Әбішке
Бір сергіп қайтсам ба екен елге барып,
жаныма жарқын мінез жеңгені алып,
жүзімді жоннан ескен желге жанып,
сатусыз сезімдерге бір сүңгісем,
Мәңгілікпен кездесу
- Біз мынаны білеміз:
сіздің жүрегіңіз бәрін де батыл жырлайды,
қуаныш, қайғыға батып жырлайды –
сол бізді өзіңізге ғашық еткен.
Көрген емес жанымды жасқап елім
Көрген емес жанымды жасқап елім,
мүмкін жасқамағаннан асқақ едім.
Дұшпаным жоқ жырымды көре алмаудан
жек көретін жандардан басқа менің.
Шынымды айттым – сенбеді
Шынымды айттым – сенбеді,
құлап жаттым – келмеді.
Жаға алмайтын жақсыға
жаман болдым жердегі,
Баттың деп бекер зар-мұңға
Баттың деп бекер зар-мұңға
қиялыма менің таңданба:
қасқайып тұрып алдыңда
қаһарын төгер жан бар ма?
Шеберсің-ау, табиғат, шіркін, ана!
Шеберсің-ау, табиғат, шіркін, ана!
Алмасса да сан заман ғұрпы жаңа,
заңдылық бір: қояны қойдан бөлек,
жуыспайды батардай бір күнәға,
Қолында билік барларға
Қолында билік барларға
жағынып жалпаң қаққандар,
секіріп аттап ардан да,
биліксіздерді таптаңдар!
Ажал деген бір мерген
Басыма қаза тастары
түскенде, таппай көңілге ем,
адам боп аяқ басқалы
зар шегіп келем өлімнен.
Масаты жер құбылған жұмақ таңда
Масаты жер құбылған жұмақ таңда
талай-талай салса да мұз, ақ қарға,
мені қателестірген, күрсіндірген
жылдарымды қимаймын ұзатқанда.
Мұнарлы шыңдай сағым-мұң
Мұнарлы шыңдай сағым-мұң,
бермейді маған бір тыным,
жүрсем де мынау жанымның
бүтіндей алмай жыртығын.
Өкпелеп жүрсіңдер ме?
Өкпелеп жүрсіңдер ме?
Жетпегендей бір демі тылсым кеуде
тұншығады бейуақыт сендерді ойлап
оңаша күрсінгенде,
Тегі, менің мойнымда мың қарыз бар
Тегі, менің мойнымда мың қарыз бар,
соны ойласам, соққандай шыңнан ызғар,
менде құйттай жүрек пен тұлға мұздар.
Соларды өтей алам ба, ертең мені
Жүрегімнің келеді жорамалы
Жүрегімнің келеді жорамалы,
түсінгем жоқ өзім де оған әлі;
ал кетіскен достардың бәрі маған
түбінде бір қайтадан оралады.
Жанымды шырмап менің бұлыңғыр мұң
Жанымды шырмап менің бұлыңғыр мұң
қайғыдан аласұрдым, сүріндім мың.
Еш пенде шыдамастай қылығыммен
сендерді қаншама рет түңілдірдім.
Жібімей жанның тоңдары
Жібімей жанның тоңдары,
ішінде жатсын бұлт тегі,
жарқылдап тұрсаң болғаны –
жақсы көреді жұрт сені.
Тағдыр жайлы, ел жайлы, қаза жайлы
Тағдыр жайлы, ел жайлы, қаза жайлы,
өмір жайлы, дос жайлы жаз арайлы,
жақсы, жаман ойлар кеп оңашада
маған тыным бермейді, мазалайды.
Құшқанда мені жиі айқара мұң
Құшқанда мені жиі айқара мұң,
жанарым жасқа толып, байқамадым:
жас іні, жайсаң аға жақсылығын
енді ойлап, дариядай шайқаламын.
Достарым, ортам, қоғамым
Достарым, ортам, қоғамым,
оларсыз, семем, соламын.
Салқындық сеуіп, сырт берсе,
көңілімде – кірбің, жоқ әнім,
Жанымның қозғалысы, ағыстары
Жанымның қозғалысы, ағыстары –
өзіңе бұрыннан да таныс бәрі,
өзіме бағынбайды тасқын судай,
кеудемнен ән ұшқалы.
Дәреже ме, орта ма жан ержеткен
Дәреже ме, орта ма жан ержеткен,
үлкен-кіші тұғыр ма әрең жеткен –
өзгертеді әйтеуір адамды ылғи,
өзгереді бәрі де әлемде өктем.
Жан беріп, жан алысар дос іздедім
Жан беріп, жан алысар дос іздедім,
дос деген ұғымым да тосын менің.
Майысып-қайыспайтын болмысымнан
морт сынбас майысқақтар шошыр керім.
Бағың жүріп тұрғанда, бәрі жақын
Бағың жүріп тұрғанда, бәрі жақын,
досың да көп іздейтін, сағынатын,
арыңды арлап, сөзіңді сөйлер сенің
жүргеніңде жоламай жаныңа түн.
Ортасында достардың
Ортасында достардың
сәуле шашып бір жарық,
табанымда – көк шалғын,
келе жатам нұрланып.
Керек емес ешкім де!
Керек емес ешкім де!
Құрсын бәрі!
Сыйласқан боп жүргені, ұмсынғаны.
Ақтарылар тазарып досыңның да
Топтардан озбай, қалмай да
Топтардан озбай, қалмай да,
жүргенде досым көп қандай.
Біткендей жалғыз маңдайға
елжіреп қарар, оқталмай.
Жұртқа жағар құлқым жоқ өзімнің де
Жұртқа жағар құлқым жоқ өзімнің де,
құлақ аспай ақ ниет, көңілді үнге
(өз-өзімнен құдірет сезінердей)
керек менің өзім де, сөзім кімге?
Бас аман, малың түгелде
Бас аман, малың түгелде,
хәл барда жұртты тірерге,
бірге ішіп, бірге күлерге,
алшаңдай басып жүрерге
Қоштасып талай доспен
Қоштасып талай доспен
қайғының таттым дәмін.
Көңілімнен арай көшкен
дос көріп жаттың бәрін.
Дос іздеп келем, жарқыным
Дос іздеп келем, жарқыным,
өткіздім талай жалқы күн,
ажырасқанымды қия алмай
қайғысын қанша қарпыдым…
Шаттанып тасыдым-ай бір
Шаттанып тасыдым-ай бір
тұрғандай жарап тарланым;
иненің жасуындай бір
сәуледен қанаттанғаным.
Сен маған тамыр жайдың
Сен маған тамыр жайдың,
(мен жүргенмін көзімнен арылмай мұң),
содан бері туғандай жанымда Ай, Күн:
бей-жай тірлік тағы да былай қалып,
Аралап жүр көктем кеп бар алапты
Аралап жүр көктем кеп бар алапты,
рақатқа маужырап дала жатты.
Жаңбыр құйып, біздерді жалғыз түйір
қолшатырдың астына паналатты.
Мен қайықпын теңізде шыр айналған
Мен қайықпын теңізде шыр айналған,
күйім – қоян бүретін құмай-жалған.
Теңіздердің тұнығын кешсем деп ем
жағадағы жиіркеніп лайлардан,
Жарқыра, Күн!
Жарқыра, Күн!
Мен бүгінде көктеммін, таң – тұрағым!
Бұл әлемде жабырқап жүргендерге
бір жақсылық етсем деп талпынамын.
Шығарып салдың мені
Шығарып салдың мені:
аэропортта – ызы-шу, жан дүрмегі.
Қуаныш, мұң алмасып көңілімде,
жүрегімнің басталды бал күндері,
Мен үшін қымбат сөздер
Мен үшін қымбат сөздер,
Отан, Ана, Жер.
Отаным алтын бесігім,
Отанымды мақтан етемін.
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі