Ұзақ мерзімді жоспар бөлімі:

10.2С Химиялық тепе-теңдік

Мектеп: Госплемстанция жалпы орта білім беретін мектебі

Теректі ауданы

Күні:

Мұғалімнің аты-жөні:

Л.У.Джумашева

Сынып:

10

Қатысқандар саны: 8

Қатыспағандар саны: 8

Сабақ тақырыбы

Химиялық тепе-теңдік

Оқу мақсаттары

10.3.3.1 химиялық тепе-теңдіктің динамикалық сипатын түсіндіру

Сабақ

мақсаттары

Барлық оқушылар үйренеді:

- Химиялық тепе-теңдіктің динамикалық сипатын түсіну.

Оқушылардың көбісі үйренеді:

- Химиялық тепе-теңдік константасының өрнегін жазу

Кейбір оқушылар үйренеді:

- Химиялық тепе-теңдікке есеп шығару.

Бағалау

Критерийлері

- Химиялық тепе-теңдіктің динамикалық сипатын біледі;

- Химиялық тепе-теңдік константасының өрнегін жаза алады;

- Химиялық тепе-теңдікке есеп шығара алады.

Тілдік мақсаттар

 Оқушылар:

- химиялық тепе-теңдік түсінігін  анықтап, айта алады.

Пәнге қатысты лексика мен терминология

Тепе-теңдік, динамикалық, ұстаным, тұрақты, реагенттер, өнім, температура, қысым, айналмайтын, алға, баяулату, тең, ұлғайту, тепе-теңдік константасы.

Диалогқа/жазылымға қажетті  тіркестер

Егер біз концентрацияны/температураны/қысымды өзгертсек, онда…

Біз ... жолымен реакцияны қайтымды ете аламыз

Егер температура көтерілсе, онда…

Біз осы реакция үшін кері реакция өткізе аламыз ба?

Ия, егер біз.… /Жоқ, себебі…

Тақырыпқа сәйкес үш тілдік терминдердер тізімі:

АҚТ қолдану дағдылары

Презентация 

Өмірмен байланысы

- оқушылардың жас ерекшеліктеріне байланысты жұмыс жасау әдістерімен тәсілдерін қолдану.

Пәнаралық байланыстар

Физика

Сабақ барысы

Сабақтың жоспарланған кезеңдері

Сабақтағы жоспарланған іс-әрекет

Ресурстар

Сабақтың басы

2 минут

8-минут

(W) Ұйымдастыру кезеңі:

1) Оқушылармен амандасу.  2) Оқушыларды түгелдеу.

3) Оқушылардың сабаққа дайындығын тексеру.

Өткен тақырыптарды қайталау. Тест.  (Google forms)

https://forms.gle/raK2GeQih6h5dxoa6

1. 1 моль көміртекте атом саны қанша?

A) А. 6,02 ∙ 10²³    В) 6,02²³     С. 6 ∙ 23¹º

2. 10 моль күкірттің массасы (г) –

A) 3,2     C) 320      D) 32
3. Төмендегі реакция теңдеуіндегі оттектің алдына қандай коэффициент қойылады       CH4 + O2 → CO2 + H2O?

A)1 C) 2 D) 3 E) 4

4. Темір атомының ядросындағы протондар саны

A) A. 20  C) B. 55  D) 30   E) 8
5. 5% Ерітінді даярлау үшін 2 г қантты ерітетін судың массасы тең:

A) A. 19 г  C) 20 D) 30 E) 40

https://forms.gle/raK2GeQih6h5dxoa6

Сабақтың ортасы

20-минут

(W) Жаңатақырыпқа шығу: 

Мұғалімнің іс-әрекеті.

1. Берілген сурет бойынша сабақ тақырыбын анықтаңыз.

Оқушының іс-әрекеті. Суретке қарап, бүінгі тақырыпты анықтайды.

Мұғалімнің іс-әрекеті.

2. Химиялық тепе-теңдік туралы видеокөрсетілім көрсетеді.

 https://youtu.be/J4WJCYpTYj8

Оқушының іс-әрекеті. Оқушылар видеоролик бойынша өз ойларымен бөліседі.

3. Оқулықпен жұмыс.

(Оқушылар оқулықты оқып шығады, жұпта ой бөліседі)

Химиялық реакциялар жүру бағытына қарай қайтымды-қайтымсыз реакциялар деп жіктеледі. Қайтымды реакция деп – берілген температурада бір мезгілде өнім түзілу жағына да, бастапқы зат түзілу жағына да жүретін химиялық реакциялар. Тура және кері бағыттағы реакциялар әрі қарай тоқтамай жүре береді, сондықтан тепе-теңдік динамикалық деп аталады. Қайтымды реакцияның тепе-теңдік күйі тепе-теңдік константасымен  сипатталады.  Мысалы,

аА + bB= cC + dD

Тапсырма  №1. Берілген қайтымды реакциялардың тепе-теңдік  константасының  өрнегін жазыңдар:

1. H_{2  (г)} + Br_{2 (г)} = 2HBr_(г)         3) C₂H_4(г)  + H_2(г)  = C₂H_6(г)
2. 3O_2(г)   =  2O_3(г)                     4)C _(г) + H₂O _(г) = CO_(г)   +H_2(г)

Тапсырма  №2.   2-есеп.

Егер белгілі бір температурада бастапқы алынған 5 моль СО мен 4 моль Сl2 әрекеттесуі нәтижесінде 1,5 моль СОС12  түзілген болса,онда:

СО_(г) +Сl_{2 (г)} ↔ COCl₂

Процесінің тепе-теңдік константасы қандай болғаны?

Шешуі:

Химиялық  реакция теңдеуі бойынша пропорциялар құрып, реагенттердің реакцияға түскен және артылып қалған мөлшерлерін, сонымен қатар түзілген өнімнің зат мөлшерін тауып, төменгі кестені толтырамыз:

Тепе –теңдік константасы:

         k_тура                    [COCl₂]                                1.5 моль/ л

К= ————  = —————  = ————————-  = 0.17(моль/ л)^-1

           K_кері                 [CO] * [Cl₂]         3.5 моль/ л* 2.5 моль/ л

Сабақтың соңы

5-минут

 Оқушыларға сұрақ. «Миға шабуыл».

1. Химияялық тепе-теңдік деген не?

2. Химиялық тепе-теңдіктің динамикалық деп аталу себебі не?

3. Тепе-теңдік константасы деген не?

Бағалау 5-минут

Үй жұмысы

Рефлексия.

Кері байланыс. Сабақ мақсаттары және бағалау критерийлеріне қайта оралу.

Қайталау