Жылдар жүздескенде

I. Шолу
Түн болды міне, қара аспан
Жұлдызын жақты төбеден,
Төңірек аппақ, қар басқан
Жаздағы шырша, көк емен,
Басына киіп ақ бөрік,
Боз шапаны жарасқан.
Қанаты кекте дір қақпай,
Ауада жырлар жыр таппай,
Қыраулы қақпа түбінде
Шоқаңдайды сауысқан.
Ауыздан шыққан ақ буды
Сорады аспан көмейі,
Қыдыртқан төсте аққуды,
Жаздағы жоқ мерейі.
Аяздың тілін алам, — деп,
Көңілі кектің жалықты,
Өзі де көзін қар басқан
Терезеге ұқсап қалыпты.
Ал бірақ мейірлі анамыз, —
Жер суыр емес ешқашан,
От жағып, көкке қараймыз,
Үйде де шам, тыста шам.
Қыста да болат балқытып,
Зауыттың үсті ақ жалын,
Соқса да боран — ақ мылтық,
Сұқса да мұздай қанжарын,
Бәрі де еріп, су болып,
Сусынын зауыт қандырған,
Аязға үкім айтқандай
Гудогі кекте жаңғырған.
Әйтсе де боран дәмелі
Әлі де қырда малшыдан,
Әйгілі елші әлегі —
Соғады желі қарсыдан.
Боран бір долы ақ қаншық,
Бауыры толы көп күшік.
Іңірде бейбіт жатқансып,
Кеудесін кенет кек қысып,
Шабынып ұлып күшіктер.
Жолаушы болса аңдиды,
Дегендей «алға түсіп көр!»
Қорасы мықты қой жатыр,
Ұлыса боран — бүлк етпей.
Жер қабады аш қасқыр,
Қарауыл кезі мүлт кетпей.
Жеті түн боран ұйтқыса,
Жылқысы желге ықпаған,
Айында бір-ақ ұйықтаса,
Атынан дауыл жықпаған,
Боранмен жеке сөйлескен,
Аптада жалғыз бел шешкен,
Аязда туып, желде өскен
Жылқышы деген мықты адам.
Құрбанын таппай ол солай.
Ақ боран кезді даланы.
Өкпесі соғып, тыншымай,
Зарлы бір әнге салады.
Өрісі оның тарылған,
Жүретін жолын жаңылған,
«Жүйткірмін» деген жерінде
Қалалар тұр салынған.
Шұлғып қарлы ақ басын,
Білгеннен соң батпасын,
Ыңырсып кеп сүзеді
Әр үйдің бір қақпасын.
...Осылай еді қыс бабы,
Осынау мезгіл тұстағы,
Жаңа жыл — жарқын жас жігіт.
Ескі жыл қолын ұстады.
Айтары бардай Ескі жыл,
Отыруға орын нұсқады.
Жағасын серпіп ішіктің,
Қамшысын ерге қыстырды:
Ескі жыл:
Кетуге аздап кешіктім
Айтуға саған бір сырды,
Талай жылдар өтіпті менен бұрын,
Жолға шықтым оралмас мен де бүгін.
Бірталайын кетпекпін саған айтып,
Өткен өмір, істеген еңбегімнің.
Жасын кіші, мен саған бермен есеп,
Мен — өткен қарт болғанда, сен — келешек
Өткен тарих істерін қарттан сұрап,
Отырмай ма жас өркен, кейде інішек?!
Сол дағдымен сен тыңда бұл кеңесті,
Өз тұсымда болған жоқ күн көмескі,
Әр күнімнің жемісін татып адам,
Менің жүрген жолыма гүлдер өсті.
Сөзіме сен, алаңсыз тыңда, бала,
Тыңдамаса кеңесте күн бола ма,
Социализм елінен сөз бастаймын,
Миллиард астық бітірген тың далаға.
Таныстырып жатпаймын саған оны,
Кеудесінен тараған заман үні,
Басталады осы елден, алып елден
Бар әлемнің қуаныш - жаңалығы.
Әрбір жылдың абырой, бақ таланын,
Сол ашады, сол үшін мақтанамын.
Алып елдің істеген алып ісі,
Саған айтпақ сыр етіп сақтағаным.
Жоспары бар бұл елдің енді тыңда,
Біздей - біздей жасаған жеті жылға,
Ақсақалың бәріңнің өзім болып,
Бірінші рет отырдым мен тұғырда.
Мен бастадым, қол салып талай тыңға,
Ел ырысын, бақытын молайтуға.
Мақтанды — деп асығыс пікір түйме,
«Мен» дегенді хақым бар көп айтуға.
Жаңа жыл
Қарт сабырлы болғанмен, жас шыдамсыз,
Татпас менен ол ел де ащы дәм-тұз,
Мен де еңбегім сіңгелі келген жылмын,
Сырыңызды айтуға асығарсыз.
Ескі жыл
Мінезіңнің ыстығы - ай, қайран жастық.
Ол жастықпен біз біраз сайрандастық.
Таңдайыңды қаға бер, тамашалап,
Айға бардық біз ұшып, айдан да астық.
Жаңа жыл
Қалай дейсіз?
Айға бардық дейсіз бе?
Сенбеуіме болар ма екен мен сізге?!
Ескі жыл
Оны өзің біл.
Сену - сенбеу еркіңде,
Жазуды оқы.
Тұрған Айдың бетінде!
Оны айтасың,
Айдың сыртын айналып,
Бұрын-сонды көріп еді қай халық?!
Соны істеген
Сол алып ел — СССР,
Саған айтам дегенім де осы сыр.
Жаңа жыл
Ғажап екен,
Ғажап екен мына сыр!
Аспан жайлап тынбақ екен бұл ғасыр!
Ескі жыл
Айдың жұмбақ бетін көрдік біз енді,
Көрдік мұхит, кратерді, өзенді!
Москва — тау, қиял теңіз аттарын,
Жаттады әлем, мен де жақсы жаттадым.
«Жер бетінде мәңгі бейбіт күн болсын, —
Деген де осы ел, бейбітшілік шын досын
Таныды да, таста, — деді — қаруды,
Бұдан артық жанашыр жан кім болсын!
«Соғыс» деген сөз бар жерде тыныш жоқ,
«Жауым» деген сөз бар жерде туыс жоқ.
Көк семсерден соқ соқаның түренін,
Деп жар салды Ел басшысы — Хрущев.
Осы сөзге жігер жұмсап, серт етіп,
Батыл сөйлеп, қарап айтып бетке тік,
Ел тілегі, ең ақылды ұғымға
Алып келді ол Эйзенхауэрды — еңкейтіп.
Жаңа жыл
Уа, қуаныш!
Бұл керемет іс екен!
Бұл да адамның ақылының күші екен!
Адам! Адам! Туамыз біз сен үшін,
Көру үшін ақылыңның жемісін!
Ескі жыл
«Адам! Адам! Туамыз біз сен үшін,
Көру үшін ақылыңның жемісін!»
Жақсы айтылған!
Осы сөзді ту етіп,
Бізден бұрын кетті талай жыл өтіп.
Сөз жоқ оған — менен де сен жақсысың,
Тұр ғой тасып тұла бойда жас күшің.
Менен де сен биік аттап өрлейсің
Адамзаттың арманының басқышын.
Араларсың алып аспан денесін,
Марстан да хабар алып келерсің,
Атомыңнан сомдан соғып жасадым,
Ленин атты Мұзды мұхит кемесін.
Бұл да саған естілмеген жаңалық,
Кең даладан орын тепті сан алып.
Теміртауда бір керемет зауыттың
Жатыр шойын қабырғасы қаланып.
Жаңа жыл Жақсы ағаның сыйы неткен көп еді,
Сіздей ешкім сырын шерткен жоқ еді,
Ең үлкені жеті ағайын жігіттің
Іс істепті шексіз-шетсіз көлемі.
Сізге қарап, тұрмын болжап өзімді,
Болашаққа мол жіберсем көзімді,
Мен атқарар міндет деген зор екен,
Алдағының ісі үлгі де, сөзі үлгі.
Ескі жыл
Я, саған жатыр алда жетіп іс,
Ең үлкені — сүрсін өмір ел тыныш.
Ертегінің «жеті жұрты» жоғалған,
Біз боламыз жеті бақыт, жеті ырыс!
Жаңа жыл
Кеттіңіз - ау осы сөзді жақсы айтып,
Балқымасын мынау тілге тас қайтіп?!
Шын қызығып өзіңізге қарасын
Кеткен жылдар еш жаңалық ашпай түк.
Ескі жыл
Қадір білдің, сыр тыңдадың, жарадың,
Сен әлемге жаңа ғана қарадың,
Бар міндетті саған артып салмақпен,
Нығыз басып өзім кетіп барамын.
Тыныштықты, еркіндікті қамсыз ет,
Аспан жайла, жолың болсын, қарағым
Жаңа жыл
Жақсы ағаның жақсы тілек, қалауын
Жақсы орындау менің өмір талабым.
Ал кәнекей ұсын маған қолыңды.
Еттім қабыл эстафета жалауын!
Ескі жыл, Жаңа жыл
(Екеуі қосылып)
Адам! Адам! Біз туғанбыз сен үшін,
Көру үшін ақылыңның жемісін!
Өмір сүрмек әлем тыныш, Ел тыныш,
Біз боламыз жеті бақыт, жеті ырыс!!

---