Өлең, жыр, ақындар

Соқ, сағат!

Тау сүйеп иегін көкжиекке
үмітін тұр артып.
Тағы бір ғажайып түн өтті –
тек қана үлгердім құмартып.

Толық

Менің үйім

Төрт қабырға,
қос терезе,
сырлы еден...
қос көлеңке түсіреді бір денем:

Толық

Теңіз туралы

Теңіз, теңіз!.. жел тұрмай-ақ тулады ой,
Теңіз болса табар ма еді жан шыдам.
Теңіз бірден - теңіз болып туған ғой,
Мен теңізді құям деймін тамшыдан?!...

Толық

Көп адамның тұрағы бар

Көп адамның тұрағы бар,
табаны жоқ секілді.
Табансыздың тайқымасқа
амалы жоқ секілді.

Толық

Аз-ақ уақыт бөлінген-ау өлуге

Аз-ақ уақыт бөлінген-ау өлуге,
өмірге көп;
айналмайды бал уға.
Сондықтан да асықпайды от сөнуге,

Толық

Үзінді

Майдан.
Балшық.
Сұп-сұр жер
табанынан солқылдатып сорады -

Толық

Аударып тастадым календарь бір бетін

Аударып тастадым календарь бір бетін,
көйлегім тастадым көне бір.
Өлімді жек көрсе кімде-кім,
атқарған болады адамдық міндетін.

Толық

Шанада

Айнала аппақ, аппақ дала қар аппақ,
Ойнайды жел аппақ қарды парақтап.
Бір шанада екеу отыр құнысқан,
Шана артында үйіріледі күміс-шаң.

Толық

Москва сапары

...Кіріп келдім сонау өткен күнге мен,
Ат делбесін, сабын ағаш найзаның
Ұстады екен қай данышпан, қай залым?!
Салқындықты сезініп-ақ тұр денем.

Толық

Ән

Әдемі үннің әр тамшысын аулап ап,
Әлдеқайдан тартады әнші саумалап.
Бір жақ ұшы сайда жатыр бұл әннің,
Бір жақ ұшы сонау асқар тауда қап;

Толық

Көкжиекке қараймын

Көңіл шалқып кеткен шақта көкжиекке қараймын:
Батып жатыр, шығып жатыр талай күн.
Бір қуаныш болып тұрса – жарайды
Он бесінде әр айдың.

Толық

Заттар, сырлар, жырлар

Әр күн сайын қағылады мың шегең,
Мың шегеде – бір балғаның салмағы.
Мен де өзімше бір балуан, бір шебер,
Әкел, бермен дос тонналық балғаны!

Толық

Егіз шумақтар

Аяқ екеу,
Ақыл жалғыз, қатем мың –
Барлығын да өмірге өзім әкелдім.
Жігіт болдым.

Толық

Дымқыл жапырақ майыстырып талды иіп...

Дымқыл жапырақ майыстырып талды иіп,
Жасыл бұта бір-бірінен сәл биік,
Бөбектері секілді осы көктемнің,
Көктем, көктем... тал басына қалды ұйып.

Толық

Апрель таңы

Апрельдің таңы арайлы –
Күншығыс жақ тұрды күліп.
Біздің қала қарағайлы,
Таңғы ауада жүр қыдырып.

Толық

Ана

Бесікте – Ана, бесікте – бөбек:
Бірі тербеледі, бірі тербетеді.
Бал-бөбек былдыр, өсіп те келед,
Анаға жалғыз, сол жетеді.

Толық

Тамшы

Құм – жалаңаш жатыр еді, обал-ақ:
Қарауытып дір-дір етті дөң, алап.
Тамшы, тамшы келеді әне домалап,
Көк бұлтының бар сезімін тонап ап.

Толық

Тауға қарай келемін, тауға қарай...

Тауға қарай келемін, тауға қарай,
Желдің-дағы маңдайдан аумағаны-ай.
Күндерім де алдағы тау сияқты,
Тауға қарай беремін, тауға қарай.

Толық

Құрманғазы "Қызылқайың"

Жұлдыздар тұр суық күліп,
Суық, жылтыр жанарымен.
Дүние тұр бұйықтырып
Қарауытқан қабағымен.

Толық

Құрманғазы "Сарыарқа"

Дауыл, дауыл! Күркіреп тұр;
Қырдан қырға шаң шұбады.
Бурыл бұлтты жыртып өтті
Найзағайдың қамшылары.

Толық

Сарыжайлау

Басталды күй бір ырғалып,
Күйші отырды «кел де келге».
Күлсе қыздар жымың қағып,
Күй қайтеді жеңбегенде!

Толық

Партия жасасын

Думаншыл дүние дуылдап қызып дүркіреп
Жатқанда, адам шаттыққа бөгіп, жыр түлеп,
Күлкіге толы көңлінде жұрттың бір тілек,
«Бақыт пен өмір орнасын Жерге мәңгілік!»

Толық

Коммунист

Қиялды қозғай берсең - сөз жауады,
Сұлулық қарай берсең көзге ауады...
Коммунист... тыңдамайды ол өзге жырды,
Жұтпайды бұл ауадан өзге ауаны.

Толық

Партия

Ал, партия, сенің күнің бұл туған,
Өз толқының өзенімде бұлқынған.
Сүйемін мен, сүйемін мен өзіңді
Адам үшін – алға ғана ұмтылған.

Толық

Төбемде бұлттар жарысты...

Төбемде бұлттар жарысты,
Төменде оттар жанады.
Онан ұшқан әр ұшқын
Көкірегіме қонады.

Толық

Түн. Тымырсық, тымық түн...

Түн. Тымырсық, тымық түн,
Сыбдырға – сырына құнықтым.
Шайқаған талдың жас бұтағын,
Самалын, самалын жұтамын.

Толық

Туған жер туралы

Міне, міне тірі гүлдер, тірі гүлдер тұр өсіп,
Бұл далада бақыт шақтың баяны үшін күресіп...
Өткен күндер дауылымен құмдар толқып шайқалған,
Сол бір дауыл талай ізді кетті-ау көміп, майталман!

Толық

Тоя ма екен бұл дүниеде сырға адам...

Тоя ма екен бұл дүниеде сырға адам,
Адам сырды адамдардан ұрлаған.
Шіркін тұрмыс үйретпекші барлығын,
Үйретпекші баяғы сол бір надан.

Толық

Өткеріп сезімді күн, төзімді айды...

Өткеріп сезімді күн, төзімді айды,
Іздесем табар едім сөз ыңғайлы;
Сөзді емес, отырып-ақ өз төсіңде,
Туған жер, ойланамын өзің жәйлі.

Толық

Өмір

Өмір, өмір, өмір деген – бір ғажайып бәйтерек,
Бәйтерекке түн де керек, күн де керек, ай керек.
Сол теректі паналаған балапансың сары ауыз,
Сол теректе өткен тірлік – әрі шындық, әрі аңыз.

Толық

Өз мүлкімнің бар салмағын ұқса жан...

Өз мүлкімнің бар салмағын ұқса жан,
Одан сайын ауырлата жүк салам.
Ойхой, менің қанағатым тойымсыз
Қайыршының дорбасына ұқсаған.

Толық

Құрдасыма

Жыр жазарсың – мықтасаң,
Баурында туған төбенің,
Өзіңді-өзің ұқпасаң
Сені кім ұғар деп едің!

Толық

Қызығам:...

Қызығам: тау үстінен алтын арай
Түскенде көлге сырғып қалтырады-ай.
Көтеріп көк етегін күн келеді,
Тау қары қалай жатсың жалтырамай!

Толық

Қызыл сөз, неліктен сұйықсың...

Қызыл сөз, неліктен сұйықсың,
Көзінен өткендей селдірдің.
Қара көз, неліктен тұйықсың,
Өзіңе кімдерді сендірдің?

Толық

Қарт жауынгер сөзі

...Қара дауыл, құлағымда тұр үнің,
Қара түтін, көз алдымда бұрымың.
Найзағайлар сермегенде сырығын,
Тірі қалдым, тірі қалдым – тірімін!

Толық

Тербетіліп жатыр дала алдымда...

Тербетіліп жатыр дала алдымда,
Толқын болып аунайды жел шалғынға.
Жасыл жалын ұйтқып жанып өрмелеп,
Бұтақтарын орап апты талдың да.

Толық

Тер

...Мөлтілдеп төгілер терім кіл,
Шіркін-ай, мөлдірлікті ұқса жан!
Осынау сүйікті жерімнің
Шығына ұқсаған.

Толық

Тау түнерді – мен де міне түнердім...

Тау түнерді – мен де міне түнердім,
Су күледі – мен де қазір күлемін.
Бұлт жылайды – мен де жылай білемін,
Бұл мінезді өзгеге де тіледім.

Толық

Суыртпақ

...Маңдайы оның өткен өмір қолжазбасы – бәрі мұң,
Сол жазуға жетілік шам түсіретін жарығын.
Сөнер сәуле қалтылдайтын, қалтылдайтын әжем де,
Қалтылдаумен өткізіпті ол өмірінің жарымын.

Толық

Сезімдер ғажабы...

Сезімдер ғажабы
Қиялда құбылып;
Ашудың азабы
Алқымға тығылып.

Толық