Өлең, жыр, ақындар

Бөкен би

Еліме төгіп шуақтан,
Даналықпен сыр айтқан.
Сырымдай асыл сұңқарды,
Ақ бата беріп самғатқан.

Толық

Әйтеке би

О, жан бабам! Туған елдің данасы,
Алты аталы Әлімнің,
баға жетпес бағасы,
Әділдіктен айнымай,

Толық

Қазыбек би

Өн бойыңда қырағылық,
Бұлақ ашып таңнан тұрып.
Елді ағартып талмай үміт,
Ата дәстүр таңдай ғұрып

Толық

Төле би

Қара қылды қақ жарып,
Әділдіктен нұр жағып.
Ынтымаққа жар салып,
Имандықтан сый тартып,

Толық

Сұрарым

Жолаушымыз өмір – жолда,
Жер бетінде бірге көппен.
Жалғыз Алла өзің қолда,
Кең әлемге нұрын төккен.

Толық

Арыстанбаб баба!

Бабалардың бабасы,
Даналардың данасы.
Кең ғаламды жаратқан,
Тәңір сүйген дарасы.

Толық

О, Шәуілдір

О, Шәуілдір, Шәуілдір,
Көк аспаның көгілдір.
Шөл қыстаған кеудеме,
Жыр бұлағын төгілдір.

Толық

Қорқыт баба

Желмаясын желдіртіп,
Жері қалмай кезбеген.
Арып-ашып жең жыртып,
Жер ұйығын іздеген.

Толық

Жезді

Доңыз тауға барар жолда Бейнеуден,
Омырауына ғасырлардан күй өрген..
Жезді жатыр көне Жібек сүрлеуде,
Сырлар қанша біздер әлі білмеген.

Толық

Сарайшық

О, Сарайшық, Сарайшық,
Тұлпарын мінген уақыттың
Бабамнан қалған жақұтым,
Ноғайлы, қазақ қаласы,

Толық

Шыңғыс хан

О, Шыңғыс хан – ТҮРІК ұлы айбынды,
Қият нұрдан жарқыраған айдыны.
Толқынына толық түскен ай нұры,
Жан анаңның тас емшегін иітіп,

Толық

Бейбарыс

Туған елден жатқаныңмен тым алыс,
Өзің жәйлі тоқтамаған ой ағыс.
Кең әлемге Қыпшақ атын шығарған,
Египетте сұлтан болған Бейбарыс.

Толық

Тұмар қыз (Томирис)

Өн бойымда тулап Түркі от қаным,
Қолға ұстасам ұлы дала кітабын.
Сағымдардан желкен құрып өрлікпен,
Ғасырлардың тік көтеріп ақ таңын.

Толық

Күлтегін

Мен құдіретті халық едім,
Қайда менің өр күшім.
Айтшы өзге құдіреттерді,
Жинап жүрмін кім үшін.

Толық

Ғұн патшасы Аттиланың өсиеттері

Ғұн ұрпағы тумысынан күрескер,
Сені күтіп алда тұр ғой ұлы істер.
Өсиетімді ақ жол тілеп айтайын,
Қабыл алсаң қашпас сенен жеңістер!

Толық

Аттила (Еділ)

Талайдың тәж тақытын ойран еткен,
Әлемде теңдесі жоқ айбыны өктем.
Өр Ғұндар cан тайпаның басын қосып,
Өшпес даңқ қайталанбас ерліктермен.

Толық

Ұлы даланың ұлы перзенттері

Жалаң аттың жалымен,
Жалаң қылыш жүзімен.
Жауға шапқан бабамның,
Даусын аңсап ізімен.

Толық

Менің қазақ елім

Ұлан ғайыр даласы бар кең байтақ,
Алтын толы шың құздары түсі аппақ,
Қаратау мен Алатауын құшақтап.
Қолтыққа алып күміс өзен көлдерін,

Толық

Қуанамын

Отан—ана асқар тауым тірегім,
Өзіңменен егіз біткен жүрегім.
Сен –деп, соққан лүпілімен ып-ыстық,
Мен өзіңді адал шексіз сүйемін.

Толық

Жеңіс

Жеңіс! Жеңіс тебіренткен бар жанды,
Қуаныштан жанарлардан жас тамды.
Халқым аңсап, күткен ізгі үмітпен,
Бейбіт күннің ұлы маршы басталды.

Толық

Батырлар рухына тағзым!

Қан майданнан оралмаған,
Елестетіп солдаттарды.
Жеңіс күні досым маған,
Тебіренте сыр ақтарды.

Толық

Достықтың ұлы жеңісі

Қорғасын боран қап – қалың,
Құйындай дүлей бораған.
Қызыл от, жалын жан – жағың,
Сусылдап оқтар салады ән.

Толық

Концлагерьде туған қыз

Құтылып дүлей бораннан,
Жым – жырт жатқан даланы – ай.
Көк майсаға оранған,
Бейкүнә сәби баладай.

Толық

Рейхcтагқа ту тіккен

Рейхcтаг жаудың ордасы,
Таусылған соңғы айласы,
Құрсауды мұнда залым жау.
Мақсаты қолға алынбау.

Толық

Тұтқынға түскен фельдмаршал

Бет қаратпас долы боран гуілдеп,
Құтырынған, сақылдаған сары аяз.
Қиян – кескі соғыс жатыр гүрілдеп,
Қарқылдаған кәрі қарға қанға мәз.

Толық

Ана үміті

Қатты болды – ау сол қыс та,
Қариды беттен ызғары
Алты ұлы кетіп соғысқа
Анаға медеу қыздары.

Толық

Жылойдан шыққан Сусанин

Жанталасып жатыр жау,
Жоспары күллі көкке ұшып.
Ұясы қанды тарылды – ау,
Келеді шарпып,от кешіп.

Толық

Хатынь қасіреті

Түрлері жендеттердің қандай сұсты,
Селоға бей – жай жатқан қаптай түсті
Тірілей тұрғындарын өртеу үшін,
Сарайға итермелеп арпалысты.

Толық

Ажал биі

О, сұмдық – ай, неткен жауыз, бұл бұзық,
Түн ішінде,тұтқындарды тұрғызып.
Қуып шықты, қарлы құйын боранда,
Айтақтата айдап итін үргізіп.

Толық

Оралмаған солдаттар

Басыңды ій, ұлым, алда зират бар,
Бір кездегі қамал болған қыраттар.
Жатыр мұнда біздер үшін жан қиған,
Туған елге оралмаған солдаттар.

Толық

Солдат пен бала

Әжесі өлді, анасы өлді ашыққан
Кеудеде кек бар, тулайды бойда қасық қан.
Тілімдей қағаз, алақанында – тым ыстық
Бес жасар бала кезегіне нанның асыққан.

Толық

Мұса Жәлелдің соңғы сөзі

Қанқұйлы Моабит түрмесі,
Ішінде мұңмен жүдедім
Көрмеспін танды келесі,
Сезіп тұр оны жүрегім.

Толық

Бауыр

Баспанасыз зардап шеккен соғыстан,
Балғындары қалдырмастан дауылға.
Қара поезд алып жетті алыстан
Тылдағы ел, біздің шалғай ауылға.

Толық

Политрук Клочков

Дубосеково разъезі,қырғын соғыс алаңы,
Тарих өзі ұрпаққа естіртеді бұл лаңды,
Маңдай терін қинала,құйыттай село төгіп тұр,
Қорғау үшін киелі,Мосвкадай қаламды.

Толық

Партизан Қасым Қайсенов

Днепр жағасында қалың орман,
Ұл – қызын қорғап дүлей қанды қолдан.
Ып – ыстық мекеніндей пана болып
Соқтырған зергер қысқа қарлы қорған.

Толық

Бауыржан

Өзеннің арғы жағында
Қасқайып қара жол жатыр,
Ыза,кек ойнап қанында
Қарайды оған ха батыр.

Толық

Соғыстың алғашқы күні

Таң жаңа қылаңытқан мезгіл еді,
Сағат төрт – жау сұмдығын сездіргені.
Ұйқыда тыныш жатқан заставаны,
Зеңбірек оғыменен езгіледі.

Толық

Қасиетті парыз

Өтер жылдар, өтер тіпті ғасырлар,
Келер ұрпақ ерлік,даңққа бас ұрар.
Естен кетпес, Жеңіс күні және де,
Отан үшін жанын қиған асылдар.

Толық

Домбай әсерлері

Зәуліммен үшеу болып
Домбай бардық,
Аспалы жолмен жүріп сайран салдық.
Табиғат мұнша сұлу болады екен,

Толық

Шабытпен сырласу

Келді ... аңсап күткен күні-түн,
Қуанышым, көңіл күйім, үмітім.
Сағыныштың бұлағы боп атқыла,
Көңілімдегі әлдилеген жырым тың.

Толық