Өлең, жыр, ақындар

Күдік

Қызығы бұл дүниенің қалмағандай,
Көңілді мұң қамайды əлдеқандай...
Атып сап ұясына қонған Күнді,
Əлдекім қанжығасын қандағандай.

Толық

Бұлбұл құс қонбайды екен бақшаға ұдай

Бұлбұл құс қонбайды екен бақшаға ұдай,
Қор болған жамандарға жақсы əнім-ай...
Айналдым ақын емес, əйлеңкеске,
Əмірін жүргізгелі Ақша-құдай.

Толық

Бұл өмірден

Бұл өмірден –
Тұл өмірден жалықтым.
Жарық күннің жалғандығын жаңа ұқтым.
Шыбын жанды шығара алмай кеудемнен,

Толық

Құдайға құлдық ұрып, құлша нандым

Құдайға құлдық ұрып, құлша нандым.
Кімге, айтшы, одан өзге мұң шағармын?
Күмəнмен күлдібадам күнді өткізіп,
Тұманмен түн баласы тұмшаландым.

Толық

Өлген қайтып келе ме?

Өлген қайтып келе ме?
Тіріле ме?
Келер болса тірліктің құны неде?!
Жерде қанша «қуыршақ құдайлар» жүр..,

Толық

Мен Құдайдың құлымын, ұлы емеспін

Мен Құдайдың құлымын, ұлы емеспін,
Ұл болуды /құл емес/ тілемес кім?..
Құрсағынан шыққалы жан анамның
Қыр соңынан қалмаймын ұлы Елестің!

Толық

Менің əнім...

Менің əнім Алланың алғысындай,
Бау-бақшада сайраған таң құсындай!
Тамылжытып таң құсы сайрағанда,
Қапастағы ой қалайша қалғысын жəй?!

Толық

Жұмбақ

Бір жүректің табамын деп мың бабын,
Күн деп, түн деп тыншымадым, тынбадым.
«Тағдырыңа қылша мойным талша» деп
Қырдың қызыл қызғалдағын ұрладым.

Толық

Кейде менің кеудемде...

Кейде менің кеудемде жын ойнайды...
Мені момын, жуас деп кім ойлайды?
Қарымбайдың қалтасын қағып-сілкіп,
Шыбыртқылап аламын Шығайбайды!

Толық

Жолаушы

Бұл өмірге кім келіп, кім кетпейді...
Қанатты құс, қар жауса, дірдектейді
Қанжығасын қандаған жолаушыдай
Белден асып бесінге Күн беттейді.

Толық

Саған бола...

Саған бола таң ататын сияқты,
Тауға нұрын жалататын сияқты.
Барша əлемнің базары мен назарын
Бір өзіңе қарататын сияқты!

Толық

Қызғыш құс

Естен неге шықпайсың, естен неге,
Күн түбіне күнə артып көшкен неме?!
Ұқсамайтын түріңнен айналдым-ау,
«Судан таза, сүттен ақ» еш пендеге!

Толық

Қара мысық

Тағы өттің-ау алдымнан, қара мысық?
Сенен гөрі жақсы еді бала күшік.
Мен барғанша төрінде қу сайқалдың
Отырмасын бір сабаз шарап ішіп?..

Толық

Маза

Ұрлықы ұйқы дəметіп ұрғашыдан,
Қызыл-жасыл гүл тердім қыр басынан.
Күн дидары көрінді жанарынан,
Ай сəулесі себілді сырғасынан.

Толық

Саусағыма ілінді бұрым-бұлақ

Саусағыма ілінді бұрым-бұлақ...
Үнің де ұнап барады, түрің де ұнап.
Құрдымыңа, құдай-ау, қашан жетем?
Ұрым алыс болғанда, Қырым жырақ.

Толық

Не қайыр көктегі айды көксегеннен?

Не қайыр көктегі айды көксегеннен?
Өзіңді өкпем өшті өкшелеумен...
Ажарын ақ жүзіңнің айтпағанда,
Айналып кетпеймін бе бөксе, белден?!

Толық

Күйдірдің-ау, құба қыз, қу жүректі

Күйдірдің-ау, құба қыз, қу жүректі,
Жарым түнде жамылып үлбіректі?..
Көлден ұшып кетті ме көкала үйрек,
Көзімдегі тұп-тұнжыр су дір етті.

Толық

Арман

Алып таудың
Басында қалықтау – мұң.
Алып тауға шығамын деп жүргенде
Екіндіге таялып қалыпты-ау Күн.

Толық

Күн шығады күлімдеп

Күн шығады күлімдеп,
Күн батады күбірлеп...
Келер-кезек дүние-ай,
Кешегі бар – бүгін жоқ.

Толық

Қобыз

Сенің үнің секілді менің үнім,
Елжіреуін қарашы, егілуін?
Жан баласын жанына ертпейтұғын
Жалғыздықта ақынның көңілі мұң...

Толық

Мезі мезгіл меңдеп мені бір өңшең

Мезі мезгіл меңдеп мені бір өңшең,
Көптен бері көтерілмей жүр еңсем.
Аллаға мың шүкіршілік айтар ем,
Ауруымнан айықтырып жіберсең.

Толық

Желтоқсан

Құстар көшіп барады түзде шұбап...
Көшпей, қонбай келеміз біз де шыдап.
Саусағыңды тарбиған көкке жайып,
Көз жасыңды көзімше үзбеші, бақ.

Толық

Өмір!

Өмір!
Өтіп барасың бұрылмастан,
Қызық қуып қыздайын Қырым қашқан.
Ашу, басу айтатын шамаң бар ма

Толық

Көкейтескен

Дала – менің көңілім де,
Тау – еңсем!
Алда-жалда Ақ ордама, жау, енсең:
Тақ – төріме тағзым жасап,

Толық

Қол жетпес əлем-жəлемге

Қол жетпес əлем-жəлемге
Көзімді саттым, телмірдім.
Жезөкше мынау əлемге
Жетім көзімді емдірдім.

Толық

Мамырыммен марқайдым

Мамырыммен марқайдым,
Тамызыммен ортайдым.
Тамырымнан таусылып,
Қауызымнан қартайдым.

Толық

Ойнама менің жүйкеммен,

Ойнама менің жүйкеммен,
Сүймеймін жанды сүйкенген.
Кеудеңнен кері итермен,
Ішіме енсең икеммен.

Толық

Экспромт

Біріміз бірімізді шерменде ғып,
Несіне керілдестік, кердеңдедік?
Періште пейілің болса пешенеңде,
Жанымнан жай алсаңшы бермен келіп.

Толық

Нала

Бұл заман кімнің соры?
Кімнің бағы?
Жаңылды жүрісінен дүлдүл-дағы.
Қайғы жеп, мұң жұтқан соң қайдан оңсын,

Толық

Бақыт қолда сусиды сынаптайын

Бақыт қолда сусиды сынаптайын,
Сынаптайын сырғиды күн, апта, айың...
Ай, жұлдызды əпер деп аспандағы
Артық-ауыс жүрекке жүк артпайын.

Толық

Жүрісінен жаңылған жорғадайын

Жүрісінен жаңылған жорғадайын
Қона бермес бақ құсы қолға дəйім.
Бұлбұл ұшып кетті деп гүлзарынан
Борша егіліп несіне қорланайын.

Толық

Алғанша Ажал – сұр мерген

Алғанша Ажал – сұр мерген
Ақынға Алла тіл берген!
Талайды көрдім түрленген,
Талайды көрдім сыр берген...

Толық

Бақ пен бап

Бақ шаппады,
Тұлпарым ақсап тағы.
Озан салып Ордаға кіретұғын
Қайран, шабыт, қайдасың жас шақтағы?

Толық

Алшаң-алшаң аттармыз

Алшаң-алшаң аттармыз,
Арғымақты баптармыз.
Қара жердің қойыны кең,
Қайда барып тоқтармыз?..

Толық

Көктем

Тағы да Күн жадырады
Төбемде.
Тағы да гүл жамырады
Көгенде.

Толық

Қайда жүр едің?

Дарқан даланың
Гүліндей өңің.
Қалқам, қарағым,
Бүгінге дейін

Толық

Аямай-ақ қой мені, аямай-ақ

Аямай-ақ қой мені, аямай-ақ
Бірі екен деп ақынның жалаңаяқ.
Сенің құлқың – құныкер қу дүние,
Менің мүлкім – тар кепеш, табақ, аяқ...

Толық

Қыс

Қайыстырып қабырғамды
Қар астында қабір қалды.
Қайғы мүлгіп,
Тал ырғалды...

Толық

Естімегелі көп болды тырнаның үнін

Естімегелі көп болды тырнаның үнін,
Құрмады бүгін
Сауығын қырдағы күнім.
Сызылып күлген шағына қызығушы едім,

Толық

Кеңсай

Қаланың ту сыртында қала жатыр,
Бала жатыр,
Онда əзіз ана жатыр...
Ақ тер, көк тер қарбалас тіршіліктің

Толық