Өлең, жыр, ақындар

Ленин туралы ода

Революция қырықта.
Дәл қырық жыл жанғанына
жердегі бар үміттің.
Осынау жас - кемел шағы жігіттің.

Толық

Фрагменттер

Бірінші әуен
Өлгендермен бірге өліп
қаншама рет түңілдім.
Сосын тағы өлмейтұғын жыр болып

Толық

Ән

Бұл ән жазылды
түнді бүркеніп,
таң шапағын аласұрып күткенде,
ақырғы дем біткенде,

Толық

Сталинградқа деген махаббат әні

Сталинград.
Жаздың аптап ыстығына малынып,
бейбіт нұрды жамылып
үйлері тұр қаланың

Толық

Европаға арнау

Мен Америка ұлымын:
жүдеу дала - тұғырым,
көкірегін жатқан қатпар тау басып,
адамдары бір-бірімен жауласып,

Толық

Оянса екен балташы

Егер де сен,
Солтүстік Америка,
шыға қалсаң қару-жарақ асынып,
жанарыңнан зұлымдық от шашылып

Толық

Асыл атам

Атамның бауырында өскен едім.
Басымнан талай өмір кескен едім.
Ал атам болса, қалды құм Нарынның баурайында.
Ал осыған құрбым айтсам нансыңба.

Толық

Біздің елде көктем-ау...

Толқындарың бұрқанып,
таңдарыңнан нұр тамып,
көк аспанның төсінде
алқа қылып Күн тағып,

Толық

Ер соңымнан

Енді ешқайда кетпеймін мен, қимасым,
тек өзіңмен бірге болам,
жанарыңның тый жасын!
Чили үшін, өзім туған жер үшін,

Толық

Мен осында қаламын

Қанды қанжар түйрелсе де қаншама,
қаншама рет талықсысын тамсана –
Атамекен аман қалсын әйтеуір,
оның нұры жетеді ғой баршаға.

Толық

Сағыныш гимні

Сүйікті Отан!
Мен қаныммен, жаныммен
аңсап келдім, құшағыңды аш маған!
Мендей ұлға бақыт табу бұйырмаған басқадан.

Толық

Мұра

Бұл табиғат берген менің еліме:
мұхиттардың шалқарлығын,
шыңдардың асқақтығын,
сөнбейтін мақсат нұрын,

Толық

Жүректің төрт мезгілі

Күн өткесін біз екеуміз
көрісер ме екенбіз...
Сол сағатқа сағынысып жетерміз...
Таңданамын мына мен;

Толық

Теңіз жағасындағы кемпірлер

Шәлілерін жамылып
алайын деп кәрі ойлардан арылып,
келіп олар жағасына теңіздің,
отырады сосын үнсіз қамығып,

Толық

Жұтқыншақ

Жүруші едім мен күліп,
жанымнан бір кеткендей-ақ сең жүріп,
астан-кестең бола қалдым, байқасам
өлім маған қарап қапты телміріп.

Толық

Мысықтың түсі

Неткен ғажап ұйқы еді!
Түк қаперсіз жатыр, міне, керіліп,
(бұл заманда бұлай ұйқтау - серілік)
қан тілеген тырнағы да тыныстап,

Толық

Кітаптар

Күн нұры мен сау тамыр гүлдетеді бұтақты,
махаббат пен ұзақ жол туғызады кітапты.
Егер оның ішінде елдің иісі болмаса,
сұлу қызбен сүйіскен ердің иісі болмаса,

Толық

Әділетсіздік

Білген адам өзінің кім екенін
сезе алады жанымен басқаны да:
әділетсіз тірліктің жүдетерін,
дақ саларын қасқиған тасқа мына.

Толық

Мама

Түн еді. Жел соғып тұр
жанған оттай лапылдап.
Аспан асты шатырлап,
үйлер, тіпті, көпірлер

Толық

Партеногенез

Маған ақыл үйретуші мықтылар
күннен-күнге есалаң боп барады,
бірінің де жағдайы жоқ түкті ұғар,
мен де оларды тыңдағаным шамалы.

Толық

Қашу

Ойлап жаттым - түсім бе,
сандырақ па, саумын ба:
кенет жаңбыр ішінде
жаурап жалғыз қалдым да,

Толық

Күту

Мен онымен қоштастым.
Келмеске енді белді буып ішімнен.
Бұл ойымды ол білмеді,
таңданғандай пішінмен

Толық

Жалғыздық

Жерді жапқан күздің мүнар түнегі.
Сағат кешкі жеті жарым шамасы.
Біреуді мен күтіп тұрдым: кім еді –
есімде жоқ. Білем - Сена жағасы.

Толық

Сұрақ

Адам қанша сүреді өмір, білдің бе?
Бір тәулік пе, мың күн бе?
Бір апта ма, әлде тұтас бір ғасыр ма?
Өлу деген оралмау ма шын мүлде?

Толық

Шаршау

Шаршап біттім мен жалғыз,
Сен де шарша менімен.
Өмірдегі көп нәрседен жерінем,
Жерінем де мұңды ойларға берілем.

Толық

Теңіз

Теңіз керек жаныма
(Бұл құштарлық сіңіп кеткен қаныма),
Ол өйткені үйретеді сырлы сазды әуенге,
Үйретеді тек өзінің қиянатсыз арына.

Толық

Өлең

Сонау күнде, жас шақта,
Өлең келіп керісті меніменен,
Күш жетпеді - керіспей шегінер ем,
Қайдан келді, білмеймін, өзеннен бе,

Толық

Дастарқан

Дастарқанға шақыру-ақ мүң екен:
ұшып тұрды тақта отырған зұлымдар,
Жандарында бір кеш жатқан арулары жымыңдар:
кеуделері тырсиып тұр, дәл арадан аумайды,

Толық

Тыныштық тілеймін

Менің мынау шаршап біткен жаныма
Бір тыныштық керек боп тұр тағы да.
Қазір маған керек емес ештеңе,
Тек бес нәрсе сіңіп кеткен қаныма.

Толық

Өкініш әні

Түндер бойы алдымда сенің бейнең тұрады.
Кезбе өзеннің қашанда шалқар теңіз - тұрағы.
Таң алдында қаңырап жағалаудай бос қалған,
Ұшты менің жанымнан әлдилеген жақсы арман.

Толық

Мен қайғылы жыр жазамын түнімен

Түн. Үнсізбін. Бір нүктеге үңілем.
Мен бұл түні қайғы тұнған жыр жазамын
түнімен,
Дәл мынадай жолдар туар, мысалы:

Толық

Мен сені сүйемін

Мен сені аңсап тұрмын
жел адасқан қарағай арасында,
Айды құшқан теңіздің жағасында.
Күн батпайды сен жоқта, таң атпайды,

Толық

Түс көрдім

Түсімде дос болыптым мен
Итпенде, есекпенде,
Ит иттігін істеп тістеді меніде,
Бір қойымды сойдым сол үшінде.

Толық

Ханша

Сенен де сұлу арулар бар қаншама,
ұнайтын тіпті баршаға.
Жұрт айтып жүрген тамсана
ақылды да асқақ әйелдер көп-ақ болса да,

Толық

Махаббат

Сен болдың жалғыз тұрағым:
Сен болдың жалғыз шырағым.
Қолым жеткенге сене алмай,
Шаттанғанымнан жыладым.

Толық

Қашқын

Чили, елім менің,
Жасыл жайлау мекен ең.
Көк теңіздің жағасында жайбарақат жатқан бір
Көкірегін жапқан нұр...

Толық

Үнді азаматына

Боливия, Перудің
көшесінде талықсыған, азамат,
тағдыр өзі жазалап,
кең даладан орын тимей еріксіз

Толық

Соңғы сөз

Бұл кітап бітеді енді.
Ол басталған ыза мен ел кегінен;
Мұқтаждардың қайырсыз еңбегінен;
Мықтылардың қан толы шеңгелінен;

Толық

Менің партияма

Танымайтын жандарды туысқан қып жібердің,
Қайнар көзін сен бердің қайрат пенен жігердің.
Отанымды қайтардың быт-шыт болған кезімде,
Бостандық деп талпынтқан бөледің бір сезімге.

Толық

Мен өлмеймін

Мен өлмеймін,
Жанартау боп жүрегім атқылайды,
Қаным мөлдір бұлақ боп шапқылайды.
Халқымменен бір жүрсем шаттанамын,

Толық