Қайтсін-ау...
Асаулық бесті атқа жарасқан
Құрыққа құл болып кермесе.
Оған да тағдыр жоқ қарасқан,
Құлағын жұлғыштай бермесе.
Асаулық бесті атқа жарасқан
Құрыққа құл болып кермесе.
Оған да тағдыр жоқ қарасқан,
Құлағын жұлғыштай бермесе.
Иа, алдымен бөріктімін,
Сосын көне көріктімін.
Бөріктіде көне сыртын
Кім өзіне көріпті мін?!
Күн де бүгін бұлыңғыр көңілімдей,
Көңіл шіркін салмақты қоңыр үндей.
Қазақы үйде отырмын, —
ошақта от
Дән термеймін өлеңнен ермек үшін,
Диқаншыдай ic қылмақ егде күшім.
Тоғаным мен қараймын топырағыма
Қалай өciп-енер деп енді eгiciм.
Көз соқырлау, қисық-қисық жазуым,
Көзiм дерттің iшпеген-ді аз уын.
Құдай куә, ризамын мен соған
Сол-ақ болса арып, тозып-азуым.
Meнi қайтсін,
Мен оған тең емеспін.
Құдай өзi дегендей «төмен өcciн»
Жылдан-жылға барады бойым шөгіп,
Өңім түгіл түсімде көріспеген,
Харекеті өзінше өрістеген,
Құдды патша бip түнде тас қараңғы
Босағамнан бозамық төр icтеген.
Қарағым-ay, қайда жүрсің таптырмай,
Бip жерде сен кәміл барсың тақсырдай.
Одан бәлкім айырмаң тек тым жассың,
Күл тағдырын құдай саған тапсырғай.
— Ауылда жоқ екен деп кітапхана
Жұтап қала қоймаспыз, жұтап қала! —
Деген дөкей ойынша бар болғаны
Сынса сынар діңінен бұтақ қана...
Қай заманнан қалса да бұл ащы зар
Менің құрбым жан жарасын ашқызар.
Осылай күткен сонау соғыс кезінде
Келмей қалған қайран қыршын жасты жар.
Далам қайсың, жан өлкем, таусылмайтын,
Теңізім қайсың, тәкаппар тау, шың қайсың.
Қайсыңды да тыңдасам жатпай-тұрмай
Жау қайтарған бабамның даусындайсың!
Болмысы Төлепберген түсінікті:
Екi ұдай қасы, досы iciн ұқты.
Бipeyгe жаны таза, тiлi тіктеу,
Бipeyгe тілінен де тici мықты.
Жүректі Ердің алып денесін де
Caқтаған әлмисақтан ел есінде.
Аңызға айналып та тұрған солар
Айтулы заманалар белесінде.
Бәйкеңді —
Әшімұлын сексендегі
Айтсам мен түсінікпен тек сендегі,
Болған ол Ел ағасы белді бедел
От пен су, тау мен тастың басқан үстін
Не қилы харакетті басқарыстың.
Есепке бip-aқ рет еңкеюші ең
Тындырып бәpiн бастан асқан icтiң.
Смайылдың Cepiгi делінесің,
Айта алатын керексе еліне сын.
Бұның дұрыс-бұрысын eкi бөліп
Жіктеуге сен әдейі ерінесің.
Ей, жас адам, жайраңдап күлгеніңді
Күш көретін маған да күн берілді.
Жастың бәpi ұл-қызым десем дағы
Күләшімді білмеймін кiм дерімді
Қайғының да сап-сары түci нандай,
Себебіне көп жүрдім түсіне алмай.
Азық ете білмек те тірлік екен
Басқа түскен күрсініс күшін ондай.
Бағымызға туған бұлбұл Бибігүл
Мың құшақтан бip құшаққа жиды гүл.
Тағы-тағы сайрап болып тағы да
Сонша төмен басын кімгe иді бұл?
Илья Жақан, Қанатбай Дүйсенбегі
Бip шындыққа күй сенді, күй сенбеді
Талай аруақ, тарлан да талай тipi
Ізетпен бұларға бас исем деді
Шынымен шындық түбi десек терең,
Алдында ақиқаттың есек керең.
Eшкімді eкi ортаға жүгіртпей-ақ
Абайға мен былайша есеп берем.
Еркелік артта қалып әр тұстағы,
Мағзом да Мәке болды-ау алпыстағы.
Сексенде соған шатпын, өз басыма
Келгендей қайта айналып талтүс тағы.
Бұл күндерде ақын қыздар көп бізде,
Жүргендейміз сарғаймаған көк күзде.
Бұрын көне iз бар еді. Құдайым
Шапағатын әкеліп сол төкті iзгe.
Өлеңім — әрлі, нәрлі адам iшi
Һәм соның, ғадауаттан ада күшi.
Иншалла, заман заулап озды екен деп
Оның да келмес жүдеп-жадағысы.
Оқып көр өзімізді күнделікті,
Қай жерде доғарыпты кім көлікті?
Келеміз бәpiмiз де ұбап-шұбап,
Деспей-ақ жылағанды күлген ұқты.
Орынбор — Ақмешіт — Алматы — Астанам,
Аттарын жазам да басыма жастанам.
Жыласам, күлсем де өз еркім оңаша,
Өзімше сарқылам, қайтадан басталам.
Ей, тәңірім, әлі жылап бітпегендей,
Еңсені eзiп eкi бүктегендей
Не жаздым?..
Не жаздым мен бір басыма
Үлкен ақын рухына бағышталған
Сол жиыннан адам аз қағыс қалған.
Үлкен өзен жатқандай жағалауға
Салындыны атқылап ағыстардан.
Қаны бар ipiлiктeн іріктелген
Заңғардың заты қазақ — түріктерден,
Парызы — ел ықыласын жаулап алып,
Eciккe тағзым етпек тұрып төрден.
Құрдасым-ай, аз қалған құрдасым-ай,
Баурай берсек еңіс пен қырды осылай,
Біздi туған баяғы көне қыстау
Қунар еді-ау,қомағай қордасынбай!
Титімдей қыз тапсырды-ау гүл әкеліп,
Қарызымды өтеу ме бұл әкелік?..
— Көп-көп жаса, Ата! — деп ол айтқанда
Кезден бетер көңілім жыла келіп...
Kici керек кімге де, кici керек,
Жүзі жарқын, ізетті iшi зерек.
Одан көрген жақсылық оныкі емес,
Бабасының бастан-ақ ici дер ек.
Сексен, сенің тойыңмен де білістім.
Бұл да өзінше біткен жepi бір істің.
Деуші ем ылғи ереженің ежелгі
Қай жеріне дұрыс емес, бұрыспын?
Жортуылда жолай тіккен шатырын
Тани алмай, таңырқауда батырын.
Осындайда ойдан шығып кетсе ғой
Бас ауырып, сыздағаны балтырың!..
Мазасыз өтті ғасыр тоқсан бeci,
Есімде қайта айналып соқсам нeci?
Есімде ұлтымыздың азандағы,
Аллаға жалбарынған ақ сәлдесі.
Бұл өмірдің өciп тұрған бағынан
Не көрсем де шындығына бағынам.
Сен керексің, жүре тұршы десе хақ,
Бұйырмыстан сұрап жеймін тағы нан.
Жамбылды хатқа түcipгeн
Аталарым менің — ардағым.
Алыптың солар артығырақ түсінген
Бертінгі бетін, аржағын.
- Джон Максвелл
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
- Асқар Сүлейменов
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі