Өлең, жыр, ақындар

Сен екенсің

Жабықсам көтеріп көңілімді,
Жайнайсың күліп күндей.
Кей кезде өзіңнің қадіріңді
Біле алмай жүріппін ғой.

Толық

Астана

Бақыттың нұры шалқып сәулетіңде,
Бесігін бостандықтың тербетуде.
Тәуелсіз қазақ үшін жарқыраған,
Өзіңсің жалғыз қала жер бетінде.

Толық

Ініме

Мен көрмесем деп ем:
Төккенін көзіңнің мол мұң,
Шыққанын сөзіңнің солғын.
Менің өмірім бір кітап десем,

Толық

Ықылас

Құран беті ашылса,
Арам беті жабылса.
Арқадан жүк арылар,
Намазына асықса.

Толық

Ата-ана жүгі аманат!

Ата-анаға кұрмет қыл,
Аманат жүгі түскенше.
Қарыздан ешкім құтылмас,
Қабірге жаны кіргенше.

Толық

Дүниеде кім жаман?

Қызғанатын жәрдемсіз,
Туыс пенен дос жаман.
Ақталатын толымсыз,
Ұры менен бай жаман.

Толық

Қайғы

Кей адамға өмір қайғы, 
Көрген қызығы аз еді.
Кей адамға өлім қайғы, 
Үлгермегені бар еді.

Толық

Шын Ақындар

Балалар сияқты таза болар,
Қария сияқты дана болар,
Темірдей олар берік болар,
Әйнек тәрізді нәзік болар.

Толық

Өнеге тəлімнің төресі

Ізетті өскен ұл бала,
Ар мен намыстың жөнін білер.
Ибалы өскен қыз бала,
Əдеп пен ұяттың жөнін білер.

Толық

Ән-шашу

Домбырамды алайын,
Қанат қағайын!
Шырқап әнге салайын,
Тыңда, ағайын!

Толық

Ана

Әлдилеп мені тербеген,
Шырағың таңға сөнбеген, анам!
Түн күзетіп –
Қанша күн,

Толық

Дүние

Қызыл тіл таңдайымда тақылдауда,
Сұм жалған жүрегімді зақымдауда.
Басымнан түйдек-түйдек бұлт көшкенде,
Жаныма домбырадан жақын бар ма?

Толық

Жарқыра, Ақорда!

Бақыт кетпесін басыңнан,
Жаса, байтақ елім!
Алтын тамырын тереңге жайған,
Бойлай берсін асқақ Бәйтерегің!

Толық

Әттең, шіркін!

Атқан таңдай жарқырап,
Аққан судай сарқырап өттің, дәурен.
Жұпар иісің бұрқырап кеттің, дәурен, арман­ай!
Жұпар иісің бұрқырап кеттің, әттең, әттең, шіркін!

Толық

Көк байрақ

Көк байрақ, желбіре, желбіре,
Көк аспан, мөлдіре, мөлдіре!
Қазағым кең жайып қанатын,
Құлпырды ел міне, жер міне!

Толық

Қайран өмір

Қайран өмір,
Қайда жібек самалың майда қоңыр?
Сенген жанның жанымда бірі де жоқ,
Күнге де бір, қараймын айға да бір.

Толық

Қайрау

Тақымыңда ат барда,
Жүрегіңде от барда,
Қаның қалай қызбайды,
Қазақ болсаң көкпарға!

Толық

Келші, жастық

Қайран жастық, қайдасың, қайран дәурен,
Күндеріңді өткіздім сайрандаумен.
Қайта айналып сен маған оралмайсың,
Дөңгеленіп он екі ай айналғанмен.

Толық

Іңкәр өмір

Шағаладай шалқып,
Аққу-қаздай қалқып,
Қонасың қай көлге,
Сайран көңілім?

Толық

Ұлықбекке

Көзді алдап әшекейі жылтыраған,
Қия алмас жас дәуренді шіркін адам.
Өлеңнің ойнақ салып жайлауында,
Су ішкен інім едің бір тұмадан.

Толық

Жәркенге

Жазбасаң бұл өлеңді аш қалардай,
Уа, Жәке, жүгірмейсің басқалардай.
Сарқыты жыраулардың жалғыз өзің,
Әр сөзің алынбайтын тас қамалдай.

Толық

Бояуы мың құбылған

Ғашық боп сурет деген бір ғаламға,
Төгесің жан сырыңды қыл қаламға.
Кәмеке, біз көргенді сен де көрдің,
Бояуы мың құбылған бұл заманда.

Толық

Жастарға тілек

Оқысаң ойға толы қалың кітап,
Рухың жасымайды, жаның жұтап.
Абай мен Шәкәрімді үлгі тұтып,
Жас ұрпақ, өмірден өз жолыңды тап.

Толық

Патша сүйген құл – залым

Ей, жігітім, именбе,
Қанат ұшы күйгенге.
Әділеттің басына
Қиянат кеп сигенге.

Толық

Төрттағандар

Торуда қауіп­-қатер, қырғын әлі,
Ойласаң жігеріңді құм қылады.
Шығады жеңнен кіріп балағыңнан,
Сумаңдап жауыздықтың сұр жыланы.

Толық

Қара ниет қар боратса...

Жағам бүтін көрінгенмен, жырым­-жырым балағым,
Оған бола мүсіркеме, жабырқама, қарағым.
Балақ тұр ғой, шұрық-тесік толып жатыр балтырда,
Кесірінен қабағанның тісі батқан жараның.

Толық

Орта жолға жеткенде

Сен де елуге, Бақтыбай, келіп қапсың байқамай,
Елуінде жігітті шырмап алар ой талай.
Орта жолға жеткенде өткен ізді түгендеп,
Көңілдегі бола ма көк теңізді шайқамай?

Толық

Ассалаумағалейкум, аппақ әлем!

Қаншама армандарды қудым аңсап,
Тынбастан жүрегімде бұлбұл ән сап.
Баяғы танысымдай сәлемдесіп,
Тағы да тұрмын Жаңа жылды қарсы ап.

Толық

Қара орман еді

Мінгенде тартып ат жалын,
Қара орман еді қапталым.
Найзағай түсе бастады,
Лапылдап сұмдық от­-жалын.

Толық

Жұртымен бірге жасар

Жыл толды қайырылғалы ер қанаты,
Халқының жүрегінде қалған аты.
Өшпейді өмірдегі салған ізі,
Сөнбейді өлеңдегі жанған оты.

Толық

Үзілсе де жұлының...

Өмірімді етемін тілге тиек,
Ойдың жүгін өлеңмен бірге тиеп.
Тойымсыздың төбеті тақымдаса,
Алдансын деп тастаймын күнде сүйек.

Толық

Саятта

Түлкідей мына заман бұлаңдадың,
Қайдасың, қағып түсер қырандарым!?
Қылыштай қанатымды көкке сермеп,
Менің де биік шырқау бір арманым.

Толық

Жортқанда жолың болсын!

Алпыс жас құтты болсын, ер Қуатым,
Асқар тау жетпіс деген енді жақын.
Тектіден туа қалған бір тұяқсың,
Шығарған елдің атын, жердің атын.

Толық

Сафуан аға рухымен тілдесу

Сафеке, рухың асқақ, тұрқың биік,
Кісі едің терең ойлы бір тұңғиық.
Түнерді тар кезеңде тағдыр талай,
Ап­ашық аспаныңа бұлтын жиып.

Толық

Естайды еске алу

Қорландай асыл жарды арман еткен,
Аһ ұрып, ақын Естай зарлап өткен.
Қабағы тас түйілген тағдыр барда,
Қай кезде дегеніне пенде жеткен?

Толық

Балуан Шолақ басында

Атағы аспандаған елден дара,
Армысың, асып туған балуан баба!
Кеңқолтық қазағыңа өкпелеме,
Күмбезің көтерілсе жерден жаңа.

Толық

Көрінгенге жүгіріп...

Әлдекімнің ауласын сағалаған,
Бұралқысың қоқысты жағалаған.
Жуынды ішсең қоймайсың әдетіңді,
Көрінгенге жүгіріп абалаған.

Толық

Өмірге ғашық еді

Соңына қалдырды да жақын көпті,
Өмірден оза шауып ақын кетті.
Жадынан шығарса да кей достары,
Семейі ұмытпапты Ақылбекті.

Толық

Ақ тілек

Мен тағы алға жылжыдым,
Кел тағы, Жаңа бір жылым!
Тәуелсіз елмін Ту алған,
Қолымда тізгін­-шылбырым!

Толық

Аянның көктасындағы жазу

Еске алып басқан күнді қара тұман,
Ескерткіш тас тұрғыздық ел атынан.
Үзілген бір қауырсын жатыр мұнда,
Сәкендей ақ сұңқардың қанатынан.

Толық