Карантин жағдайындағы жаңа өмір

Жаңа коронавирус біздің өмірімізге қалай әсер етті?

Соңғы уақытта БАҚ-та жаңа коронавирустан басқа нәрсе туралы оқу қиын  және бұл таңқаларлық емес, өйткені пандемия біздің өмір салтымызды тез және айтарлықтай өзгертті. Пандемия-бұл дүрбелеңге түсуге әлі себеп емес, біздің бүгінгі басты міндетіміз — ақпараттандырылған шешімдер қабылдау және сақтық шараларын ұмытпау.

Көптеген елдерде, соның ішінде Қазақстанда, күн сайын инфекцияның таралуын бәсеңдетуге және денсаулық сақтау жүйелеріне жүктемені азайтуға мүмкіндік беретін жаңа шектеулер енгізілуде. Бір жерде қоғамдық орындарда жиналыстар мен шетелге саяхаттауға билік тыйым салады, бір жерде тұрғындарға мүмкіндігінше үйде болуға кеңес беріледі. Қазақстанда үйден шығу мүмкіндігі шектелмеген, бірақ кейбір компаниялар қызметкерлерді қашықтан жұмыс режиміне ауыстырды және жоспарланған іс-шараларды тоқтатты. Эпидемиология саласының мамандары адамдарға әлеуметтік дистрация деп аталатын практикамен айналысуға кеңес береді.  Бұл адамдармен қарым-қатынасты әдейі шектеуді білдіреді: қашықтан жұмыс істеу, сапарларды болдырмау, достарымен және қарт туыстарымен кездесуге мейрамханаларға, барлар мен дүкендерге бармау, қоғамдық көлікті пайдаланбау.

Қашықтық, әрине, індеттің басталуымен пайда болған жоқ, карантин оны күшейтеді. Бұл біздің қатынастарымыздың құрылысын да өзгертеді: мәжбүрлі оқшаулау жағдайында көптеген таныс заттар жұмысын тоқтатады. Біз жақындық пен біздің қарым-қатынасымыздың қалай өзгеріп жатқанын және өзімізді-өзіміз қамтамасыз ету үшін не істеуге болатындығын түсінеміз.   

Психологтар мәжбүрлі оқшаулау жағдайында біздің эмоционалды жағдайымыз өте осал екенін айтады. Көптеген таныс нәрселер қол жетімсіз болып қалады — енді достарыңызбен және әріптестеріңізбен кездесуге, үйден тыс әдеттегі қызықты нәрселерді жасауға мүмкіндік жоқ. Стрессті әдеттегі тәсілдермен жеңуге мүмкіндік жоқ, мысалы, спортзалға бару және жүгіру жолындағы барлық жағымсыз энергияны ауыстыру. Экономикалық жағдай да әсер етеді: жоспарлардың өзгеруіне және жұмыс істей алмауына байланысты әр түрлі мамандықтағы адамдардың қаржылық жағдайлары нашарлайды, мысалы, қызмет көрсету саласында жұмыс істейтіндер және күн сайын клиенттерін жоғалтатындар.

Американдық психологиялық қауымдастық оқшауланған адам әртүрлі эмоциялар спектріне тап болуы мүмкін деп санайды. Мүмкін, олардың ішіндегі ең түсініктісі — қорқыныш пен алаңдаушылық. Біріншіден, бұл өзінің және жақын адамдарының денсаулығы үшін алаңдау.

"Карантин, пандемия және айналадағы алаңдаушылық-бұл өмір сүру жағдайының айқын нашарлауы. Сондықтан, белгілі Кублер-Росс моделі бойынша барлық шығын реакциялары заңды: біз бұрынғы өмір сүру деңгейін, қозғалу еркіндігін, айналадағы қауіпсіз әлемнің елесін жоғалтамыз. Американдық психологиялық қауымдастықтың пікірінше, жаңа коронавирус пандемиясының жағдайы инфекцияға тап болған адамдарды стигматизациялауға әкелуі мүмкін. Біз Қытайдағы індетке қатысты жұқпалы реакция тек үйдегі нәсілшілдікке айналғанын көрдік-бірақ пандемия жалғасып жатқан кезде, басқаларға деген жеккөрушіліктің өршуі де жалғасуда. Оқшаулау кез-келген адамға қатты әсер етеді. Бірақ жалғыз тұратын немесе көршілерімен, серіктестерімен немесе балаларымен бірге тұратындар әртүрлі жағдайларға және әртүрлі қиындықтарға тап болады.

Жақындарымен үйде қамалғандар отбасы мүшелерімен қарым-қатынаста шиеленісті және ашуланшақ бола алады. Демалыс және мереке күндері олармен өз еркімен уақыт өткізу бір нәрсе, ал күніне жиырма төрт сағат тығыз байланыста болу мүлдем басқа. Вашингтон университетінің психология профессоры Пеппер Шварц оқшаулау жағдайында отбасылық серіктестікті дамытудың екі үлкен нұсқасы мүмкін деп санайды. Бір жағынан, ерлі-зайыптылар қиын жағдайда бір-бірін, жақындықты және қолдауды жаңа жолмен бағалай бастайды. Екінші жағынан, олар, керісінше, қазіргі қарым — қатынаста оларға қолдау мен жайлылық жеткіліксіз екенін немесе қарым-қатынас оларға сәйкес келмейтінін түсінеді.

Жалғыз немесе серіктеспен бірге тұратын адамдар әртүрлі сезімдерді сезінуі мүмкін. Кішкентай балалары бар отбасылар үшін, әсіресе бала тәрбиесімен жиі айналысатын аналар үшін жағдай өте қиын болуы мүмкін. Біз әртүрлі отбасылардың аналарымен сөйлесіп, сауалнама жүргіздік. Мысалы, Анель есімді ана: "күйеуім екеуміз ешқашан балалармен көп уақыт өткізген емеспіз. Біз саяхатшылармыз, әр демалыс сайын саябақтарға, ойын-сауық және спорт орталықтарына баратынбыз. Біздің балаларымыздың арасы бір жас, ұл және қыз. Олар достық қарым-қатынас жасамайды,  көп ұрысады және ымыраға келмейді. Күйеуім екеуміз үй және балаларды қарау міндеттерін бөлдік, режимді бәріне ыңғайлы етіп өзгерттік. Түскі астан кейін немесе кешке  бірге серуендеуге тырысамыз. Мен бәрін бірден алуға тырыспаймын: егер мен балалармен күніне бір-екі рет он бес-отыз минут ішінде пайдалы нәрсе жасай алсам. Біз кезек-кезек үй тазалауға тырысамыз және балаларды тазалауға тартамыз. Мен сонымен бірге бүкіл отбасына тамақ дайындаймын және өнімдердің тізімін жасаймын. Өнімдерге онлайн тапсырыс беруге болады. Бұрын біз алып кететін тағамдарды жиі алатынбыз, ал қазір іс жүзінде олай жасамаймыз. Біз барлық жемістер мен көкөністерді қайнаған сумен жуамыз". Сауалнама нәтижелері бойынша біз "жалпы, бұл өте күрделі кезең, толыққанды жұмысқа уақыт жеткіліксіз, аналардың өздеріне арнауы мүмкін уақыт аз. Жаяу серуендеу және  жұмыста және оқуда бейнеконференциялар өткізуге, фильмдер көруге, достарымен және туыстарымен сөйлесуге мүмкіндік беретін жақсы интернет көмектеседі. Сонымен қатар, моральдық қолдау қазір бұрынғыдан да маңызды" деген қорытындыға келдік.

Бір қызығы, вирус болмаған кезде көше, табиғат, саяхат адамдарға ерекше қызығушылық танытпады. «Үйде бол! » деп айтқаннан кейін ғана бәрі серуендеуге тартылды. Бұл оқшаулау психологиясы: тыйым салынбаған нәрсе ешкімге қызық емес. Егер сіз бір нәрсеге назар аударғыңыз келсе, оған тыйым салыңыз.

Біздің ойымызша, ковидті ұрпақ көбірек серуендейді, далада уақыт өткізеді. Коронавирус-бұл біріктіретін қиындық. Дәрігерлерді, қарттарды, қашықтықтан оқытуды, адамзаттың вирусқа қарсы жалпы атмосферасын қолдайтын барлық осы әрекеттер күшті гуманистік ынталандыру болып табылады. Бұл  өте жақсы.

Covid-19 пандемиясының әлеуметтік-экономикалық салдары

Covid-19 коронавирустық инфекциясының пандемиясының аурудың таралуынан және әртүрлі елдердің карантинді ұйымдастыруға тырысуынан басқа да салдары бар. БАҚ-та аурудың қоғамға әсер ету құбылысы және оның салдары көбінесе "коронакризис" термині деп аталады. Коронавирустық пандемиядан туындаған қазіргі әлемдік дағдарыс жекелеген ұлттық экономикаларға ғана емес, бүкіл әлемдік экономикаға да қауіп төндіріп, экономикалық дағдарысқа айналды.

Қазіргі уақытта "ковидтен кейін" әлем қандай болады деген сұрақ өзекті болып отыр. Коронавирустық пандемия тек өзгеріс катализаторы ретінде әрекет етеді және бізді оларға назар аударуға мәжбүр етеді. Әлемдік экономикалық жүйені қайта құру процесі ұзақ уақыт бұрын басталған болатын, бірақ ол біздің планетамыздың қарапайым азаматтарының көпшілігіне ұзақ уақыт көрінбеді. Пандемия дамыған елдердегі әлеуметтік-экономикалық проблемаларды күшейтті.

1. Қаржы

Басында пандемия Қытайдың қор биржаларына жергілікті әсер етті, онда сауда-саттық 2020 жылдың 21 қаңтарынан бастап төмендей бастады. Бірақ 27 қаңтарда істер санының өсуі аясында FTSE 100 және еуропалық биржалар құлдырады.

Оқиғалардың одан әрі дамуы 2020 жылдың 20 ақпанында басталған қор нарығының жаһандық құлдырауына әкелді. Dow Jones Industrial index, S&P 500 индексі және NASDAQ-100 27 ақпанда 2007-2008 жылдардағы қаржы дағдарысынан кейінгі ең нашар сауда апталарының біріне түсті. Келесі аптадағы нарықтар өте құбылмалы болды, күнделікті сессияда 3% немесе одан да көп болды. 9 наурызда Уолл-стриттің барлық үш индексі 7% - дан астам төмендеді және әлемдік нарықтардың көпшілігі іскерлік белсенділіктің төмендегенін хабарлады, негізінен Ресей мен Сауд Арабиясы арасындағы мұнай нарығындағы баға соғысына жауап ретінде. Құлдырау Қара дүйсенбі деп аталды және 2008 жылы Ұлы рецессиядан кейінгі ең нашар құлдырау болды. Қара дүйсенбіден үш күн өткен соң, тағы бір құлдырау болды — қара бейсенбі, Еуропа мен Солтүстік Америкадағы акциялар 9% - дан астам төмендеді. Уолл-стритте 1987 жылы қара дүйсенбіден бастап пайыздық мөлшерлемелердің ең үлкен бір күндік төмендеуі болды, ал FTSE Mors of Borsa Italiana индексі 17% - дан астам төмендеді, бұл қара бейсенбі кезінде ең көп зардап шеккен нарыққа айналды.

2. Экономика

Тікелей пандемия жағдайлардың жоғары пайызы бар елдердегі кәсіпорындардың жабылуына, күнделікті сұранысқа ие өнімдерге сұраныстың күрт өсуіне, белгілі бір тауарлар: вирусқа қарсы препараттар, санитарлық маскалар, дезинфекциялық құралдар нарығындағы алыпсатарлыққа әкелді.

Қоғамдық тамақтану сегменті пандемияға байланысты шектеулерге байланысты ең көп зардап шеккендердің бірі болды.

Сонымен бірге, пандемия көптеген азаматтардың үйден шыққысы келмеуіне байланысты азық-түлік жеткізу қызметтеріне сұраныстың айтарлықтай өсуіне әкелді. Сонымен қатар, коронавирустық инфекция курьерлер арқылы таралуы мүмкін деген қорқыныш пайда бола бастады. Бұл қауіптерге жауап азық-түлік пен басқа тауарларды байланыссыз жеткізу болды.

Қытайда, содан кейін бүкіл әлемде кәсіпорындардың тоқтап қалуына байланысты мұнай мен мұнай өнімдеріне сұраныс айтарлықтай төмендеді. Сұраныстың төмендеуі аясында Ресей мен ОПЕК мұнай өндіруді қысқарту туралы келісе алмады және көмірсутектер нарығында баға соғысын бастады, бұл өз кезегінде мұнай бағасының құлдырауына әкелді.

Фарнборо авиасалоны сияқты көптеген жарнамалық және ақпараттық шаралар тоқтатылды.

Ұзақ уақытқа созылған карантин тұтыну басымдықтарын өзгертті: автомобильдер мен киім сияқты бірқатар тауарларға сұраныс төмендеді, бірақ сонымен бірге үй тұрмысын жеңілдететін заттарға, сонымен қатар үй спортына (жаттығу велосипедтері) және үйдегі ойын-сауыққа (онлайн ойындар, үстел ойындары) сұраныс өсті. Сондай-ақ, үй кеңсесі үшін тауарларға сұраныс артты, өйткені көптеген жұмыскерлер үйлерінен жұмыс істеуге көшті және сәйкесінше ZOOM, Microsoft Teams және олардың аналогтары сияқты бейнеконференция қосымшаларының танымалдылығы артты. Сонымен бірге, Microsoft Қытайда карантинді алып тастағаннан кейін де қашықтан жұмыс істеуге сұраныс қалғанын айтады.

Дәретхана қағазын сату көлемінің ұлғаюы, 2020 жылдың наурызын 2019 жылдың наурызымен салыстырғанда:

 

Италия	140%+
Испания	82%+
Ұлыбритания	80%+
АҚШ	60%+
Германия	35%+
Франция	30%+

Автоиндустрия

Volkswagen, BMW, Daimler және басқалары сияқты ірі автомобиль өндірушілері өндірісті едәуір қысқартуға немесе тіпті оны толығымен тоқтатуға мәжбүр болды. Бұл бір жағынан өз қызметкерлерін коронавирустың таралуынан қорғауға деген ұмтылысқа байланысты болды, бұл зауыттар мен автосалондардың жабылуына, сондай-ақ бөлшектер мен компоненттерді жеткізуді үзуге әкелді. Екінші жағынан, сұраныстың күрт төмендеуіне байланысты өндіріс төмендеді.

Еуропаның кейбір елдерінде жеңіл автомобильдерді тіркеуі:

Мемлекет	Сәу,2019	Сәу,2020	Нәтиже	Қаң,2019	Қаң,2020	Нәтиже
Германия	310715	120840	-61,1%	1190807	822202	-31,0%
Франция	188195	20997	-88,8%	741530	385676	-48,0%
Ұлыбритания	161064	4321	-97,3%	862100	487878	-43,4%
Италия	174922	4279	-97,6%	712987	350926	-50,8%
Испания	119417	4163	-96,5%	436317	222870	-48,9%

2020 жылдың 29 мамырында Renault компаниясы келесі 3 жылда әлем бойынша 15 мың жұмыс орнын, оның ішінде Францияда 4600 жұмыс орнын қысқартатынын жариялады. Жұмыс орындарының қысқаруы жұмыстан босату есебінен емес, зейнеткерлікке шыққан қызметкерлер, компания ішіндегі басқа лауазымдарға ауысу және қайта мамандану есебінен болады.Туризм

Коронавирустық Пандемия круиздік туризмді іс жүзінде жойды: шектеулерге байланысты кеме иелері лайнерлерді тоқтатып қоюға мәжбүр етті немесе тіпті оларды металл бөлшектеріне өткізуге мәжбүр болды.

3. Білім беру жүйесі

Пандемия бүкіл әлемдегі білім беру жүйесіне әсер етті, бұл мектептер мен университеттердің жаппай жабылуына әкелді. 2020 жылғы 20 наурыздағы жағдай бойынша 135 елдегі үкіметтер мектептер мен университеттерді жабуды жариялады немесе жүзеге асырды. Сонымен қатар, оқушылар мен студенттерді интернет арқылы оқытуға жаппай көшу басталды.

4. Мәдениет және кино

Бүкіл әлемде кинотеатрларға бару белгілі бір дәрежеде шектелді, кинофестивальдер тоқтатылды немесе кейінге қалдырылды, фильмдер болашақ күндерге ауыстырылды, кино өндірісі тоқтатылды.

Алайда, сонымен бірге, ағындық танымал болды (осыған байланысты Netflix, YouTube сияқты, провайдерлердің жүктемесін азайту үшін бейне ағынының сапасын төмендетуге мәжбүр болды), бұл Netflix акцияларының өсуіне әкелді.

Көптеген фестивальдер, көрмелер мен байқаулар, соның ішінде Мәскеу халықаралық кинофестивалі, Канн кинофестивалі және "Евровидение-2020" ән байқауы тоқтатылды немесе кейінге қалдырылды.

Пандемияға байланысты әлемдегі театрлар, мұражайлар, көркем галереялар және басқа да мәдени мекемелер жабылды. Егер АҚШ-да мәдени мекемелерге көмек ретінде 200 миллион доллар бөлінсе, Германия 50 миллиард еуро бөлді, ал Испания билігі пандемия кезінде мәдениет басымдықтар тізімінде соңғы орында тұруы керек деп мәлімдеді.

Карантин бізді неге үйретті?

Біз ерекше уақытта өмір сүріп жатырмыз, онда бір сағаттық ашық жаттығулар сән-салтанат болып саналады, ал басқа адамдармен қарым-қатынасымыздың қарқындылығы мен сапасы Интернеттің жылдамдығымен анықталады. Дүние жүзіндегі компаниялар мен жұмыс берушілер өздерінің жұмыс процестерін өзгертуге мәжбүр болды, ал қазір барлық елдердің үкіметтері осы елдердің экономикасын қорғау үшін қолдау мен қаржыландырудың бұрын-соңды болмаған деңгейін қамтамасыз етуді талап етеді.

Соңғы пандемиядан бері жүз жылдан астам уақыт өтті-бұл 1918 жылдан бері өршіп келе жатқан және әртүрлі мәліметтер бойынша 60-100 миллион адамның өмірін қиған "испан тұмауы" болды. Оның тез таралу себебі қазіргідей технологиялар. Ондаған мың шақырым тыныш жүретін поезд, ауа  дирижабльдері, ал мұхитты үнемі ірі тонналы кемелер кесіп өтетін. Бірінші дүниежүзілік соғыстан кейін барлық жерде билік еткен антисанитария өзінің тағдырлы рөлін атқарғаны түсінікті.

Covid-19 пандемия ма, жоқ па, оны уақыт көрсетеді, соңғы ғасыр ішінде бұл бүкіл адамзат үшін нағыз сынаққа айналған  дүниежүзілік қайғы болды. "Карантинде немен айналысуға болады?"бұл әмбебап масштабтағы мәселе болды. Google аналитикасына сәйкес, осы тақырыптағы іздеу сұрауларының шыңы 15-21 наурызда болды, содан кейін ол күрт төмендеді. Яғни, тақырып өзектілігін жоғалтты. Неліктен?

Миллиондаған қолданушылар сұрақ қойды, ал жауаптар көбінесе он негізгі тақырыпқа дейін қысқарды: шет тілдерін үйрену, кітаптар оқу, өзін-өзі тәрбиелеу және жаңа мамандықтарды игеру, аспаздық эксперименттер, генеральді үй тазарту. Егер бұл жүйеге қарасақ, барлығы интернет желілеріне тілді қалай үйренемін деп іздеу салуы қажет болған, бірақ...

Біз сол Google статистикасына кіріп, "ағылшын тіліндегі оқулық" тақырыбындағы сұраулардың саны (ең танымал тіл) 2019 жылдың сол кезеңінің көрсеткіштерінен аспайтынын көреміз. Демек, "үй иелері" көбінесе тек әлеуметтік желілерде, хат-хабарларда болған"полиглоттар", бірақ одан басқа ештеңе жоқ. Неге олай? Көбісі жауап бере алмады. Шынында да, карантиннің алғашқы күндерінде адамдар аудармашылар мен оқулықтарды  алып, тілдерді үйренуге арналған бағдарламаларды жүктеп алып, тақырыптық вебинарларды көре бастады. Бірақ... іс тоқтап қалды. Мүмкін, себеп тілдік ортаның жоқтығында болуы мүмкін, өйткені дәл осы шарт шет тілін тез үйренудің кілті болып табылады.

Бірақ онлайн кітаптарға сұраныс екі есе өсті. Бұл қуантады. Бірақ ең көп сұраныс өзін-өзі дамыту тақырыбында емес, аспаздық рецепттер санатына қатысты болды.

Адамдар шынымен көбірек тамақ пісіре бастады және оны түсіндіру оңай. Карантин кезінде көптеген кафелер, мейрамханалар мен фаст-фудтар жабылды. Бірақ ешкім тамақ қажеттілігін жойған жоқ, ал макарон немесе тұшпара сияқты жартылай фабрикаттарда сіз ұзақ уақытқа шыдай алмайсыз.Осылайша кейбір жандар үшін тіптен жаңа қолөнерін үйренуге тура келді. Желідегі жарияланымдар бойынша, бұл көптеген адамдарға оңай болды деп айтуға болады, ал салыстырмалы түрде қысқа мерзімде пештің жанында тұруды ойламаған адам күрделі тағамдарды дайындау туралы фото есептермен мақтана бастады.

Қазірдің өзінде карантиннің соңына қарай көптеген адамдарда гастрономиялық әдеттер өзгереді деп айтуға болады. Әрине, бұл кафелер мен мейрамханалар бос болады дегенді білдірмейді, бірақ олардың клиенттерінің саны айтарлықтай төмендеуі мүмкін.

Әйелдер аспаздық вебинарларда  жаңа дағдыларды алды. Бірақ ер адамдарға да ұнайтын нәрсе табылды. ТЖ режимі кезінде ТЖО жұмыс істемеді және автомобильді жөндеу іс жүзінде мүмкін болмады. Кейбір мамандар әлі де жабық есіктерде жұмыс істеді, бірақ оған қол жеткізу ең жақын және нағыз таныстарға мүмкін болды. Артынша ондай таныстары жоқ болып, бағы жанбай қалғандар үшін екі нұсқа бар: ТЖ режимі біткенін күту немесе көлікті өздігіңмен жөнгдеп көру.

Бақытымызға орай, мұнда тағы да тақырыптық әдебиеттерге де, YouTube-тағы бейнелерге де толы жан-жақты интернет көмекке келді, онда әртүрлі көліктердің жөндеу жұмыстары егжей-тегжейлі сипатталған. Қол астыңда керекті құралың болса, тормозные колодки немесе пыльники ауыстыра салу емес, тіптен қозғалтқа күрделі жөндеу жасауға болады. Мәселе тек тілек пен уақытта және жоғарыда айтылғандай, құралдардың болуы. Карантин кезеңінде көптеген автоәуесқойлар алғаш рет қолдарына гайка кілтін алып, толыққанды жөндеу жұмыстарын жүргізді, олар да өз  интернет парақшаларында қуана бөлісті.

Коронавирустық инфекцияның қазіргі пандемиясынан туындаған қиындықтар мен бақытсыздықтарға қарамастан, біз жаңа шындыққа бейімделеміз және карантиндегі өмір бізді болашаққа апаратын белгілі бір заттардың маңыздылығын түсінуге итермелегені анық.

Қорытынды:

Коронавирустық пандемия миллиондаған адамдардың әдеттегі өмір салтын бұзды. Бірнеше айдың ішінде ондаған жылдар бойы қажет және маңызды деп саналған нәрсе құнсызданды: тұтыну қоғамы қауіпсіздік қоғамына айналды. Әлем бойынша еркін жүруге дағдыланған адамдар өз елдерінде, қалаларында және тіпті пәтерлерінде құлыптаулы болды.   Карантинге байланысты спорттық жарыстар, концерттер және басқа да сүйікті және таныс ойын-сауықтар тоқтатылды. Біздің бәрімізге қиын кезеңдер болды, бірақ қазіргі дағдарыстан аман қалғандар мүлдем басқа әлемде болады. Бұл жылдар бізді 21 ғасырдағы ең жаңа вирустардың бірімен таң қалдырды және қорқытты. Біз ғасырлар бойы алғаш рет оқшаулану және, әрине, қашықтықтан оқыту деген не екенін білдік. Бұл вирус бізді ересектерге ғана емес, балаларды да ерекше жағдайға әкелді.

Пандемия кезінде көптеген өзгерістер пайда болды. Олардың бірі қашықтан жұмыс.

Бейнеконференциялар мен қашықтан жұмыс істеу коронавирустың таралуынан кейін үлкен сұранысқа ие болды. Соңғы айларда әлемде видеотрафик 2-3 есеге өсті. Zoom, Microsoft Teams, Google Hangouts бағдарламалары үздік қосымшаларға тез еніп кетті. Технологиялық алыптар, соның ішінде Twitter және Facebook сияқты желілер қызметкерлерді үйден жұмыс істеуге шақырады. Сонымен қатар, жұмысшылар (Білім саласы) көптеген жиналыстардың қаншалықты мағынасыз екенін және оларды поштамен қалай оңай ауыстыруға болатындығын, күніне екі рет кептелісте тұрудың қаншалықты тиімсіз болғанын түсіне алды.

Тағыда бір басты мәселелердің бірі ол ғылымның дамуы  және  медицинаның рөлінің артуы. Саясаткерлер популизммен айналысса да, ғалымдар COVID-19-ны талдау және оған қарсы тұрудың жаңа құралдарын жасауда.  Сондықтан Ғылым мен медицинаға жұмсалатын қаражат ұлғаятын болады. Медицина-IT-мен маңыздылығы бойынша оңай таласатын бірнеше жоғары интеллектуалды салалардың бірі және болашақта оның әсері екі есеге арта түседі.

Адамдар денсаулық пен білімге көбірек көңіл бөлу керек екенін түсінді. Пандемияда көптеген адамдар қауіпсіздікті сезінуі үшін спортпен шұғылданып, дұрыс тамақтанып және қауіпті мінез-құлықпен айналыспауға мәжбүр болды. Күшті иммунитет-инфекцияларға қарсы тамаша қалқан болып табылады. Денсаулық қазіргі кезде ең маңызды қажеттілік болып табылады.

Бұдан кейін не болады? Бұл сұрақтар көптеген адамдарды алаңдатады. Сірә, әлем ешқашан бірдей болмайды. Мұның не әкелетінін, және не жағдай болатынын алдын-ала ешкім білмейді. Алайда, үмітсіздікті ерте жасамаңыз.

Біз білдік: COVID-19 дегеніміз не, оның шығу тегі, алдын-алу шаралары, әлеуметтік сауалнама деректерін алдық, сонымен қатар covid-19 таралу картасын көрдік.

Жұмысымызды қорытындылай келе, біз келесі қорытынды жасай аламыз:

1. Коронавирустың адамдар үшін, соның  ішінде әсіресе қарттар үшін өте қауіпті екенін білдік.

2. Вирустар іс жүзінде маймен майланған нанобөлшектер болып табылады. Олар бірнеше сағат бойы беттерде белсенді бола алады, содан кейін сіздің қолыңызға, сол жерден бетіңізге түседі, өйткені біздің көпшілігіміз бетімізді жиі ұстап тұрамыз немесе тиіп кететін кездер де болады.

3. Біз әдеттегі қауіпсіздік ережелерін сақтай отырып, өзімізді және жақындарымызды қорғай аламыз.

4. Қорғаныс үшін жеке қорғаныс құралдары бар маска, антисептиктер, қолғаптар, қорғаныс костюмдері және т. б.)

5. Масканы таңдайтын кезде үлкен жауапкершілікпен қарау керек, өйткені бізді кез-келген маска қорғай алмайды.

6. Қарапайым гигиена ережелерін сақтау қажет.

7. Егерде өзімізді нашар сезініп тұрсақ үйде қалуымыз керек, себебі ол қасымыздаға адамдарға кері себебін тигізуі мүмкін.

Коронавирустық індетке ұқсас төтенше жағдайлар бізге басқа адамдардың өмір сүру жағдайларын көруге мүмкіндік береді, бірақ оларды бізге қабылдау әліде қиын себебі біз мұндайға өмірге үйренбегенбіз.

Пандемия ХХІ ғасырда да қауіпсіздік басты құндылық болып қала беретінін және ол үшін адамзат өркениеттің әдеттегі артықшылықтарын еш ойланбастан құрбан етуге дайын екенін растады.

Пайдаланған әдебиеттер:

1. https://rtvi.com/skvoznoy-efir/chemu-nas-nauchil-2020-god-kotoryy-my-proveli-v-izolyatsii/
2. https://news.un.org/ru/story/2021/03/1399642
3. https://trends.google.kz/trends/explore?date=today%205-y&geo=KZ&q=чем%20заняться%20на%20карантине
4. https://rg.ru/2020/07/12/reg-urfo/psiholog-rasskazal-kak-covid-19-izmenil-mysli-i-soznanie-liudej.html
5. https://ru.valdaiclub.com/a/highlights/posledstviya-pandemii-koronavirusa/
6. https://www.dw.com/ru/koronavirus-i-ego-posledstvija-dosje/a-52852819
7. https://www.bbc.com/russian/features-55491337

Орындағандар: Бахонова А., Есмуратов А., Алашева О., Каленова С.
Топ: Халықаралық қатынастар 20.831
Оқытушы: Кулумжанов Н. Е.

---

Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз: