Көш
Көш келеді,
Қорқыт бабам қобызы,
Аңызақжел,
құмдар көмген жоқ ізі.
Кенесары бабамның басы қайда?
Белгі қойған басына тасы қайда?
Қазағымның қыздары қарап қойып,
Тараған арулары шашын айға.
Дені сау адамдарға өмір — Жұмақ,
Кәусардай мөлдірейді көңіл — бұлақ.
Кеуденің сәулесіндей көз-жанары,
Тірліктен жайнап өтер небір шырақ.
Денсаулық қайтып келмейді,
Ажал айтып келмейді.
Өмірге адам сенсе де,
Өлімге адам сенбейді.
Болады дейсің не деуге,
Жыр жаздым бүгін Медеуде.
Таппадым іштей асыл сөз,
Медеуді неге теңеуге?!
Біреулер жаннан бетер сүйіп мансап,
Шырқайды жүрек құрғыр сүйікті ән сап.
Адамның баласы бар тауға құмар,
Өтеді өмірінде биікті аңсап.
Біреуге еркелейтін Заман ба осы,
Бәрі де ағайынның аман болсын.
Қарбаласқан дүние арасымен,
Бастады тәуелсіздік далам көшін.
Бірге оянып бозала таңымменен,
Сапарға тартқан алыс жаным — кемем.
Астанада біз болдық май айында,
Бұл айдың ежелгі аты — Мамыр деген.
Баянды өмір бақыт қой,
Тұлпар еткен құлынды.
Адамға — өлшем Уақыт қой,
Таразылар ғұмырды.
Ұлы Адам жатыр Үнді де,
Әлемді жаулап ақыры.
Биік-төмен басқыштай,
Өмір деген сатылы.
Ақын шықты ат арытып Торғайдан,
Жолығады Бақытына жол қайдан?!
Жүрегінде найзағайша от шашып,
Сол арпалыс, Сол бір айқас, Сол Майдан!
Айналамда кұстар үні, құс үні,
Құлағымнан, жүрегіме жеткен бір.
Табиғат-ау, жасыл-желек пішіні,
Мені қоршап, айналамда көктем жүр.
Ей, дүние, жаныма дем бересің,
Демің тартып ішіңнен сен келесің.
Киелі қара ормандай жайқалып бір,
Ғажап толқын — ұрпақпен тербелесің.
Неткен жұмбақ шексіз аспан көк едің,
Ғалам деген қандай ғажап кең едің.
Жүрегімнен өлең сыйлап өмірге,
Дүниені жалт қаратсам деп едім.
Жер жаһаным тіршілк жасыл кілем,
Ата-бабам әруақ асыл кием.
Жер бетіндегі Бірінші Қазақ
Мен саған басымды ием.
Мұңдасы, көшкен елдің қиялдасы,
Ал, тебірен, ақ сақалды күй атасы,
Келеді сені тыңдап баяғыдан
Өлкеңнің өзен, тауы, қия тасы.
«Аупарткомның секретары бірінші» –
Кабинет бұл;
Кең дүние бір іші.
Сәнге қойған артық жиһаз мұнда жоқ,
От қанатты ой тербеген айым көп,
Көкірегімнен көре алмадым дайын шоқ.
Геройымсыз жарқ еттім де, жандым деп
Ешбір жанға мақтанатын жайым жоқ.
Яки жетпіс, яки жүз,
Яки өтті сексен жыл –
Бәрібір сол Бетпақ түз,
Бәрібір сол сексеуіл.
Алғанда жау жағадан, бөpi етектен,
Қан, тepiн бүкіл қара, төре төккен.
Сұм тағдыр не салса да атам қазақ
Көрмеген күдер үзіп келешектен.
Қазақтың қазақ тонап малы-мүлкін,
Басталған содан сонау малығұн күн.
Арланам, байды жалмап аштан өлген
Келсе де аш-арыққа әлі күлкім.
«Эсперо» — сәйгүлігім бүгіндері
Шапса да мың шақырым
мығым белі
Қартыңыз соған аяқ артқан сайын
Қыр соңымнан қал маған қиянатқа,
Қасақана мінгізсе қиял атқа,
Еппен шыққан болар ем ат қинамай
Қиын шоқы басына қиялап та.
Жаман да емес жанып-күймек сен үшін,
Сен арқылы сергітіп ел cepiciн.
Асып-тасып кетпесе тек, шіркін-ай,
Шүкірлікпен шүйіркелесер ішің!..
Оралады ойға сыр алыстардан
Ат үстінде өлең-жыр, ән ұстарған.
Адамына бейтаныс ат арытып
Заты мәлім талайғы таныс барған.
Зиялылар хат жазысып айтыспақ
Халқымызға қажет болған қай тұста-ақ.
Ел бip жасап қалушы еді-ау сол сайыс
Сарғая жұрт күткен жерге сай түссе ақ
Қарағым, дей алмаймын мұңаймашы,
Мұңайтар түлкі өмірдің мың айласы.
Болмаған ойшыл жанда мұңсыз мұрат,
Оңаша мұңайғанда мұны ойлашы.
Батыр ата Бәукем-ай! Сағындым-ау!
Бұлыңдаған көз алдым сағым мынау,
Сағым ба сол iш eңipeп, жерге төкпей
Көз жанарын толтырып шағын жылау?!
Жұрт білмейтін екінші атым Азап,
Зар-мұңы бар оның да заты қазақ.
Міндетсімей ешкімге тер төгеді
Оңашада жанын жеп жатып өзі-ақ.
Дос та жоқ, туыс та жоқ менде мұндай,
Дермісің маған сіңген еңбегін бай?
Еңбегі болса бәлкім болған шығар
Дәрігердің дәніктірген ем-домындай.
Күндерімнен, ән-күйі көңіл ашар
Күлгенсіген мезгілдің көбі нашар.
Қалған өмір қайтсе де соңғы белден
Соның да бір сорына көніп асар.
Ойда отырып, қырдан күтем бip хабар.
Селден бетер буырқанып бұрқанар.
Қырда отырып, ойдан күтем бip хабар
Әннен бетер өрлеп шыңға шырқалар.
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
- Тлеуғабыл Шырайлым
Барлық авторлар
Ілмек бойынша іздеу
Мақал-мәтелдер
Қазақша есімдердің тізімі