Өлең, жыр, ақындар

Көздерге от сап

Көздерге от сап,
Көрінем күнде,
Жасырып жаным күйгенін ішім.
Безініп алдым өмірден мүлде,

Толық

Толған ұры, толған өсек, қапыл үн

Толған ұры, толған өсек, қапыл үн,
Сатылмайтын қалмайды ешкім жаныңда.
Жүреленіп, қозғала алмай отырмын,
Қорқынышты ғасырымның алдында.

Толық

Ашыл, тұман?

Ашыл, тұман?
Құшағыңды жай, ғалам,
Аптабыңа қайнап-қайнап сарқылғам,
Өмірім бар өзіне-өзі алданған,

Толық

Куә боп күнәға

Куә боп күнәға,
Күрсініп түн бала,
Күнаға бір шығып, бір батып,
Түн бала жылама,

Толық

Күнмен күліп

Күнмен күліп,
Түнмен тынып табыстым,
Қоғам дерті бізге ерекше сіңімді,
Күнәсі ірі алыптармен алыстым,

Толық

Жәукемделген жүректің сүйреуімен

Жәукемделген жүректің сүйреуімен,
Шығып келем өртеніп, күйген үйден.
Оның аты қайғы емес, бұдан кейін,
Себебі оны сезбейтін күйдемін мен.

Толық

Кеш жаралы… Кеш налалы… Ой басқан

Кеш жаралы… Кеш налалы… Ой басқан,
Ішкен сайын итішкірге тоймас жан,
Ана жақтан естіледі масаң үн,
Менің ауыр тақсіретімді тойласқан.

Толық

Барлығына кінәлі кім?

Барлығына кінәлі кім?
Мына мен!
Келе жатқан кешірумен,
Шыдаумен…

Толық

Кешір Алла!

Кешір Алла!
Жарылқап кешкің келсе,
Жазмышымды
Жатырқап

Толық

Ұмытпастай бірге қызық кешпедім

Ұмытпастай бірге қызық кешпедім,
Ұмытпастай құпиямды шешпедің,
Бірақ, неге күн-түнімді бодандап,
Ұмытпастай, айтшы, маған не істедің?

Толық

Қауырсындай қанатым жеңіл еді

Қауырсындай қанатым жеңіл еді,
Күш бітетін бойыма ұшқанымда,
Көңілді едім, ғажайып өмір едім,
Аппақ қардай сезім ем құшқанымда.

Толық

Қаншама рет өліп қайта тірілдім

Қаншама рет өліп қайта тірілдім,
Қаншама рет тұрып қайта сүріндім.
Қаншама рет балдай дәмін тамсанып,
Шамырқанбай дәмін таттым уыңның,

Толық

Қолымнан енді келмейді

Қолымнан енді келмейді:
Ұлтымды сүю ... от болу...
Ұлтыңды сүю- жоқ болу;
Жарқырап тұрып – тот болу;

Толық

Көзін жауып біреулер

Көзін жауып біреулер,
Айғайлады Күн жоқ деп,
Мені жеңіп күлгендер...
Ғасырымның жанарын,

Толық

Бойдақтарға!

Көрмеген әлі бір ойлап,
Үй болуды тезірек.
Бір бойдаққа, бір бойдақ,
Әр қадамда кезігер.

Толық

Айтатын әнім көп

Бақыт жолдаста деп,
Дос болдың ырғын көп.
Келекелеп, мазақтар.
Ендігі адам көп.

Толық

Сынақ

Ойланасың, күрсінесің, жылайсың,
Қайта келмес өміріңді қимайсың.
Сол қайғымен арпалысып жүріп-ақ
Өз-өзіңді жегідей жеп қинайсың.

Толық

Беу дүние

Беу дүние

Қуаладым қиялым мен арманды ,
Жете алмадым, қысқа қолым қарманды.
Жанымменен жақсы көрдім сондада.
Мендік болмай  кетсе жағы сол жанды.

Соқтығысты !
Соқтығысты қайранға,
Қалды адасып,
Кетті адасып , қай маңға?
Бір ақ жүрек,бір ақ көңіл мендегі.

Төңірекке қол созамын қарманып ,
Ей достарым көңілімді жырданұқ.
Беу дүние менде артыңнан кетер ем,
Шырмамаса өмір атты шырмауық.

Толық

Өмір

Жалғанда мынау қанша мың
Әсемдікке тамсандым
Күпірліктен аулақпын
Шүкіршілік әр таңым

Тайсалмай қиын небірге
Жаманды алмай көңілге
Әр атқан таңға ризамын
Өкінішім жоқ өмірге

Көңілдің бүтін жалауы
Маздайды, шырақ алауы
Тосамын қандай сый болсын
Алланың бәрі қалауы.

Толық

Талдықорған

Талдықорған-тал қорғаным,
Батыр қалам!
Кіндік қаным тамған, туған қалам.
Тұла бойың тулаған сыбдыр қаққан,

Толық

Мұқағалиға арнау

Ақиық ақын өлең жыр мұзбалағы
Сізге арнап жас балаң жыр  жазады
Тартылмайды мәңгілік өзің құйған,
Маржандай мөлдір таза жыр аралы.

Ақын ата кемеңгер дара тұлғам,
Өзгеше басқалардан сенің тұлғаң.
Мұхит болып Мұқаңдай жыр жазамын,
Мен өзіңдей ақындыққа белді буғам.

Мұқағали мәңгі өшпес ұлы ақын,
Ұрпағымын жалғастырар мұрасын.
Дауыл тұрып ,қарсы шығып жатса да,
Шамшырақ болып мәңгі жанып тұрасың .

Жерде жүріп көкті аңсаған  аққу қаз,
Іздеп сізді тұратындай қарасаз.
Білмеймін сырға толы  жырларыңды,
Ұрпағыңның бүгінде қарасы аз.

Толық

Дертті өлең

– Ыңырсисың, ыңқылдайсың тынымсыз,
Дөңгелек-ау, неге мұнша жылайсың?
– Ыңырсимын, ыңылдаймын тынымсыз,
Қапаланып, қайғы жеңіп жылаймын.

Толық

Әзіреті Қаратау

Әзіреті Қаратау
Шаңырағы Тұранның,
Шоқылары ербиген,
Құлағындай құланның,

Толық

Түркістан

Ордабасы ордалы,
Темірланның жерінде,
Қозы ойнаған көгінде,
Лағы тасқа секіріп,

Толық

Өлең жаздым өрелеп

Өлең жаздым өрелеп,
Өзің желеп-жебе деп,
Түркістаным керемет!
Жыраулар мен хандардың,

Толық

Кетбұға

«Айналайын Ақ Жайық,
Ат салмай өтер күн қайда?
Кетбұғадай билерден
Кеңес сұрар күн қайда?»

Толық

Қожа Ахмет Иасауи

Нұры жауған Алланың
Әзіреті Сұлтаным,
Мүшірікке бас болған,
Ұлы Пірім, сұнқарым

Толық

Әбу Насыр Әл-Фараби

Дүниенің тылсымын,
Қара жердің ұршығын,
Ұқтырдың-ау пендеге,
Көк аспан мен Күн сырын.

Толық

Қорқыт

Дәдәм Қорқыт, киелім,
Қаным менен сүйегім,
Сол заманда ағыттың
Қобызыңнын тиегін.

Толық

Атилла (Еділ)

Айбыны асқан Атилла,
Қыпшақтарды ел еткен,
Көшпенділер көсемі,
Керегесін кең еткен.

Толық

Тумын қаған

Басын қосқан Ғұндардың
Тумын деген ер еді,
Әлі күнге өшпеген
Ерлігі мен дерегі,

Толық

Тұмар ханым

Нені «айтпайды» Қаратау,
Салып көрсең зердеге.
«Қара шаңырақ» деп атап,
Қадірлеген ел неге?

Толық

Скифтер

Геродоттың аңызы,
Жетелейді сан-саққа.
Аңыз бірақ елдікі
Айналмайтын жаңсаққа,

Толық

Қазығұрт

Бабалардың ізінен
«Алла» деп бір ерейін,
Бүлкілдесін көмейім,
Сөз маржанын терейін,

Толық

Балаш апа

Жетім кемпір бір өзі қой бағатын,
Жетім тамды жеті рет айналатын.
Сырқыраған тізесін шандып байлап,
Күбір-күбір сөйлейтін, ойланатын.

Толық

Дала аңыздары

Шемен ойды қозғадым шерленген соң,
Қалың қамыс секілді тербелген соң.
Ағайындар мені де «Балаш» десін,
Ие болса бопты да өлгеннен соң.

Толық

Өлең маған ғашық-ау, мен өлеңге

Өлең маған ғашық-ау, мен өлеңге,
Ұқсаймыз ба Қыз Жібек–Төлегенге.
Айнымайтын
Отаным бала-шағам

Толық

Мен өлген соң өмірде не болады?

Мен өлген соң өмірде не болады?
Екінші өмір тіріліп, оңалады.
Ай астында күн бермей қойған еді
Зорлықшылдау тірліктің зобалаңы.

Толық

Қойшы, ей, сен маған ән жазбай

Қойшы, ей, сен маған ән жазбай,
Өзіңше күліп мәз болмай.
Илеп те көріп бұл өмір,
Осындай күнді жазды Аллай-ай.

Толық

О дүние маған жат емес

О дүние маған жат емес,
Бұл дүние маған қат емес.
Сүйреп жүр мені әшейін,
Өзім де білмес жат елес.

Толық