Қазақ ұлттық университетінің 90 жылдығы мен тәуелсіздік жолындағы оқиғалар

2024 жылы Қазақстанның алдыңғы қатарлы білім ордаларының бірі – Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті өзінің 90 жылдық мерейтойын атап өтуде. Бұл мерейтой еліміздің білім беру және ғылым саласындағы маңызды жетістіктердің айғағы болып табылады.

Университет тарихы

1934 жылы құрылған Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ – Қазақстандағы тұңғыш жоғары оқу орындарының бірі. Алғашқы жылдары университетте тек бірнеше факультет жұмыс істесе, қазіргі уақытта ол әлемдік деңгейдегі көпсалалы білім беру және ғылыми зерттеу орталығына айналды. Университетке 1991 жылы ұлы ғалым, философ және ойшыл Әбу Насыр әл-Фарабидің есімі берілді. Бұл шешім оның ғылым мен білімге қосқан өлшеусіз үлесін құрметтеудің көрінісі болды.

Университеттің жетістіктері

ҚазҰУ бүгінде еліміздің ғана емес, бүкіл Орталық Азия өңірінің жетекші университеттерінің бірі саналады. Оның 90 жылдық тарихы ғылым, білім және халықаралық ынтымақтастық саласындағы жетістіктерімен ерекшеленеді:
1. Білім беру сапасы: Университет Қазақстанда және шетелде жоғары білікті мамандар даярлауда көшбасшы. QS World University Rankings тізімінде ҚазҰУ үздік 200 университет қатарына кіреді.
2. Ғылыми зерттеулер: Университетте әлемдік деңгейдегі зерттеу орталықтары жұмыс істейді, бұл инновациялық жобалар мен ғылыми жаңалықтарға жол ашады.
3. Халықаралық байланыс: ҚазҰУ 100-ден астам елдің жетекші университеттерімен серіктестік орнатқан. Шетелдік студенттер саны жыл сайын артып келеді.
4. Әл-Фараби орталығы: Университетте әл-Фараби мұраларын зерттейтін арнайы ғылыми-зерттеу орталығы жұмыс істейді.

Мерейтойдың маңыздылығы

90 жылдық мерейтой – тек тарихи кезеңді атап өту ғана емес, сонымен қатар университеттің одан әрі даму стратегиясын айқындайтын маңызды оқиға. Мерейтой аясында конференциялар, форумдар, мәдени іс-шаралар және түлектер кездесулері ұйымдастырылуда.

Болашаққа бағдар

Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті алдағы уақытта да еліміздің интеллектуалдық және мәдени дамуына үлес қоса отырып, сапалы білім мен инновациялық идеялар орталығы болуды жалғастыра береді.

ҚазҰУ-дың 90 жылдық мерейтойы – бұл білім мен ғылым саласындағы айрықша жетістіктерді атап өтетін мерейлі сәт. Ұрпақ тәрбиелеу мен білімді дамыту жолында университеттің алар орны ерекше.

Тәуелсіздік және студенттік өмір мәселелері

Тәуелсіздік – кез келген ұлттың ең басты құндылығы. Ол еркіндік, өзіндік шешім қабылдау, ұлттық бірегейлік және мәдениетке еркін иелік ету мүмкіндігімен тығыз байланысты. Тәуелсіз ел болу – мемлекеттің ғана емес, оның әрбір азаматының да үлкен жауапкершілігін талап етеді. Бұл әсіресе болашақ ұрпақ – студенттер үшін аса маңызды.

Студенттік өмір – адамның тұлғалық қалыптасуындағы ерекше кезең. Бұл кезеңде жастар білім алып, кәсіби дағдыларын жетілдіріп қана қоймай, қоғамға пайдалы тұлға болып қалыптасуға тырысады. Алайда, студенттік өмірде көптеген мәселелер туындайды.

Студенттік өмірдің негізгі мәселелері

1.    Білім алу мүмкіндіктерінің шектеулілігі
Кейбір студенттер үшін жоғары білім алуға қаржылық қиындықтар кедергі болады. Мемлекет тарапынан берілетін гранттар саны шектеулі болғандықтан, көптеген жастар оқу ақысын өз бетімен төлеуге мәжбүр.

2.    Тұрғын үй мәселесі
Қалаға басқа өңірлерден келетін студенттер жатақхана немесе жалдамалы пәтер мәселесіне жиі тап болады. Бұл олардың қаржылық шығындарын көбейтіп, оқуға толыққанды көңіл бөлуге кедергі келтіреді.

3.    Жұмыспен қамту
Студенттер арасында жұмыс пен оқу арасындағы тепе-теңдікті сақтау қиын. Көптеген студенттер оқу ақысы мен күнделікті шығындарын өтеу үшін жұмыс істеуге мәжбүр болады. Бұл олардың білім алу сапасына әсер етуі мүмкін.

4.    Психологиялық қысым
Жоғары оқу орындарындағы академиялық талаптар, емтихандар және болашаққа деген уайым студенттер арасында күйзеліске алып келуі мүмкін.

Шешу жолдары

Студенттік өмірдің мәселелерін шешу үшін мемлекет пен қоғам тарапынан нақты қадамдар қажет:
    •    Мемлекеттік гранттар мен шәкіртақылар санын арттыру.
    •    Жатақханалардың санын көбейту және олардың сапасын жақсарту.
    •    Жастарға арналған жұмыс орындарын ашу және икемді жұмыс кестелерін ұсыну.
    •    Психологиялық қолдау қызметтерін дамыту және студенттер арасында ментальді денсаулық туралы ақпараттандыру жұмыстарын жүргізу.

Тәуелсіздік – жастар үшін шексіз мүмкіндіктер әлемі. Оны тиімді пайдалану – әрбір студенттің борышы.

Желтоқсан оқиғасы: Тәуелсіздікке жол

Желтоқсан оқиғасы – 1986 жылғы Қазақстан тарихындағы ұлы бетбұрыстардың бірі. Бұл оқиға қазақ халқының ұлттық намысын, егемендікке деген ұмтылысын және әділдікке деген талпынысын айқын көрсеткен тарихи кезең.

Оқиғаның қысқаша сипаттамасы

1986 жылы 16 желтоқсанда Қазақстан Компартиясы Орталық Комитетінің Пленумы қазақтың тұңғыш басшысы Дінмұхаммед Қонаевты орнынан алып, оның орнына бұрын Қазақстанда жұмыс істемеген Геннадий Колбинді тағайындады. Бұл шешім халықтың ашу-ызасын тудырды, әсіресе жастар арасында наразылық күшейді.

17 желтоқсанда Алматы қаласының орталығында студенттер мен жұмысшы жастар бейбіт шеруге шықты. Олар ұлттық мүддені қорғауды, өз елінің тағдырына қатысты шешімдерге қатысу құқығын талап етті. Шеру бейбіт түрде басталғанымен, билік бұл наразылықты күшпен басуға тырысты.

Желтоқсанның маңызы

Желтоқсан оқиғасы Қазақстанның тәуелсіздікке ұмтылысындағы ең ірі қадамдардың бірі болды. Бұл оқиға тек қазақ халқының ғана емес, Кеңес Одағының құрамындағы барлық республикалардың ұлттық санасының оянуына ықпал етті.

1. Ұлттық сана-сезімнің көтерілуі
Жастардың әділетсіздікке қарсы тұрып, өз ұлтының құқықтарын қорғау жолындағы әрекеті халықтың ұлттық санасын оятты.

2. Кеңестік жүйенің әлсіздігін көрсетуі
Желтоқсан оқиғасы Кеңес Одағының ішкі қайшылықтарын және тоталитарлық жүйенің әділетсіздігін әшкереледі.

3. Тәуелсіздікке алғашқы қадам
Бұл оқиға Қазақстанның егемендік жолындағы күресінің бастауына айналды. Желтоқсанның жалғасы ретінде 1991 жылы Қазақстан өз тәуелсіздігін жариялады.

Оқиғаның салдары

Желтоқсан оқиғасына қатысқандарға билік тарапынан ауыр жаза қолданылды. Мыңдаған жастар қамауға алынды, оқудан шығарылды, қызметтерінен босатылды. Кейбірі тергеу кезінде зорлық-зомбылыққа ұшырады. Ерекше атап өтер жайт – Қайрат Рысқұлбеков сынды азаматтар ел үшін күрестің құрбанына айналды.

Қорытынды

Желтоқсан оқиғасы – қазақ халқының қайсарлығын, еркіндік пен әділдік үшін күреске деген ынтасын көрсеткен ерен оқиға. Бұл тарихи кезең еліміздің тәуелсіздігін алуына зор үлес қосты және қазіргі ұрпақ үшін ұлттық мақтаныштың, елдік пен еркіндіктің символына айналды.
Желтоқсан – тәуелсіздікке бастар жолдағы шырақ болып мәңгі жанып тұрады.

орындаған: Жұмабекқызы Назерке 

жетекші: Жұмаділ М.Т

---

Әлеуметтік желілерде бөлісіңіз: