Қос аққу мен егіз шың жайлы хикая

Айгүл Үлкенбаева мен Сәуле Жанпейісоваға

Жатқан шақ-тын тас көктеп, тау көгеріп,
Жүрген едік тірлікпен әуре болып.
Маңғыстаудың түңдігі бір желп етті
Алматыдан Айгүл мен Сәуле келіп.
"Өнерінде бұл елдің бөлек із көп",
Деп екеуі келді күй, өлең іздеп.
"Үш жүз алпыс Әулие күңіренген"
Маңғыстауын Елдостың көреміз", - деп.
Жатыр еді еңсемді езіп аспан,
Қос қыз келді — өзі күй, өзі дастан.
Ән-дария құйғанда, күй-дария
Кәрі Каспий қаракөк көзін ашқан.
Жүре алмайтын жан едік жайда қарап,
Ән самғаса ұшатын қайда қанат?
Ісін тастап кейбіреу кеңседегі,
Амандықтар тамсанды айға қарап.
Ұйқы қашып көп көзден бұл түндері,
Көп көңілдің қос аққу құртын жеді.
Ізбасар жыр ілгегін ағыта алмай,
Күміс көмей қайтадан бүлкілдеді.
Елдос, Еміл, Амандық, Көмек, Ізбасар,
Шыртан, Күріш Тасболат белгілі өнерпаздар.
Күй дүрмегі дүбірлеп, жыр дүрмегі,
Сері кеуде айқара түрді іргені.
Қапысыз кеп қыран-ән шүйген кезде,
Жерде қашқан құлан күй ілдірмеді.
Алып қашып жөнелген қырдың желі
Әкеледі-ау, аңыз ғып бір күндері?
Бас білмеген болса да шу асау жан,
Хас өнердің алдында жуасарған.
Желмен бірге теңселіп ел де тұрды:
"Перілер, — деп, адамнан туа салған!.."
Ай айдауға көнбейді, Күн жетекке.
Қалдырдық та самсаған гүлді етекке
Оғыланды тауына тартып кеттік,
Зиярат қып қайтпаққа Пір Бекетке!
"Жолдарыңды, иншалла, оңдайды Ата,
Сары шалдан қайтпаймыз алмай бата!" —деп келеміз.
Көрді де егіз шыңды,
Болып қалды қос аққу таңдай қаға.
Өркеш десек бола ма ауытталған?
Қар дейміз бе ғайыптан жауып қалған?
Аспан көшіп жатқанда жазғытұрым
Қос бұлт сынды теңінен ауып қалған.
Жаудырап кеп қия алмай қарады, ал күн.
Таппай айтсам құны не — баламамның?!
Жұғып қалған қияға кешкі нұрды,
Ұрттап алғың келеді, жалап алғың.
Естілгенде Сәуленің жайсаң әні,
Май самалы билейді майсадағы.
Мың құбылған қырмызы қызыл дүние
Көкірекке сан қилы ой салады.
Көгі теңеуге жібермей арлы өнеге,
Жүгіреді лыпылдап қан денеге.
Селдір мұнар жамылып жатыр қос шың
Ұқсап кетіп шілтерлі әлденеге...
Кетті дейсің теңеулі сөз нөсерлеп,
Сөзге сенбей, керек-дүр,
Көзге сенбек.
Қос қыз отыр қайран ғап.
"Мұндай таулар,
тек Аңыздар Елінде кездесер!" — деп.
Қиял-шыңдар әудемде жатыр үн жоқ.
Барар едік — арада шақырым көп.
Қос перизат сұрады менен кенет:
"Бұл таулардың, ағасы, аты кім?" — деп.
Дәл тигені-ай, мір сауал жанды жерге,
Енді қаңдай пәтуә — әңгімемде?
Жерді жатқа ап отыр ем, елді мақтап,
Атын білмей қапылдым әлгі жерде.
Беу, Маңғыстау... Бақилық құндағым еді!
Құндағына ұлының бұлдары жоқ.
Қырларымнан кешірім сұрап алып,
Сөйлеп кеттім (қостаушы тыңдады көп):
"Бұдан былай аталсын бұл егіз шың,
Сәуле менен Айгүлдің шыңдары! — деп". 
(Есті ұлыңды, Маңғыстау, қосшы үніңді! —
Ақ тілеулі сөзіме дос жүгінді.
Бір тасыңды бөгдеге қимаушы едім,
Қос қызыңа телідім қос шыңыңды...)
Көлігіміз шыққасын құзға өрмелеп,
Қалып жатты қапталда түз дөңгелеп.
Ырзалығын қос ару білдіреді:
"Бұдан асқан сыйлық жоқ біздерге!" — деп.
Көңіл көншіп осынау ісімізге,
Нұр жанғандай бейне бір ішімізде
Бекет ата басынан қайттық мәз боп,
Кіл ғажайып шың кіріп түсімізге.
Егіз аққу қош айтып ел-жеріне,
Ертесіне кетті ұшып көлдеріне.
Жүрегімнің түбіне тұнып қалған,
Жырды аяқтап келемін мен де, міне.
Өтті-кетті жарқ етіп түстей жалған,
Ақ кәусарым, беу, менің ішпей қанған.
Ай нұрымен қақтаған қоңыраулар
Ілініп ап көгімнен түспей қалған.
Ойып тұрып орынын төрден алған,
Күй қамалған, қос кеуде, ән қамалған
Қайтқан құстан жатады сәлем жолдап:
"Аман ба, деп, егіз шың елде қалған?"
Самғап ұшқан аққулар - елесі арман,
Көрмейінші кездерін аласарған.
Ел де жомарт екеуін қатар туған,
Мен де жомарт қос шыңды бере салған! 

---