Өлең, жыр, ақындар

Зұқа қажыны бәйбішесі Доридың жоқтауы

Барады жалған өтіп-ақ,
Белқұдық болды-ау топырақ.
Бір-ақ күнде сөнгені-ай,
Ордамда жанған шам-шырақ.

Толық

Мүсиді он үш жастағы қызының жоқтауы

Қайғымен шыққан дәтімді.
Біразырақ жоқтайын,
Асыл гауһар затымды.
Абыройлы, жан әкем!

Толық

Мүсиді он жеті жастағы қызының жоқтауы

Туғаннан соң анадан-ой!
Адамзаттың бәрі өлген-ой!
Жетім бала дегізген.
Жетім қалдым жасымнан,

Толық

Құдайбергенге айттырған дауыс

Енді осы жерден бастайын,
Жәкемнің ақыл үлгісін.
Шығарайын сөзбенен
Көңілімнің кірлісін.

Толық

Әкеден бала жас қалды-ау!

Әкеден бала жас қалды-ау,
Ақылдан бәрі бос қалды-ау.
Бісміллә деп бастайын,
Көңілді жаспен басайын.

Толық

Әкені жоқтау

Бісміллә еді сөз басым,
Айтсам бір келер көз жасым.
Кетіпті-ау әкем келмеске,
Иманың болсын жолдасың!

Толық

Биссимилләдан бастайын

Биссимилләдан бастайын,
Тездете айтып саспайын.
Иманды болғыр, әкежан!
Аузымнан қайтып тастайын.

Толық

Биссимиллә деп бастайын

Биссимиллә деп бастайын,
Асығыс айтып саспайын.
Кешегі жүрген жәйлы әкем,
Жоқтаусыз қайтып тастайын.

Толық

Азалы адамдарды жұбатуға айтылған көріс

Базардан келген ақ жаулық,
Шетінен алдым қол жаулық.
Жылама күнім, сабыр ет,
Қалғанға берсін денсаулық.

Толық

Сәби балалар үшін жоқтау

Алатаудың көркі—
Төсінен аққан бұлағы.
Ағын судың сымбаты—
Жайқалып шыққан құрағы.

Толық

Жылқы ішінде дөнен кер

Жылқы ішінде дөнен кер,
Ақылы мол кемеңгер.
Кемеңгер атадан айрылдым,
Қалайша жылайды демеңдер.

Толық

Өлім шыққан жерге көңіл айту

...Қайғының бір қиялы түсті ойға,
Жайылды шымырлатып өне бойға.
Адамзаттың басына іс түспесе,
Адамға сөз келе ме бекер жайға.

Толық

Есенәлінің Исмайылдың баласына айтқан көңілі

Ай, Ысмайыл мырза!
Күншілік жерден көрінген,
Дарақ едің таудағы.
Барша халыққа паналы.

Толық

Батырханның баласына айтылған көңіл

— Жазмыштың ісі күшті,
Ақ сұңқар ұядан ұшты.
Кетті келмес сапарға,
Қайғысы сізге түсті.

Толық

Жұбату

Өтпейтін өмір жоқ,
Сынбайтын темір жоқ.
Қияғы бүтін сұңқар жоқ,
Тұяғы бүтін тұлпар жоқ.

Толық

Айтамын да қайтамын

Айтамын да қайтамын,
Тыңдағанға бір пара.
Ел шетіне сөз келді,
Қолымды ақша бір құсқа сермедім.

Толық

Әке қазасына айтылған көңіл

Келіп ем, шақырған соң Сары жаққа,
Көрмеген ағайынды танымаққа.
Қадірлі болыс қайтыс болған екен,
Әуелі дұға оқыдым аруаққа.

Толық

Есік алды...

Есік алды күрке еді-ау,
Күркеден атым үркеді.
Алтыннан қымбат атажан,
Тақтаймен бетің бүркелді.

Толық

Тұрсынғалидың сүйегімен қоштасу

Кеттің бе енді, кеттің бе,
Бұл дүниеден өттің бе?
«Жесірлік» деген сұм тағдыр,
Басымды бүркеп жеттің бе?

Толық

Сүйекті үйден шығарғанда айтылатын жоқтау

Қош енді, әкем, қош енді,
Қоштасқан жерім осы енді.
Қателігім болса енді,
Кешір, әкем, балаңды,

Толық

Өлім шыққан жерге көңіл айту

Қайрат деген қыран бар,
Қайғыға тізгін бермейтін.
Қайғы деген жылан бар,
Өзекті шағып өртейтін.

Толық

Естірту, тоқтау, көңіл айту

Аққу ұшып көлге кетті,
Ақ сұңқар ұшып шөлге кетті.
Ол адасып кеткен жоқ,
Бәріміз баратын жерге кетті.

Толық

Адам оң жаққа салынғанда айтылатын жоқтау

Түйем жатыр шаңдақта,
Жез бұйдасы ақ мақта.
Жыламай қайтып шыдайын,
Арысым жатыр оң жақта.

Толық

Ертілеудің өлер алдында айтқаны

Өсиет мен айтайын, ағаларға,
Өзімнен жасы кіші балаларға.
Шықпассың еш қызметсіз иман жимай,
Жиылып шайтан, жындар қамаларға.

Толық

Қобыланды

Кешегі өткен заманда,
Он екі баулы ноғайда
Қыдырбай деген бай болған
(Ақшахан деген хан болған)

Толық

Балықшы мен балық

Көк теңіздің жағасында,
Өздерінше жарасымда,
Шал мен кемпір тұрып жатты,
Солғын өмір сүріп жатты.

Толық

Молда мен балда

Бір Молда болды борсықтай,
Шекесі томпақ торсықтай.
Базарға бірде барды ол,
Айнала көзін салды ол.

Толық

Сиқырлы светофор

Ерте де емес, кеш те емес,
Айы, жылы есте емес.
Бір ертегі айтайын,
Осы күнгі –

Толық

Алфавитпен аттайық

Алфавитпен аттайық,
Айтқан тілді ал, күнім.
Алдыменен жаттайық
Аңдап жүру тәртібін.

Толық

Тапқышбек

Тапқышбекті, балалар,
Білесіңдер бұрыннан.
Көп жаңалық таба алар,
Хабары мол ғылымнан.

Толық

Қансорғыш пен шаңсорғыш

Ерте, ерте, ертеде,
Анықтап кім көріпті.
Өте алыс өлкеде
Бір Жарқанат болыпты.

Толық

Бәйшешектер

Келді қырға гүл көктем,
Масатыдай құлпырып.
Ақтарылды нұр көктен,
Мейірлене күн күліп.

Толық

Бір күшік пен бір құрлық туралы ертегі

Түрлі-түрлі ертегі
Тұла бойды ерітеді.
Түні бойы тыңдаймыз,
Қасып қойып желкені.

Толық

Сиқырлы сыбызғы

Ертеде бір талапты –
Жетім бала болыпты.
Аралап бар алапты,
Ақыл-оймен шолыпты.

Толық

Егіздер туралы ертегі

Ертеде, әлде бүгінде,
Алатаудың түбінде
Егіз бала туыпты
Көп қаланың бірінде.

Толық

Өзі киіне алмайтын бала немесе жалаңаш генерал

Көктем сайын нұр болып,
Айналыпты жаңбырға.
Содан кейін гүл болып,
Жайқалыпты әр қырда.

Толық

Қаңбақ қыз

Қыз бопты бір ертеде,
Ішпейді екен тамақты.
Ысырыпты еркелеп,
Тамағы бар табақты.

Толық

Қожалақ

Бала болды ертеде.
Жалқау ма,
Әлде ерке ме,
Кесір ме,

Толық

Айырбас

Балқанда,
Әлде Қырымда.
Бір аңқау жан болыпты.
Күні бойы пырылдап,

Толық

Кербақпай

Ерте, ерте, ертеде,
Ешкі жүні бөртеде.
Жаттым ұзақ ойланып,
Оранып ап көрпеге.

Толық