақал-мұртын қырау шалса,
Пендеге кәріліктің жеткені екен.
Көз нұры мен тізеге ақау келсе,
Адамның денсаулығы біткен екен.

Ентігу мен алқыну пайда болса,
Дейтұғын ол ажалдың хабары екен.
Сақтанбау дер кезінде әр пендеге,
Байқасаң барып тұрған залал екен.

Бар болып, ағайының көзді болса,
Ол-дағы қарағаштай панаң екен.
Дүниеден демің бітіп өтіп кетсең,
Мирасхор артыңдағы балаң екен.

Атыңды жоғалтпайтын ұлың болса,
Шырағың өлсең-дағы жанады екен.
Егерде ұлың болмай, дүниеден өтсең,
Біржола отың өшіп қалады екен.

---